11767.fb2
Расцягваючыся, як вуж, на гнуткiх кустах, я адчуваў невыказнае шчасце галоўным чынам па той прычыне, што можна было зусiм не думаць. Часамi я паварочваўся дагары тварам, галавой нiжэй за рэшту цела. Лiстота, што варушылася ад ветрыку, песцiла мой твар, а я глядзеў у вялiзнае неба i з неабдымным задавальненнем уяўляў, што вось мяне - зусiм няма. Лёня, Зося, парк, абед дый школа з панам iнспектарам здавалiся сном, што быў калiсьцi, але прайшоў, можа, сто год таму назад, а можа, i тысячу. Бедны Юзя ў небе, вiдаць, адчувае цяпер тое самае. Якi ён шчаслiвы!..
Нарэшце мне ўжо i ажынаў не хацелася. Я адчуваў, як ласкава гойдаюць мяне кусты, бачыў кожную хмарку, што паволi плыла па блакiце, чуў шалясценне кожнага лiста, а сам анiчога не думаў. Ды тут мяне штосьцi тузанула. Я ўсхапiўся, не разумеючы, што да чаго. Нейкi момант было цiха, як i раней, а потым пачуўся Лёнiн плач i крык:
- Зося!.. Панна Клеменцiна!.. Памажыце!..
Гэта страшна, калi дзiця крычыць: "Памажыце!.." У галаве маёй мiльганула слова "змяя!". Калючыя кусты хапалi мяне за вопратку, аблытвалi ногi, тузалi, адпiхалi... не, яны моцна трымалi мяне, не пускалi, як быццам жывая пачвара, а Лёня тым часам крычала: "Памажыце!.. Божа мой, божа!.." I я адчуваў толькi адну, як сонца, ясную рэч, што неабходна цi памагчы, цi загiнуць самому.
Стомлены, паабдзiраны, а найбольш перапалоханы, я прадзёрся нарэшце туды, адкуль чуўся Лёнiн плач.
Яна сядзела на кусце, дрыжала, ломячы рукi.
- Лёня!.. Што з табой? - першы раз звярнуўся я да яе па iменi.
- Аса!.. Аса!..
- Аса? - паўтарыў я, кiдаючыся да Лёнi. - Укусiла цябе?
- Яшчэ не, але...
- Дык што...
- Лазiць па мне...
- Дзе?
З вачэй яе цяклi слёзы. Яна вельмi саромелася, але страх перамог.
- Залезла ў панчоху... Божа мой, божа... Зося!..
Я стаў перад ёю на каленi, але шукаць асу яшчэ не асмельваўся.
- Дык вымi ты яе, - сказаў я.
- Я ж баюся. О божа!..
Лёня дрыжала як у лiхаманцы. I я праявiў звышсмеласць.
- Дзе яна ў цябе?
- Цяпер ходзiць па калене...
- Няма яе нi тут, нi тут.
- Яна ўжо вышэй... Ах! Зося, Зося!..
- Дык i тут жа яе няма...
Лёня закрыла твар рукамi.
- Вiдаць, яна ў сукенцы схавалася... - сказала, яшчэ горш заплакаўшы.
- Злавiў! - закрычаў я. - Гэта ж муха...
- Дзе?.. Муха?.. - спыталася Лёня. - I праўда муха! Ах, якая вялiкая... А я была ўпэўнена, што гэта аса. Я думала, што памру... Божа! Якая я дурная.
Выцерла вочы i адразу пачала смяяцца.
- Забiць яе цi выпусцiць? - спытаўся я, паказваючы Лёнi няшчасную муху.
- Як сабе хочаш, - адказала Лёня зусiм ужо спакойна.
Я хацеў муху забiць, але - не хапiла рашучасцi. А таму, што i крылы, i ўся яна была вельмi памятая, я асцярожна палажыў яе на лiсце.
А Лёня тым часам вельмi ж прыглядалася да мяне.
- Што з табой, - спыталася яна раптам.
- Нiчога, - адказаў я, намагаючыся засмяяцца.
I тут адчуў, што сiлы раптоўна пакiдаюць мяне. Сэрца бiла, як звон, у вачах пацямнела, халодны пот выступiў на ўсiм целе, i, стоячы на каленях, я захiстаўся.
- Што з табой, Казя?
- Нiчога... Толькi я думаў, што з табой здарылася няшчасце...
Каб Лёня не абхапiла мяне, не палажыла маю галаву сабе на каленi, я разбiў бы нос аб зямлю.
Нейкая цёплая хваля шуганула ў маю галаву, пачуўся шум у вушах i зноў Лёнiн голас:
- Казя!.. Мiлы Казя... Што з табой?.. Зося!.. Божа мой, ён самлеў... Што ж мне няшчаснай рабiць?..
Яна абняла мяне аберуч за галаву i пачала цалаваць. На ўсiм твары я адчуваў яе слёзы. Мне было так шкада яе, што, сабраўшы рэшткi сiл, я сяк-так падняўся.
- Ды нiчога мне... Ты не бойся, - вырвалася з маiх грудзей.
I сапраўды, слабасць прайшла таксама хутка, як i прыйшла. У вушах перастала шумець, у вачах пасвятлела, я ўзняў галаву з Лёнiных каленяў i, гледзячы ў яе вочы, пачаў смяяцца.
Цяпер i Лёня ўжо смяялася.
- Ах ты, нягодны, ах ты, нядобры, - гаварыла яна, - столькi мне страху нарабiў. Як жа гэта ты з-за такога глупства самлеў?.. Калi б гэта нават i аса была, яна ж не з'ела б мяне... А што я тут з табой рабiла б?.. Нi вады, нi людзей, Зося кудысьцi пайшла, а мне самой трэба было б ратаваць такога вялiкага хлопца. Сорам табе!
Вядома ж, я саромеўся. Цi ж можна было так палохаць яе?
- Ну, як табе? - пыталася Лёня. - Эх, вiдаць, ужо лепш, бо ты не такi бледны. Раней ты быў - як палатно... Аднак i я, - дадала яна, пачакаўшы, здорава буду выглядаць, калi мама пра гэта даведаецца!.. Ах, божа мой, страшна нават дадому вяртацца...
- Пра што мама даведаецца? - спытаўся я.