4. Аляксею Пяткевічу (с. ). Друкуецца ўпершыню паводле аўтографа з архіва А. Пяткевіча. Пяткевіч Аляксей (нар. 1931) – літаратуразнавец, прафесар Гарадзенскага дзяржаўнага універсітэта імя Я. Купалы, аўтар кніг пра культурнае жыццё Гарадзеншчыны. Прашковіч Мікола (1932–1983) — літаратуразнавец, крытык, перакладчык, кандыдат філалагічных навук (1965). Быў звольнены з Інстытута літаратуры Акадэміі навук па абвінавачанні ў беларускім нацыяналізме. Траяноўскі Алесь (1925—2005) – журналіст, паэт і перакладчык; сябраваў з Л. і І. Геніюшамі. Бічэль Данута (нар. 1938) — пісьменніца; сябравала з Л. Геніюш, напісала прадмову да зб. «На чабары настоена».
5. Максіму Танку (с. ). Друкуецца паводле газ. “Літаратура і мастацтва”, 1998, 11 снежня. Публікацыя М. Мікуліча. Танк Максім (сапр. Яўген Скурко; 1912–1995) – пісьменнік, грамадскі і дзяржаўны дзеяч. Старшыня праўлення Саюза пісьменнікаў Беларусі (1967–1990), член ЦК КПБ (1966–1990), старшыня Вярхоўнага Савета БССР (1963–1971). Народны паэт Беларусі (1968), Герой сацыялістычнай працы (1974), лаўрэат Сталінскай (1948), Ленінскай (1978) і Дзяржаўнай прэміі Беларусі імя Я. Купалы (1966). “Селядцы з вершамі” – верш М. Танка. “Нарач” – паэма М. Танка, апублікаваная ў 1937 г. Лынькоў Міхась (1899–1975) — празаік і грамадскі дзеяч, народны пісьменнік Беларусі (1962). Што да маэстра…– гаворка ідзе пра спевака Міхася Забэйду-Суміцкага (1900–1981) — беларускага спевака, які жыў у Празе.
6. Максіму Танку (с. ). Друкуецца паводле газ. “Літаратура і мастацтва”, 1998, 11 снежня. Публікацыя М. Мікуліча. Калеснік Уладзімір (1922–1994) — беларускі крытык і літаратуразнавец, даследчык заходнебеларускай літаратуры, прафесар Берасцейскага педагагічнага інстытута імя А. Пушкіна. У Ленінцы бачылі Вас…– у Дзяржаўнай бібліятэцы імя У. Леніна (цяпер – Нацыянальная бібліятэка).
7. Аляксею Пяткевічу (с.). Друкуецца ўпершыню паводле аўтографа з архіва А. Пяткевіча. Караткевіч Уладзімір (1930–1984) – паэт, празаік, драматург; быў грамадскім рэдактарам зб. Л. Геніюш “Невадам з Нёмана”. Скрыган Ян (1905—1992) – пісьменнік. Бажко Алесь (нар. 1918) — пісьменнік, на той час загадчык рэдакцыі мастацкай літаратуры выдавецтва “Беларусь”. Канавалаў Рыгор (1912—1979) – старшыня Дзяржаўнага камітэта Савета міністраў па друку (1963—1973).
8. Максіму Танку (с.). Друкуецца паводле час. “Полымя”, 1995, №8. Публікацыя Т. Кекелевай. “Сэрца маё – суверэнная дзяржава…” – верш М. Танка. Alter ego amicus Plato, sed magis amica – veritas! (лац.) – Платон мне сябра, але яшчэ большы сябра – ісціна! Павел Францавіч Міклашэвіч (1845—1929) – дзед Л. Геніюш, з сялянаў, пазней стаў абшарнікам; пахаваны ў Гудзевічах.
9. Аляксею Пяткевічу (с. ). Друкуецца ўпершыню паводле аўтографа з архіва А. Пяткевіча. Глебка Пятро (1905—1969) – паэт, мовазнавец, акадэмік АН Беларусі (1957); напісаў прадмову да першай публікацыі вершаў Л. Геніюш пасля яе вяртання з лагера (“Полымя”, 1963, №4).
10. Максіму Танку (с. ). Друкуецца паводле час. “Полымя”, 1995, №8. Публікацыя Т. Кекелевай. Дазвольце мне павіншаваць Вас…– відаць, маецца на ўвазе абранне М. Танка на пасаду Старшыні праўлення Саюза пісьменнікаў Беларусі. ТБШ (Таварыства беларускай школы) – культурна-асветная арганізацыя ў Заходняй Беларусі (1921—1936).
11. Францішку Ціхаму (с. ). Друкуецца ўпершыню паводле аўтографа, выяўленага Францішкай Сокалавай у Літаратурным архіве Музея чэшскага пісьменства ў Празе (Ф. Ціхі. Карэспандэнцыя // СН 15-G/Je). Ціхі Францішак (1886–1968) – чэшскі лінгвіст і перакладчык, займаўся балгарыстыкай, русістыкай і беларусістыкай, перакладаў беларускую паэзію. Soudruh Houska (чэшск.) – таварыш Гоўска. Ne mate rada Stalina? (чэшск.) – чаму не любіце Сталіна? Neodpovim na tuhle okazku (чэшск.) – я не буду адказваць на гэтае пытанне. Літаратурныя спробы сына ў “Ніве”…– Юрка Геніюш (1935–1985), беларускі паэт, празаік і фельетаніст; працаваў лекарам у Беластоку.
12. Максіму Танку (с. ). Друкуецца паводле час. “Полымя”, 1995, №8. Публікацыя Т. Кекелевай. “Мы” – верш Л. Геніюш, пазнейшая назва “Вырай малады”. Мартынчык (Марцінчык) Мікалай (1901—1980) – удзельнік нацыянальна-вызвольнага руху ў Заходняй Беларусі. Рэдагаваў часопіс “Студэнцкая думка”, быў намеснікам старшыні Галоўнай управы Таварыства беларускай школы. Арыштоўваўся польскімі (1927 і 1930) і савецкімі (1948) уладамі; пасля вызвалення жыў у Гародні. Тарашкевіч Браніслаў (1892–1938) — грамадскі і палітычны дзеяч, філолаг, літаратар, акадэмік Акадэміі навук Беларусі (1928). У 1931 г. арыштаваны польскімі ўладамі, выменены савецкай уладай на Ф. Аляхновіча, у СССР арыштаваны і расстраляны. Грыневіч Антон (1877–1937) — збіральнік і папулярызатар фальклору, выдавец, педагог, кампазітар. Дварчанін Гіляр (Ларывон) – выпускнік Тэхналагічнага інстытута ў Празе, пасля вяртання на радзіму быў арыштаваны, этапаваны на Салаўкі, дзе загінуў. Дварчанін Ігнат (1895—1937) – пісьменнік, актывіст нацыянальна-вызвольнага руху ў Заходняй Беларусі; вучыўся ў Карлавым універсітэце (Прага), дзе атрымаў ступень доктара філасофіі. Быў адным з арганізатараў Першага ўсебеларускага з’езда (1917), у 1933 г. арыштаваны і высланы на Салаўкі, дзе быў расстраляны.
13. Максіму Танку (с. ). Друкуецца паводле час. “Полымя”, 1995, №8. Публікацыя Т. Кекелевай. Сяння прыйшло «Полымя»…– маецца на ўвазе №12 “Полымя”, дзе быў надрукаваны верш Ю. Голуба “Белавежа” з прысвячэннем Л. Геніюш. Голуб Юрка (нар. 1947) — паэт, родам з вёскі Горна, што непадалёк ад Зэльвы.
14. Аляксею Пяткевічу (с. ). Друкуецца ўпершыню паводле аўтографа з архіва А. Пяткевіча. “Жыта” – паэма Д. Бічэль, надрукаваная ў час. “Маладосць” (1966, №12).
15. Максіму Танку (с. ). Друкуецца паводле газ. “Літаратура і мастацтва”, 1998, 11 снежня. Публікацыя М. Мікуліча. Матузаў Захар – тагачасны дырэктар выдавецтва “Беларусь”. Прачытала ягонага “Хрыста”…– гаворка ідзе пра раман У. Караткевіча “Хрыстос прызямліўся ў Гародні”. Цэзар Гай Юлій (100—44 гг. да нашай эры) – старажытнарымскі дзяржаўны і палітычны дзеяч, палкаводзец і пісьменнік. Пётр І (1672—1725) – расійскі імператар.
16. Аляксею Пяткевічу (с. ). Друкуецца ўпершыню паводле аўтографа з архіва А. Пяткевіча. Зборнік нарысаў “Літаратурная Гарадзеншчына”, адным з аўтараў якога быў А. Пяткевіч, выйшаў у 1968 г. пад назвай “Гарадзенскія былі”. Легкадумна паступаюць з альбомам…– маецца на ўвазе фотаальбом “Гародня”, які выйшаў толькі ў 1975 г.
17. Максіму Танку (с. ). Друкуецца паводле газ. “Літаратура і мастацтва”, 1998, 11 снежня. Публікацыя М. Мікуліча. Жалігоўскі Люцыян (1865—1947) – польскі военачальнік і дзяржаўны дзеяч. Міхаська і Алесік – унукі Л. Геніюш, жывуць у Беластоку. Любоў Андрэеўна – жонка М. Танка.
19. Зосьцы Верас (с. ). Друкуецца ўпершыню паводле аўтографа з архіва з. Верас (БДАМЛіМ, ф. 318, воп. 1, спр. 42). Верас Зоська (сапр. Сівіцкая Людвіка; 1892–1991) — пісьменніца і грамадска-культурная дзяячка; жыла ў Вільні. Клімовіч Адольф (1900–1970) — грамадскі дзеяч, журналіст, выдавец; жыў у Вільні. Ластаўка Пятро – паэт, дзеяч культурна-асветнага руху ў Заходняй Беларусі; жыў у Варшаве. Швед Віктар (нар. 1925) – беларускі паэт; жыве ў Беластоку. Бурш Яша (сапр. Якаў Анісэровіч; нар 1929) – беларускі паэт і мастак; жыве ў Варшаве.
20. Зосьцы Верас (с.). Друкуецца ўпершыню паводле аўтографа з архіва З. Верас (БДАМЛіМ, ф. 318, воп. 1, спр. 42). Бычкоўскі Адам – сустаршыня (разам з ксяндзом Ф. Грынкевічам) Гарадзенскага гуртка беларускай моладзі (1909—1913), сябры якога ладзілі выязныя спектаклі, чыталі лекцыі, арганізавалі хор і аркестр. Пазней А. Бычкоўскі вучыўся на юрыдычным факультэце Пецярбургскага універсітэта, удзельнічаў у тамтэйшым беларускім руху. Warszawa, ul. Łowicka, 1/5, m. 19, W. Szwed…Warszawa, Senatorska 8, Zarząd Oddziału Białoruskiego Tow. Społeczno-kulturalnego (польск.) – Варшава, вул. Лавецкая, 1/5, кв. 19, В. Швед… Варшава, Сенатарская, 8, Управа філіі Беларускага грамадска-культурнага таварыства. Anima vilis (лац.) – паддоследная жывёла.
21. Зосьцы Верас (с. ). Друкуецца ўпершыню паводле аўтографа з архіва З. Верас (БДАМЛіМ, ф. 318, воп. 1, спр. 42). Ведаю, быў гэта Ваш муж…– гаворка ідзе пра першага мужа З. Верас Фабіяна Шантыра (1887—1920). Лапаў Барыс (1925—1967) – мовазнавец; працаваў у Менскім педагагічным інстытуце. Алексютовіч Мікола (1921—1967) – філосаф, з 1963 г. чытаў лекцыі ў Беларускім тэхналагічным інстытуце. Машэраў Пятро (1918—1980) – партыйны і дзяржаўны дзеяч, першы сакратар ЦК КПБ (1964—1980). Мядзёлка Паўліна (1893–1974) — мемуарыстка і грамадская дзеячка; жонка Т. Грыба. Грыб Тамаш (1895—1938) – беларускі палітычны і культурны дзеяч, сябра Рады БНР, народны сакратар земляробства ва ўрадзе Я. Варонкі. Жыў у Празе, пахаваны на Альшанскіх могілках. Сенатовіч Аксана (нар. 1941) – украінская паэтка, жонка паэта У. Лучука, які перакладаў вершы Л. Геніюш.
22. Максіму Танку (с. ). Друкуецца паводле час. “Полымя”, 1995, №8. Публікацыя Т. Кекелевай. Казека Янка (нар. 1915) – крытык, літаратуразнавец, складальнік зборнікаў пісьменніцкіх аўтабіяграфій, у адным з іх меркаваў надрукаваць жыццяпіс Л. Геніюш “Сто ранаў у сэрца”. Былі з Прашковічам у Гудзевічах на хрысцінах…– маюцца на ўвазе хрысціны сына А. Белакоза Міхася.
23. Юрку Голубу (с. ). Друкуецца паводле час. “Полымя”, 1996, №6. Краўцоў Мікола (1949—2000) – фізік, у 1967 г. вучыўся ў БДУ. Іпатава Вольга (нар. 1945) – пісьменніца і грамадская дзеячка, намесніца старшыні, а потым старшыня Саюза пісьменнікаў (1998—2002). Што з Валодзем, ці вярнулі яму правы? – Уладзімір Голуб (1943—2007), брат Ю. Голуба. Няхай тата Голуб пасадзіць яго шыць…– Уладзімір Васільевіч Голуб (1913—1993), бацька Ю. Голуба. Лучук Уладзімір (нар. 1934) – украінскі паэт і перакладчык вершаў Л. Геніюш на ўкраінскую мову.
24. Максіму Танку (с. ). Друкуецца паводле час. “Полымя”, 1995, №8. Публікацыя Т. Кекелевай. Homo sapiens (лац.) – чалавек разумны. Татур Мікола (1919–2001) – пісьменнік; быў дырэктарам Літфонда Саюза пісьменнікаў (1966—1970). Дворжак Антанін (1841—1904) – чэшскі кампазітар і дырыжор.
25. Зосьцы Верас (с. ). Друкуецца ўпершыню паводле аўтографа з архіва З. Верас (БДАМЛіМ, ф. 318, воп. 1, спр. 42). Гамзатаў Расул (1923–2003) – аварскі паэт, народны паэт Дагестана, Герой сацыялістычнай працы. Брыль Янка (1917—2006) – народны пісьменнік Беларусі (1981), лаўрэат Дзяржаўнай прэміі СССР (1952), Дзяржаўнай прэміі Беларусі (1982). Панчанка Пімен (1917—1995) – народны паэт Беларусі, лаўрэат Дзяржаўнай прэміі СССР (1981) і Дзяржаўнай прэміі Беларусі (1968). Пшыбась Юльян (1901—1970) – польскі паэт. Славік – унук З. Верас. Панчанка Пімен (1917—1995) – народны паэт Беларусі, лаўрэат Дзяржаўнай прэміі СССР (1981) і Дзяржаўнай прэміі Беларусі (1968). “Ужэнд” (ад польск. rząd) – урад. Жаль мне вялікі п. Смоліч…– Смоліч Алеся (?—1989) – педагог, аўтар беларускіх падручнікаў; жонка Аркадзя Смоліча (1891—1938), народнага сакратара, намесніка старшыні Рады народных міністраў БНР. Валодзіна мама...–Караткевіч Надзея (1893–1977) — маці Уладзіміра Караткевіча. Саламевіч Янка (нар. 1938) — беларускі літаратуразнавец і фалькларыст, аўтар першага ў гісторыі беларускага літаратуразнаўства «Слоўніка беларускіх псеўданімаў і крыптанімаў XVI–XX ст.» (1983). Лойка Алег (1931–2008) — паэт, празаік, літаратуразнавец; член-карэспандэнт НАН Беларусі (1989), доктар філалогіі (1969). Ванда Лёсікава – Лявіцкая Ванда (1895—1968) – беларуская пісьменніца, дачка Ядвігіна Ш., жонка Я Лёсіка.
26. Аляксею Пяткевічу (с. ). Друкуецца ўпершыню паводле аўтографа з архіва А. Пяткевіча. Не забываеце Сашу…– Белакоз Алесь (нар. 1928) — краязнавец, педагог, мемуарыст; заснавальнік Гудзевіцкага літаратурна-краязнаўчага музея (1965). “Запалянкі” – паэтычны зб. Д. Бічэль.
27. Максіму Танку (с. ). Друкуецца паводле час. “Полымя”, 1995, №8. Публікацыя Т. Кекелевай. Казлоў Васіль (1903—1967) – дзяржаўны дзеяч БССР, Старшыня Вярхоўнага Савета Беларусі (1947—1967), Герой Савецкага Саюза (1942).
28. Зосьцы Верас (с. ). Друкуецца ўпершыню паводле аўтографа з архіва З. Верас (БДАМЛіМ, ф. 318, воп. 1, спр. 42). Міла я правяла час у сваіх “дзяцей”…– відаць, гаворка ідзе пра Леакадзію і Кастуся Шышэяў. Валодзя [Караткевіч] жэніцца на нейкай выкладчыцы…– Ватковіч Валянціна (у першым шлюбе Нікіціна; 1934—1983) – гісторык, даследчыца помнікаў ахітэктуры.
29. Зосьцы Верас (с. ). Друкуецца ўпершыню паводле аўтографа з архіва З. Верас (БДАМЛіМ, ф. 318, воп. 1, спр. 42). Шутовіч Янка (1904—1973) – грамадска-палітычны дзеяч, рэдактар віленскага часопіса “Калоссе”.
30. Алесю Белакозу (с. ). Друкуецца ўпершыню паводле аўтографа з архіва А. Белакоза. Гілевіч Ніл (нар. 1931) – паэт, перакладчык, літаратуразнаўца, фалькларыст, грамадскі дзеяч. Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Беларусі (1980), адзін з заснавальнікаў і першы старшыня Таварыства беларускай мовы імя Ф. Скарыны. Народны паэт Беларусі (1991). Марціноўскі Пятро (1932–2006) — настаўнік, краязнавец, аўтар кнігі ўспамінаў пра Л. Геніюш “Наша Лорка” (Слонім, 2002). Жыў у мястэчку Дзярэчын на Зэльвеншчыне.
31. Зосьцы Верас (с. ). Друкуецца ўпершыню паводле аўтографа з архіва З. Верас (БДАМЛіМ, ф. 318, воп. 1, спр. 42). Сябра Тонік – Антон Шантыр (1919—1976), сын Зоські Верас і Фабіяна Шантыра (1887—1920). Шышэя Кастусь (1922-2004) – сябра Беларускай незалежніцкай партыі; у 1944 г. быў дэсантаваны на вызваленую саветамі тэрыторыю для арганізацыі беларускай нацыянальнай партызанкі; арыштаваны НКВД, пасля вызвалення жыў у Вільні. Абураныя паводзінамі Бядуліхі…– маецца на ўвазе Марыя Плаўнік, жонка беларускага пісьменніка Змітрака Бядулі (1886—1941). Шнаркевічыха – Шнаркевіч Надзея (1897–1974), настаўніца, супрацоўніца галоўнай управы Таварыства беларускай школы, рэдактар часопіса «Жаночая справа».
32. Юльяну Пшыркову (с. ). Друкуецца ўпершыню паводле аўтографа з архіва Ю. Пшыркова (ЦНБ НАН Беларусі, ф. 30, воп. 1, спр. 964). Пшыркоў Юльян (1912-1980) – літаратуразнавец, аўтар прадмовы да зб. Л. Геніюш “Невадам з Нёмана”.
33. Зосьцы Верас (с. ). Друкуецца ўпершыню паводле аўтографа з архіва З. Верас (БДАМЛіМ, ф. 318, воп. 1, спр. 42). Грынчык Мікола (1923—1999) – літаратуразнавец, прафесар Менскага інстытута культуры, доктар філалогіі. Марыя Канстанцінаўна Хайноўская – загадчыца бібліятэкі Саюза пісьменнікаў. Жонка пісьменніка Бароўскага…– маецца на ўвазе Баркоўскі Сцяпан (1905—1966) – літаратуразнавец і этнограф. Быў арыштаваны ў 1936 г., у Гулагу правёў 10 гадоў. Таўлай Валянцін (1914—1947) – паэт, дзеяч беларускага нацыянальнага руху ў Заходняй Беларусі. Панізнік Сяргей (нар. 1942) — беларускі паэт, краязнавец, перакладчык, грамадскі дзеяч. Бібіла Юлія (1897–1974) — бібліёграф; ліставалася з Л. Геніюш. Мальдзіс Адам (нар. 1932) — літаратуразнаўца, празаік, доктар філалагічных навук (1987). Новік-Пяюн Сяргей (1906—1994) – беларускі паэт, эсперантыст, вязень польскіх, нямецкіх і савецкіх турмаў. Кісялёў Генадзь (1931—2008) – гісторык і літаратуразнавец, доктар філалогіі.
34. Зосьцы Верас (с. ). Друкуецца ўпершыню паводле аўтографа з архіва З. Верас (БДАМЛіМ, ф. 318, воп. 1, спр. 42). Луцкевіч Лявон (1922—1997) – малодшы сын Антона Луцкевіча; каля дзесяці гадоў правёў у Гулагу. Берыя Лаўрэнцій Паўлавіч (1899–1953) — савецкі партыйны і дзяржаўны дзеяч, адзін з галоўных арганізатараў і кіраўнікоў палітычных рэпрэсіяў у СССР у 1930–1950-я гг. Дубоўка Уладзімір (1900–1976) – беларускі паэт і перакладчык.
35. Зосьцы Верас (с. ). Друкуецца ўпершыню паводле аўтографа з архіва З. Верас (БДАМЛіМ, ф. 318, воп. 1, спр. 42). Вялюгін Анатоль (1923–1994) — беларускі паэт і кінасцэнарыст. Семашкевіч Рыгор (1945–1982) — паэт, празаік, літаратуразнавец, крытык.
36. Алесю Белакозу (с. ). Друкуецца ўпершыню паводле аўтографа з архіва А. Белакоза. Шырма Рыгор (1892–1978) – беларускі харавы дырыжор, фалькларыст і грамадскі дзеяч, народны артыст СССР. Аляксандр Аляксандравіч – Аляксандр Галавач, дырэктар Зэльвенскай школы-інтэрната.
37. Аляксею Пяткевічу (с. ). Друкуецца ўпершыню паводле аўтографа з архіва А. Пяткевіча. Гоўгель Ніна Паўлаўна (сапр. Міклашэвіч; нар. 1929) – стрыечная сястра Л. Геніюш. Закончыла факультэт замежных моваў Гарадзенскага педагагічнага інстытута, дзе доўгі час працавала метадыстам завочнага аддзялення; жыве ў Гародні.
39. Аляксею Пяткевічу (с. ). Друкуецца ўпершыню паводле аўтографа з архіва А. Пяткевіча. Коўтун Валянціна (нар. 1946) — пісьменніца і грамадская дзеячка.
40. Аляксею Пяткевічу (с. ). Друкуецца ўпершыню паводле аўтографа з архіва А. Пяткевіча. Марынкай я захопленая…– Марына Пяткевіч (замужам Загідуліна; нар. 1965), дачка літаратуразнаўцы Аляксея Пяткевіча (нар. 1931) і настаўніцы Марыі Пяткевіч (з Шумскіх; нар. 1930). Лось Еўдакія (1929—1977) – беларуская паэтка і перакладчыца.
41. Максіму Танку (с. ). Друкуецца паводле выд.: Геніюш Л. Каб вы ведалі: з эпісталярнай спадчыны (1945—1983). – Мінск, 2005, стар. 209. Ермачэнка Іван (1894—1970) – дзеяч беларускага палітычнага руху і эміграцыі. З 1940 г. – старшыня Беларускага камітэту самапомачы ў Празе. У 1941 г. пераехаў у Менск, узначаліў Беларускую народную самапомач, быў дарадчыкам генеральнага камісара Беларусі В. Кубэ. З 1943 г. жыў у Нямеччыне, з 1948 г. – у ЗША. Захарка Васіль (1877—1943) – палітычны дзеяч, з 1928 да 1943 г. намеснік старшыні, старшыня Рады БНР. Вярба Вера (сапр. Сакалова Гертруда; нар. 1942) – паэтка. Мастак Салавей…– гаворка ідзе пра пейзажыста Аркадзя Салаўёва.
42. Аляксею Пяткевічу (с. ). Друкуецца ўпершыню паводле аўтографа з архіва А. Пяткевіча. Жалкоўскі Аляксандр – рэдактар мастоўскай раённай газеты “Зара над Нёманам”.
43. Зосьцы Верас (с. ). Друкуецца ўпершыню паводле аўтографа з архіва З. Верас (БДАМЛіМ, ф. 318, воп. 1, спр. 42). Ёсць два белых ад п. Кароль…– маецца на ўвазе жонка Усевалада Караля (1919—1984) – актывіста Беларускай незалежніцкай партыі, па прафесіі лекара; у 1946 г. быў арыштаваны, пасля вяртання з Гулагу жыў у Баранавічах.
44. Аляксею Пяткевічу (с. ). Друкуецца ўпершыню паводле аўтографа з архіва А. Пяткевіча. Шлык Іван – журналіст, працаваў у зэльвенскай раённай газеце “Праца”; пазней стаў рэдактарам карэліцкай раёнкі “Полымя”.
45. Аляксею Пяткевічу (с. ). Друкуецца ўпершыню паводле аўтографа з архіва А. Пяткевіча. Сардэчнае прывітанне п. Марыі…– Марыя Пяткевіч (з Шумскіх; нар. 1930), настаўніца, жонка А. Пяткевіча.
46. Зосьцы Верас (с. ). Друкуецца ўпершыню паводле аўтографа з архіва З. Верас (БДАМЛіМ, ф. 318, воп. 1, спр. 42). Шамардзіна Зося (Соф’я; 1894—1980) – у 20-я гады супрацоўніца Наркамата юстыцыі, старшыня Галоўпалітасветы БССР; жонка Я. Адамовіча. Адамовіч Язэп (1897—1937) – дзяржаўны дзеяч БССР, старшыня Савета народных камісараў Беларусі (1924—1927). Стаяць на ганку два юнакі і дзяўчына…– у 1968 г. у Зэльву прыязджалі тагачасныя студэнты БДУ В. Коўтун, Л. Барташ, А. Разанаў і В. Ярац. “Узлёт” – літаратурнае аб’яднанне, якое дзейнічала на філфаку БДУ.
47. Аляксею Пяткевічу (с. ). Друкуецца ўпершыню паводле аўтографа з архіва А. Пяткевіча. Халянкова Аліна (сапр. Мацыевіч; 1940—1979) – літаратуразнавец, педагог; працавала ў Зэльвенскай школе-інтэрнаце, у Гарадзенскім педінстытуце.
48. Міколу Прашковічу (с. ). Друкуецца ўпершыню паводле копіі аўтографа, перададзенай складальніку светлай памяці Ірынай Крэнь. Арыгіналы лістоў перададзеныя ёю ж у Музей Максіма Багдановіча (Гародня). Грынблат Масей (1905—1983) – этнограф, фалькларыст, гісторык. Ніна Лойка (нар. 1947) – настаўніца, пляменніца пісьменніка Алега Лойкі; на той час – студэнтка філфака БДУ. Багіна Іосіф (нар. 1940) – журналіст, у 1960-я гг. намеснік рэдактара зэльвенскай раённай газэты “Праца”, потым – галоўны рэдактар “Гродненской правды”.
49. Зосьцы Верас (с. ). Друкуецца ўпершыню паводле аўтографа з архіва З. Верас (БДАМЛіМ, ф. 318, воп. 1, спр. 43). Луцкевіч Іван (1881—1919) – палітычны дзеяч, этнограф, публіцыст. Станкевіч Янка (1891–1976) — мовазнавец, гісторык, педагог; аўтар «Беларуска-расійскага (Вялікалітоўска-расійскага) слоўніка» (Нью-Йорк, 1990). Stankevič Y. Příspěvky k dějinám běloruského jazyka na základě rukopisu “Al-Kitab”. “Slavia”, rocnik XII, Praha, 1933–1934, s. 375-390 (чэшск.) – Станкевіч Я. Допісы па гісторыі беларускай мовы на аснове рукапісаў “Аль-Кітаб”. “Славія”, выпуск XII, Прага, 1933–1934, стар. 375–390. Бярозкін Рыгор (1918–1981) — крытык і перакладчык. Агняцвет Эдзі (сапр. Каган; 1913—2001) – беларуская дзіцячая паэтка і перакладчыца. Кучар Алесь (1910—1996) – крытык, драматург.
50. Аляксею Пяткевічу (с. ). Друкуецца ўпершыню паводле аўтографа з архіва А. Пяткевіча. Оrdnung (ням.) – парадак. Чынгіс-хан (каля 1155–1227) — мангольскі палкаводзец, заснавальнік Мангольскай імперыі. Багрым Паўлюк (1812—1891) – паэт і каваль. Мне шмат цяжэй было ад артыкула Васіля Еўціхеевіча…– маецца на ўвазе артыкул магілёўскага публіцыста Васіля Еўціхевіча “Шануйце родную зямлю” (“Полымя”, 1969, №2, с. 187), у якім узнімалася праблема безадказных адносінаў да зямлі. Аладаў Мікалай (1890—1972) – кампазітар і педагог, народны артыст Беларусі (1955). Семяняка Юрый (1925—1990) – кампазітар, народны артыст Беларусі (1974). Пракоф’еў Сяргей Сяргеевіч (1891—1953) – расійскі кампазітар, піяніст і дырыжор.
51. Аляксею Пяткевічу (с. ). Друкуецца ўпершыню паводле машынапісу з архіва Л. Геніюш (ЦНБ НАН Беларусі, ф. 31, воп. 1, спр. 248). Ave Сaeser imperator, morituri de salutant (лац.) – слава імператару Цэзару, ідучыя на смерць вітаюць яго.
52. Міколу Прашковічу (с. ). Друкуецца ўпершыню паводле копіі аўтографа, перададзенай складальніку светлай памяці Ірынай Крэнь. Арыгіналы лістоў перададзеныя ёю ж у Музей Максіма Багдановіча (Гародня). Вы абгаварылі б гэтую справу з кампетэнтнымі рэдактарамі “Звязды”…– гаворка ідзе пра супрацоўніка газ. “Звязды” Алеся Траяноўскага. Шамякін Іван (1921–2005) – народны пісьменнік Беларусі (1972), Герой сацыялістычнай працы (1981), аўтар папулярных раманаў на тэмы савецкай сучаснасці.
53. Зосьцы Верас (с. ). Друкуецца ўпершыню паводле аўтографа з архіва З. Верас (БДАМЛіМ, ф. 318, воп. 1, спр. 43). Я згодная з п. Галінай…– Галіна Войцік, дачка З. Верас і Антона Войціка (1998—1948). Які быў настрой у Арсеня…– гаворка ідзе пра Арсеня Ліса (нар. 1934) – пісьменніка, фалькларыста, доктара філалогіі. Сартр Жан Поль (1905—1980) – французскі філосаф і пісьменнік, прадстаўнік экзістынцыялізму. Ларэн Сафі (нар. 1934) – італьянская кінаактрыса.
54. Зосьцы Верас (с. ). Друкуецца ўпершыню паводле аўтографа з архіва З. Верас (БДАМЛіМ, ф. 318, воп. 1, спр. 43). Коршунаў Аляксандр (1924—1991) – літаратуразнавец, даследчык беларускай старажытнай літаратуры.