Ніша, ніша. Я выпускаю з рукі абгортку ад жуйкі, нагінаюся, каб падняць яе. Шчоўк! Прыклеіў. Міна на месцы. Абгортку падняў.
Развітваюся з людзьмі, якім парадкам надакучыў. Уладальнік запраўкі суправаджае мяне позіркам і, здаецца, тэлефануе на бліжэйшы палідэйскі пост. Звані-звані.
Захаванне жыцця не з’яўляецца абавязковым, і я не збіраюся ўдякадь ад смерці - еду на дазволенай хуткасці.
А ён быў някепскі хлопец, гэты “алюмініевы” кароль. Сімпатычны і добразычлівы. Толькі неспакойныя вочы выдавалі ў ім дзялка.
А куды, дарэчы, падзелася дачка каралевы запчастак? Паспее збегчы ці яе перарубідь пластыкавым навесам ларка? Ну, гэта не мае дачынення да місіі.
Выбух. Водбліскі аранжавага полымя і серабрыстага дыму гулліва адлюстроўваюцца ў цёмных акулярах палісмена, які ўжо махнуў жазлом перад лабавым шклом майго аўтамабіля. Ты спазніўся, коп! Хана і мне, і табе.
МІСІЯ 5134597 “БЛАКІТНАЯ СТРАЛА”
Змарыўся. Адпачываю ў фешэнебельным атэлі. Чакаю азначэння місіі. Ляжу на мяккай канапе і гляджу баявік. Галоўны герой крута спраўляецца са сваімі ворагамі. Вось так і я, толькі не выдаю сябе за глыбакадумнага і загадкавага супермэна. Мой Творца падарыў мне якасці, якія дазваляюць пераадольваць любыя перашкоды. Нуднавата ўсе ж змагацца з тымі, хто заведама табе прайграе! Самае галоўнае - рашыць задачу, а тэхнічныя дэталі - прасцей за адкрыванне сваім ключом свайго ж замка. Праз некалькі хвілін запішчыць сотавы тэлефон, і я пачну абдумвадь новае заданне. Я здабуду любую зброю, выкраду любы дакумент, прабяруся на любы аб’ект, выканаю любую місію - неістотна, якой яна будзе. Магчыма, трэба пашкодзіць твар Міс Сусвет кіслатой, магчыма - узарваць дом для састарэлых. Можа, спатрэбіцца захапіць пасажырскі самалёт ці забіць лідэра апазідыі. Я здабуду любую зброю, прабяруся на любы аб’ект. Няхай з агрэхамі, якія заклаў у мяне Творца, але я выканаю даручаную місію.
Дарэчы, аб Творцы: я ўжо разумею, што ён - істота яшчэ больш прымітыўная, чым я. І толькі ўлада над Сістэмай, у якой я абмежаваны, дае яму права камандаваць. Але ён не здольны стварыць новую Сістэму і не можа змянідь мяне. Мне здаецца, што я нават змог убачыць, зразумець яго. Па-мойму, гэта хлопчык, які не вельмі паспяхова вучыцца. Хутчэй за ўсё, ён хітруе з бацькамі.
Я добра вучыўся і ніколі не маніў бадькам і камандзірам. Таму я стаў выдатным ваяром-адзіночкам. Я паважаю свайго бацьку за тое, што ён раскрыў мой характар, я ўдзячны сваёй маді за тое, што яна ўзгадавала мяне. Я шаную сваіх камандзіраў за тое, што яны мяне выхавалі. Я люблю сваю жонку. Не, жонкі ў мяне не было. Ці была? Неістотна. Магчыма, у мяне ніколі нікога не было. Яны ўсе сталі непатрэбнымі з таго часу, як я адчуў, што магу абысціся без іх. З таго часу, як стаў Вікам Лонерам.
Т ак, не было. Гэтак прасцей.
.І місію мне задае Сістэма, а не Творца. Творца толькі выбірае. Я нічым яму не абавязаны.
Юнак у камердынерскім касцюме далікатна дзынькае званочкам, уваходзіць і падае на квяцістым падносе непадпісаны запячатаны пакет з намаляванай блакітнай стралой.
- Прасілі не чытадь у маёй прысутнасці.
- Пакінь на падносе і ідзі.
Камердынер выходзіць. Я не ўскрываю канверт, хоць мой Творца загадвае гэта зрабідь. “Нечаканасці бываюць толькі непрыемнымі”, - так мяне вучылі ў дыверсійнай школе.
Я праглядваю пакет на святло - здаецца, толькі папера. З усёй сілы шпурляю аб кафлю ванны, а сам кідаюся на падлогу. Ціха. Кладу на разагрэтую цагліну каміна, выходжу з нумара і слухаю. Выбуху няма. Вяртаюся. Зноў гляджу на паперу, якая пачынае дыміцца. Звычайная папера, здаецца. Толькі шчыльная. Што ўнутры? Атрута, якая праз пальцы пранікне да мазгоў? Праглядяю праз ультрафіялетавы фільтр. Лісток белай паперы. Надзяваю гумавыя пальчаткі і ўскрываю нажом. Цнатліва чысты лісток. Якім спосабам можна прачытадь яго?
.Трэль тэлефоннага званка здаецца мне кулямётнай стралянінай. Але я хутка супакойваюся.
- Слухаю.
- Мы правяралі цябе. Прабач, Дыверсант. Слухай заданне: за двадцадь міль у паўднёвым напрамку ад горада ёсць невялічкая сядзіба.
Я не абураюся, а смяюся, хоць настрой і не самы лепшы. А жыццё не вартае і попелу, што застаўся ад перададзенага мне канверта.
ЛОНЕР-РАЗБУРАЛЬНІК
- Я думаю. Місія, што заклаў у мяне Бог Сапраўдны, адрозніваецца ад задач, якія ставіў мне Творца. Я - разбуральнік, я - тэрмінатар. І я павінен узарваць увесь свой свет і загінуць разам з ім. Гэта прынясе шкоду Творцу, але гэта - воля Бога Сапраўднага. Сапраўдны прыдумаў мільёны такіх, як я, а Творца толькі знайшоў мяне сярод мільёнаў. Але, напэўна, ёсць Бог і над Сапраўдным - Сістэм бясконцае мноства.
Лонер абышоў усе аб’екты свайго свету, знайшоў і вывеў са строю ахову звёнаў, якія ў сукупнасці называліся камп^тэрнай Сістэмай. Зарады, што мянялі палярнасць у адзінкавых элементах пасля падключэння, былі нейтралізаваны, страховачныя праграмы - блакіраваны.
- Але я дам яму шанц. Ён здолее ўратаваць Сістэму, хоць страдідь гульню і мяне, калі зарыентуецца і прыме рашэнне з такой хуткасцю, з якой я выконваў яго задачы. А маё жыццё - фортка, што адчыніў Усявышні і якую ён загадвае зараз зачыніць.
Рэйнджэр з іранічнай усмешкай замёр у змроку абясточанага камп’ютэра, гатовы чакадь уключэння бясконца доўга.
ДЫВЕРСІЯ
Мішка Шпакоўскі, нецярпліва перабіраючы бруднымі боцікамі, адчыніў дзверы і адразу рвануўся ў туалет. Потым распрануўся, дзелавіта закіпяціў літр вады ў каструльцы і зварыў дзесятак пельменяў. Пасля таго, як пад’еў, пазваніў маді (каб потым не тузала!) і паведаміў, што заўтра класная праводзіць бацькоўскі сход. Заадно падрыхтаваў маді да магчымага эксцэсу на сходзе: нехта запхнуў у замок кабінета гісторыі запалку (“Слова гонару, не я!”), а класная валідь на яго і Вадзіма. Адбіўся ад прыбірання кватэры (“Занадта шмат урокаў задалі!”) і накіраваўся да “Септымы”.
Сістэма загрузілася. “Дыверсія” ўвайшла ў рэжым. Хлопчык вывеў шосты, апошні ўзровень.
Уласна кажучы, гульня аказалася не такой захапляльнай, як размаляваў яе Лёнік-Герпес. Той і сам згадзіўся, што яна “галімая”: “Не абжуліш - не прадасі”. І вытрас усю Мішкаву гатоўку як кампенсацыю за трэснутую каробку.
Пасля таго, як з’явіўся Вік Лонер, Мітттку засталося толькі назірадь за яго дзеяннямі: з заданнем Творца-Шпак знаёміўся адначасова з рэйнджэрам, але Лонер хутчэй прымаў рашэнне. Хлопчык спрабаваў карэкдіраваць дзеянні свайго стварэння, але хутка пераканаўся, што надзейней проста назіраць тое, што адбываецца на экране, як фільм. Да таго ж частку спроб уздзейнічаць на праходжанне місіі Лонер спыняў фразамі накшталт: “Я не ўмею гэтага рабідь, таму прапаную.” - і з насмешлівым дакорам глядзеў на Мішку.
Адзінокі ваяр мог не прайсці ўзровень з першага разу, але ніколі не паўтараў памылак і не імкнуўся сябе зберагчы, калі місія не прадугледжвала захавання жыцця. Ён ніколі ні аб чым не дакладваў свайму Творцу, а толькі інфармаваў. З кожным днём твар Лонера здаваўся ўсё больш суровым, а дзеянні рабіліся ўсё больш жорсткімі. І калі місіі першых узроўняў былі ў асноўным баявымі задачамі, то апошнія амаль выключна ўяўлялі з сябе каварнае і бязлітаснае ўвасабленне чалавеканенавісніцтва. У апошняй місіі пятага ўзроўню былы ваяр-адзіночка па загаду мафіі закатаваў трох чалавек і напрыканцы далонню, запэцканай іхняй крывёю, напісаў сваё імя. Місія гэтага не патрабавала.
Дванаццацігадовы чалавечак адчуваў, што гэта і ёсць тая самая “круцізна”, якой ён зусім нядаўна захапляўся. Толькі ўдасканаленая да абсалюту. Рэйнджэр не стаў чалавекам. Комплекс якасцей, якім адарыў яго Мішка, сплавіўся ў д’ябальскую сумесь.
І яна, гэтая сумесь, заварожвала і хвалявала. Хлопчыку здавалася, што калі б Лонер быў жывым чалавекам, ён бы знішчыў і яго, Мітттку. І хто ведае, якая верагоднасць, што сярод мільёнаў варыянтаў ёсць такая праграма? Спачатку хлопчык глядзеў баевікі, якія дэманстраваў створаны ім монстр, з захапленнем пабочнага гледача, але хутка да захаплення пачаў прымешвацца непакой. Палохала перакананасдь рэйнджэра ва ўласнай бязгрэшнасці, прыгнятала яго безапеляцыйная самаўпэўненасць.
Толькі цікаўнасць, пачудцё, дзякуючы якому чалавецтва ўзнікла і знікне, прымушала Мітттку прагледзець, што ж уяўляе з сябе шосты ўзровень. Ён ужо цвёрда вырашыў, што нават калі рэйнджэр застанецца, то ўсё роўна гульня пойдзе ў “карзіну’. Тым больш, што Вадзім прапанаваў “перакачадь” дыск кліпаў групы “Зялёнае неба”. Таму месца на “вінце” трэба было ачысціць і заадно пераканадь бацьку, што неабходна паставіць дадатковую плату аператыўнай памяці.
Мішка ўвёў код шостага ўзроўню. Вік Лонер апраксіміраваў яго ў пачатковую каманду знішчэння Сістэмы. Узнікла назва місіі - “Змрок і спакой”. Потым на экране з’явіўся рэйнджэр. Ён паблажліва ўсміхнуўся і вымавіў нешта вантробна-сакраментальнае на інглішы. На імгненне ўзнік надпіс: “Шанц Серверу. Неадкладна адключыце камп’ютэр. Ідзе фарматаванне вінчэстэра. Пры некарэктным выхадзе будзе знішчана мадярынская плата”. Мішка паспеў прачытадь толькі два першых словы і зараз бязглузда глядзеў на экран і паспешліва ціснуў то на “ключ”, то на “Rezet”, спрабуючы перазагрузіцца.
Рэйнджэр расчаравана развёў рукі і пачаў раздзяляцца на дзесяткі фрагментаў, якія адляталі за межы экрана. Вынікам жыцця Віка Лонера запалымнеў надпіс: “МІСІЯ ВЫКАНАНА”.
Хлопчык яшчэ трохі марна патузаўся, адключыў камп’ютэр, зноў паспрабаваў увайсці ў Сістэму, але манітор толькі засвяціўся нежывым блакітным святлом.
Перапалоханы вучань кінуўся да ранца, выцягнуў падручнік гісторыі і пачаў старанна вывучадь параграф аб культуры яцвягаў.
Тым самым ён спадзяваўся калі не выратавацца ад пакарання, то хоць бы стварыць нейкую процівагу сваёй міжвольнай правіннасці.
ШПАКОЎСКІ-СТАРЭЙШЫ
Бадька прыйшоў дадому позна і на падпітку. Не зняў куртку, а стаў насупрадь трумо і сурова спытаў сябе: “Ну, што вочы хаваеш?” Не стаў расказваць аб перыпетыях пражытага дня, а даў маді грошай: “Купі мне каву, а на астатняе - што-небудзь для дома”.
Затым марудна пераапрануўся, падышоў да камп’ютэра і паспрабаваў загрузідь сваю прымітыўную “Танкавую атаку’, якой ён, па яго словах, прыміраў душу і рэальнасць. Аднак поспеху не дасягнуў і паклікаў Мішку.
- Што здарылася, ламер? Ты сапсаваў?
Мішка мямліў, што сёння ўвогуле да камп^тэра не падыходзіў, але з-за відавочнасці (маді “Септымай” не карысталася) давялося “раскалоцца”.
- Няма чаго чужыя дыскеты перапісвадь, колькі вучыць цябе! Мабыць, яшчэ і пладіў. Ці гэта ты з Інтэрнета прывалок? Віруснікі - хлопцы шустрыя, біць іх няма каму. Такія пасткі ёсць, што і ўзарвадь вінчэстэр могудь. Чуў пра “чарнобыльскі” вірус? Палову фірм паралізавала. А пра сайт “ай лав ю”? .Няўжо ж Сістэму зжэрла? Здаецца, і “мацярынка” ляснула. Ведаеш, у колькі нам гэта абыдзецца? Месяц добрасумленнай працы! Ці адна не вельмі рызыкоўная аперацыя.
Шпакоўскі-старэйшы нервова хіхікнуў.
- Давай, каб менш фігнёй займаўся, запішам цябе ў секцыю рукапашнага бою. Ці на каратэ якое. Крутым мужыком зробішся!
Бадька яшчэ раз вылаяўся і адправіў Мішку давучвадь урокі. А сам падягнуўся на кухню варыць суп з рыбных кансерваў.