накрыўку.
Ставяць барыла ў сухім і халодным склепе, але сочаць, каб яблыкі не замерзлі. Так ль га
захоўваць іх амаль што да Вялікадня і падаваць да смажаніны.
Хто не любіць мяты, няхай перакладвае садавіну лістамі яблыні ці дуба, а грушы —
лістамі смародзіны.
_________
1 На тры гарцы адной жытняй мукі трэба пяць вёдзер вады (толькі калодзежнай). Яе
кіпяцяць і запарваюць муку, добра перамешваючы. Калі настоіцца, зліваюць зверху, без
гушчы. На вядро вады сыплюць сталовую лыжку солі.
__________
Брусніцы да смажаніны
Спелыя брусніцы, насыпаўшы ў гаршкі, запякаюць у печы ці вараць у вылуджанай
каструлі ў натуральным саку, без вады. Потым трымаюць у гаршках ці неасмоленых
кадушках. Па патрэбе пасыпаюць цукрам і падаюць да смажаніны.
Розныя ягады на салат
Спелыя вішні, слівы, вінаград, шыпшыны, агрэст, парэчкі, барбарыс і нават маліны і
суніцы (асобна альбо змешаныя разам) насыпаюць у слоікі і заліваюць ахалоджаным
моцным воцатам1, які гатаваўся з цукрам ці мёдам і вострымі прыправамі: гваздзікай, карыцай. Зрабіць воцат салодкім льга на смак. На кварту яго сыплюць прыблізна тры
чвэрці ці фунт цукру. Паколькі цукар у воцаце не растае, яго намочваюць у вадзе і
кіпяцяць воцат, пакуль вада цалкам не выпарыцца. Гаршкі старанна абвязваюць пузыром.
Яблыкі і грушы таксама заліваюць салодкім воцатам, але папярэдне іх вараць у сыце, гэта
значыць у вадзе, падсалоджанай мёдам ці цукрам. Замест мёду лепш ужываць цукровы
сіроп.
Ягады захоўваюць у барылах толькі дубовых і выпараных водарнымі травамі, а таксама
добра асмоленых. Спачатку іх ставяць на лёд, а ў пачатку зімы выносяць у склеп.
Брусніцы абавязкова перабіраюць і прапалоскваюць, перш чым насыпаць у пасудзіну. На
вядро вады даюць два фунты цукру, ці сіропу, ці мёду, дзве лыжкі солі, вострых прыпраў
— як звычайна.
__________
1 Яго гатуюць наступным чынам: на кварту моцнага воцату бяруць паўтара фунта мёду, дзве лыжкі солі, рознае карэнне і ўсё разам кіпяцяць. На больш кіслыя ягады: парэчкі, барбарыс, брусніцы і іншыя даюць мёду больш. Соль, якую дабаўляюць у воцат, захоўвае
садавіну ад цвілі.
__________
Мясцовыя слівы
Мясцовыя слівы, па магчымасці круглыя, а як такіх няма, дык тыя, што ёсць, калі яны
дарастуць да памераў мускатнага арэха, знімаюць зялёнымі, насыпаюць у гаршкі і
заліваюць ахалоджанай вадой, якая кіпела з соллю і ачышчана ад пены, а зверху — алеем.
Гаршчок абвязваюць згорнутым у дзве столкі пузыром. Солі бяруць паўфунта на два
фунты вады.
Перад ужываннем са сліў асцярожна дастаюць ножыкам костачкі, стараючыся не
пашкодзіць круглую форму плода.
Іншы спосаб. Няспелыя слівы соляць суткі ў натуральным саку, перамешваючы іх. Потым
выціраюць і заліваюць ахалоджаным, няхай нават і слабым гатаваным воцатам. Праз два
тыдні заліваюць ужо моцным астуджаным воцатам, што кіпеў з вострымі прыправамі.
Льга яшчэ слівы не саліць, а кіпяціць у салёнай вадзе.
Хатнія каперсы
Маладое насенне настурак, прамытае і абсушанае ў цяні на рэшаце кладуць у бутэлькі з
шырокай шыйкай ці ў маленькія шкляначкі і зліваюць ахалоджанай вадой, папярэдне яе
пракіпяціўшы з соллю і добра ачысціўшы ад пены. Зверху дабаўляюць трохі алею.
Бутэлькі неабходна шчыльна заткнуць, а шклянку абвязаць пузыром. Солі сыплюць