Да іншай групы раслін адносяцца тыя, што ўжываюцца для чарадзейства. Такіх у маіх нататках дзевяць: шчасце, капытнік, загартушка, адзін з уразнікаў, які таксама мае назву загартушкі, урочнік, адзін з парушэннікаў, нетупа, заечая капуста, барлінец.
Хацелася б таксама звярнуць увагу чытачоў на назвы, што характарызуюць выгляд, форму і расфарбоўку расліны, бо яны сведчаць пра назіральнасць народа і ягонае эмацыянальнае стаўленне да прыроды, а таксама на здольнасць ствараць паэтычныя параўнанні.
Пачала я збіраць і прымаўкі, што бытуюць у мове тутэйшых людзей, і прапаную іх зараз вам.
Бяда за бядой, смерць за плячыма.
Бяда бяду вязе.
Хай сабе будзе хлеб з вадой, толькі б не з бядой. Перажыванні, маральныя пакуты - горшыя за галечу, калі толькі тое і ёсць, што хлеб з вадой.
Чорт бяду перажыве, адна міне, дзесяць будзе.
Бяднюткі: ох! а за бяднюткім Бог. Бедны наракае, а яго Бог абараняе. Калі чалавек стогне, Бог гэта чуе і за яго заступаецца.
Хай будзе бяда, а грошы будуць. Чалавек, даведзены да крайнасці, знойдзе сабе ратунак. Інакш: Даў Бог бяду, а я грошы знайду.
Хоць бяда, то гоп!
Маўчы язычок, атрымаеш бобу, а як не будзеш маўчаць, дастанеш у бок хваробу.
Калі ясі пірог з грыбамі, трымай язык за зубамі. Калі табе добра, то будзь асцярожны.
Не было нас - быў лес, не будзе нас - будзе лес.
Былі святыя да нас, будуць і пасля нас. Не толькі мы адны добрыя, былі такія і перад намі, будуць і тады, як нас не стане.
Чым далей у лес, тым больш дрэў.
Дзе дровы сякуць, там трэскі ляцяць.
Чаго б сляпы плакаў, каб сцежку бачыў.
Засмяяўся сляпы, што сцежку ўбачыў. Адпавядае польскаму: Знайшла сляпая курачка зярнятка. Ужываецца таксама ў тым значэнні, што нешчаслівага і дробязь суцешыць.
Узяўся за гуж - не кажы, што не дуж. Распачаўшы працу, не адмаўляйся ад яе выканання тым, што не ўмееш.
Не пераскочыўшы, не кажы гоп!
Дзяры лыка, пакуль можна.
Хлеб і соль еж, а праўду рэж. І хлебадаўцу трэба гаварыць праўду.
Не спадзявайся на куму, а з мяшка шый суму. Не спадзявайся на людскую дапамогу, а сам сабе давай рады.
Не плюй у ваду, прыйдзецца напіцца.
Кінь за сабой, знойдзеш перад сабой.
За перабірачку дастанеш балячку.
Ласка не каляска, сеўшы не паедзеш.
З чужога воза пасярод балота злазь.
Сабака кудлаты - яму цёпла, селянін багаты - яму добра.
Не я казаў, а сабака брахаў.
Сабачыя галосы не ідуць пад нябёсы.
Ксёндз з Панам Богам едзе, а сабака брэша.
Не кожная курыца чубатая, не кожны сабака кудлаты. Няроўнасць існуе і ў самой прыродзе.
Баба з воза, колам лягчэй.
Надвае бабка варажыла.
Успомніла сабе баба дзявочы вечар і плакаць пачала.
Не мела баба клопату, купіла парася.
Воўчая натура да лесу цягне.
Воўк і лічанае бярэ.
Куды, воўк, ідзеш? Па тваё апошняе дабро, альбо - па сірочае дабро. Людская хцівасць найбольш праяўляецца на бедных і пакінутых.
Воўк сабакі не баіцца, але звягі не любіць.
Узяў воўк кароўку, няхай возьме і вяроўку.
Насіў воўк, панеслі і ваўка.
Калі муж жонку не б'е, у яе вантроба гніе.
Хоць бы свіння лыса, абы грошай міса.
Хоць за вала, абы ў хаце не была. Абы за каго выдаць замуж, каб толькі пазбавіцца дачкі з дому.
Які-такі целяпей, але ўдваіх, то і лягчэй. Гаворыцца пра абы-якое замужжа.
Які-такі, абы быў і на хлеб-соль зарабіў.
Ажаніўся - зажурыўся, жонка памерла - развесяліўся.