— А-а-а… — пачуўся крык Карпа.
«Мураш. Гэта Мураш дзейнічае», — здагадаўся я. З палёгкай уздыхнуўшы, расшчаміў пальцы. Таран, забыўшыся пра мяне, кінуўся да Карпа. Карп, саскочыўшы з трона, бегаў па зале і махаў рукамі, што вятрак крыламі.
— Пана Карпа ратуйце! — залямантавала Саўка. А сама ў дзверы. Мы з Васілём, як дамовіўшыся, за ёю. Насустрач — легіянеры. Наставілі пікі.
— Пана Карпа ратуйце! — галёкнула Саўка. І тады мы з Васілём у адзін голас:
— Пана Карпа ратуйце!
Легіянеры, падняўшы пікі, у залу. Саўка на двор. І мы на двор. Саўка сабе:
— Пана Карпа ратуйце! Мы з Васілём сабе:
— Пана Карпа ратуйце!
Што тут нарабілася! З усіх бакоў легіянеры. Чэшуць у залу, наставіўшы пікі. Нават тыя, якія каля варот стаялі. Усіх паднялі на ногі.
— Васіль, — крыкнуў я, — невядома, ці знойдзем Піліпа Макаравіча і Сакса. Пакуль не апамяталіся, давай за вароты.
— А пасля што?
— Лес пасеем… Насенне Піліпа Макаравіча ў цясніне… У рукзаку… І рукзак, і палатку там пакінулі. Забыўся?
— Пабеглі,— кіўнуў галавою Васіль. Мы рвануліся ў вароты.
— Пана Карпа ратуйце! — недзе ззаду лямантавала Саўка.
Мы з Васілём ніколі так не беглі, як сёння. Канешне, і раней прыходзілася бегаць. Асабліва ў школе, на ўроку фізкультуры. Ды ў школе можна прабегчы, як гаворыцца, і на чацвёрку. За гэта ніхто не пакарае. Сёння чацвёрка, а заўтра пяцёрка. А цяпер разумелі, што заўтра не будзе. Адчувалі, што Таран пашле салдат наўздагон. Таму і перлі без духу.
Метраў трыста заставалася да цясніны, калі Васіль, не вытрываўшы, упаў на пясок.
— Антон, усё. Болей не магу.
— Васіль, уставай, — папрасіў я.
— Хадзем, — выдыхнуў Васіль.
Мы, прыпыняючыся, павалакліся. У мяне калола ў баку, ногі быццам адзервянелі. На хвілінку заплюшчыў вочы (падумалася, што так будзе лягчэй).
Лес, зялёны, высокі, цяністы, што на малюнку, паўстаў у вачах. Той лес, які, як здалося, мы ўжо пасеялі з Васілём.
Расплюшчыў вочы. Пустыня… Жоўтыя пяскі…
— Антон, мне лягчэй, — азваўся Васіль.
— І мне лягчэй, — кажу. — Крыху аддыхаўся. Мы пакрочылі хутчэй. Вось і цясніна. Маўклівыя рознакаляровыя горы стаяць паабапал. «Аб чым яны думаюць?» — мільганула ў галаве. І адразу ж пастараўся адагнаць гэтую думку: «Горы не думаюць. Гарам не дадзена думаць». І зноў мільганула: «А ці думае чалавек, калі ссякае проста так, для пацехі, дрэва, калі паліць траву, напрыклад, восенню?»
— Ен не задумваецца, — міжволі вырвалася ў мяне ўголас.
— Ты пра што? — пытаецца Васіль.
— А-а, так, — не захацеў я прызнавацца. Васіль не стаў дапытвацца.
— Рукзак! — усклікнуў ён, відаць, забыўшыся пра ўсё на свеце.
Так, рукзак Піліпа Макаравіча ляжаў за карычневым кавалкам гліны, падобным на камень-валун. Васіль кінуўся да рукзака, спяшаючыся, пачаў расшпільваць. Я заўважыў, што ў яго дробна-дробна дрыжаць пальцы.
— Давай дапамагу, — сказаў я.
— Я сам, — прамовіў Васіль.
Нарэшце ён расшпіліў рукзак. Зверху ляжалі невялікія пакеты. Васіль стаў іх вымаць, складваючы каля рукзака. Адзін, другі, трэці, чацвёрты… Аж дванаццаць. І ў кожным — насенне!
— Табе шэсць і мне шэсць, — прамовіў Васіль. — Бяры.
Я ўзяў шэсць пакетаў, паклаў за пазуху.
— Цяпер хутчэй адгэтуль, — кажу.
— Няўжо ў пустыні мы пасеем лес? Няўжо ён вырасце з гэтага насення? — прагаварыў Васіль.
— Абавязкова вырасце, — цвёрда сказаў я.
Не буду падрабязна расказваць аб тым, як хадзілі па пустыні, як даставалі насенне то з аднаго, то з другога пакета, як кідалі яго, прысыпаючы пяском. Добра не памятаю, ці доўга так хадзілі. Але памятаю, як са страхам і нейкім невыказным болем закрычаў Васіль, тулячы да сябе пакеты (нямала насення там заставалася):
— Антон, едуць!
Па пустыні, кіруючыся да нас, я сказаў бы, не ехала, а бегла легкавушка на курыных лапах. Так, так, сапраўдная легкавушка, падобная на тыя, якія імчацца па нашых дарогах. Толькі ў яе былі не колы, а металічныя курыныя лапы. Ззаду ў легкавушцы сядзелі легіянеры. А спераду, за рулём, — Таран. Таран-тарантул, вушасты вожык. Напаў на след.
Я здагадаўся, чаму спалохаўся Васіль, чаму з такім болем крыкнуў. Яшчэ заставалася ў пакетах насенне. Баяўся Васіль, што адбярэ Таран, знішчыць, спаліць, каб і знаку не было.
— Васіль, — кажу, — пакінем тут насенне, а самі пабяжым. Усё-ткі не дастанецца Тарану.
— Пакінуць? — усклікнуў Васіль. — Загіне, згубіцца.
— Калі зноў пашанцуе вырвацца, то знойдзем.
— Як знойдзеш?
І праўда, як ты знойдзеш? У пустыні няма ніякага арыенціру.
— Трэба ў гарах схаваць, — здагадаўся я.
— У кішэні хавай. А пасля — у горы, — прамовіў Васіль.
Мы парассоўвалі пакеты па кішэнях і без аглядкі туды, дзе ўзвышаліся горы. Да іх было не так далёка, з кіламетр. Але як цяжка бегчы па пяску! А вось легкавушка на курыных лапах неслася, нібы страус.