— Як не было? — вырвалася ў мяне.
— Не было. Вось і ўсё.
— Я яго на свае вочы бачыў,— кажу.
— І я ўдаўчыка бачыў. Ен выгінаўся, — нарэшце сказаў і Васіль.
Піліп Макаравіч як нічога ніякага:
— Здалося вам, хлопцы. Гэта міраж.
Хм, міраж… Канешне, бываюць міражы ў пустыні, у Антарктыдзе, дзе цэлы год холадна. Аднаго разу чытаў, што вучонаму, які працаваў у Антарктыдзе, здалося, быццам угору падняўся цягач. Падняўся і вісіць уверх гусеніцамі. Пасля яшчэ адзін у паветры з'явіўся. Абман зроку, міраж. А ў пустынях як бывае? Ідзе чалавек па пустыні, доўга ідзе. Стаміўся. Хоць глыток вады яму хочацца. І раптам бачыць вялікае-вялікае возера. Спяшаецца, бліжэй падыходзіць, а возера няма. Чаму так? Пад уздзеяннем высокіх тэмператур паветра падзяляецца на некалькі слаёў. Няўжо і нам здалося? Няўжо не было паласатага ўдаўчыка? Няўжо міраж? Але ж…
— Піліп Макаравіч, няпраўда, — не сцярпеў я. — Сакс сказаў, што ўдаўчык схаваўся.
Сакс зірнуў на Піліпа Макаравіча і хуценька прагаварыў:
— Мне таксама здалося. Міраж.
— Калі мне яшчэ раз так здасца, то ўсе зубы павылятаюць. Ніводнага не застанецца, — прагаварыў Васіль.
— Чаму? — пацікавіўся Піліп Макаравіч.
— Яны ў мяне так ляскацелі, так ляскацелі… Піліп Макаравіч, цяпер я тут буду стаяць. Ніхто мяне з месца не скране. Як вашага Мураша, калі яму загадаць: «Стой. Не варушыся».
Я думаў, што Піліп Макаравіч зноў пачне пра міраж. Але ж не. Дастаў з кішэні Мураша, працягнуў Васілю.
— Хочаш пакамандаваць?
— Яшчэ як хачу! — загарэліся вочы ў Васіля.
— Бяры.
Васіль схапіў Мураша і аж засмяяўся.
— На кнопку націсні,— сказаў Піліп Макаравіч. Васіль націснуў на кнопку.
— Паднось да рота і што-небудзь кажы. Мураш павінен запомніць твой голас.
Васіль паднёс Мураша да рота, хуценька прагаварыў:
— Я не баюся. Я нічога не баюся. Глянуў на Піліпа Макаравіча.
— Хопіць, Васіль. Мураш запомніў твой голас. Апускай на пясок і камандуй.
Васіль апусціў Мураша на пясок, зірнуў на Піліпа Макаравіча.
— Мураш не зарыецца, як пясчаны ўдаўчык?
— Удаўчыка не было. Гэта міраж. Запомніў? — павольна, па складах, прагаварыў Піліп Макаравіч.
— Запомніў,— кіўнуў галавою Васіль.
— Камандуй.
— Мураш не зарыецца ў пясок?
— Не зарыецца.
— Уперад, — скамандаваў Васіль.
Мураш імкліва пабег уперад, пакідаючы слядкі.
— Кругом!
Мураш павярнуўся і да Васіля.
— Ура! — запляскаў у далоні Васіль.
А Мураш проста на яго бяжыць. Усё бліжэй, бліжэй. Што, калі зараз накінецца, пачне казытаць? Тады ў Васіля сапраўды зубы павылятаюць. Не.
— Налева, — скамандаваў.
Мураш паслухмяна павярнуўся і пабег налева. А Васіль аж свеціцца ад шчасця. Як на свет нарадзіўся. Упершыню пазайздросціў яму. А вы хіба не пазайздросцілі б? Ен гэткім разумным Мурашом камандуе, а я толькі назіраю! Чаму не сказаў Піліпу Макаравічу, што таксама, калі крануся, са страху зубы павылятаюць? Абавязкова Мураша даў бы. А калі сказаць, што ўжо павыляталі? Праверыць, у рот зазірне? Ну і няхай правярае. Мяне мама на днях да зубнога доктара вадзіла, і той вырваў мне адзін балючы зуб. Скажу Піліпу Макаравічу, што цяпер вылецеў, бо зубы ляскацелі. Але ж сорамна. Што ж рабіць? Што? Камандуе Васіль Мурашом…
Я падышоў да Васіля.
— Дай Мурашом пакамандаваць.
— Адыдзіся. Знюхаў кот каўбасу.
— Усяго хвілінку пакамандую.
— Па-добраму прашу: адыдзіся. Зараз Мураш падбяжыць і заказыча.
— Дай пакамандаваць.
— Яшчэ сам не накамандаваўся.
Я не вытрываў. Падбег да Піліпа Макаравіча, шырока-шырока разявіў рот.
— Га-га-га, га-га-га, га-га-га… — як гусак, прагагатаў.
Хацеў сказаць так: «У мяне зуб вылецеў. Са страху. Вельмі ляскацелі». Ды з шырока разяўленым ротам, вядома, многа не нагаворыш.
Піліп Макаравіч аж назад адступіўся.