15253.fb2
- Тата, тата, i Мiкiтка ўжо хлебец чычылiць...
Абрадаваў.
Як садзяць бульбу
Заўсягды паўтарала мама, як трэба садзiць бульбу - каб роўненька клалася ў разору. А то iншы садзiць так, як бык сцыць.
I яшчэ трэба, каб кожная бульбiнка была адбаблена - адарваны расток (як пупок у нараджэнца).
Зарабiла крыж
Мужык ваяваў у вайне за цара. Жонка дома ня сумавала. Дзецюкi былi нявыводныя. Аднойчы чарговыя дзецюкi завялi маладуху на магiльнiк i, нацешыўшыся ўволю, вырашылi павесялiцца: прывязалi шчодрую на ласкi часовую ўдаву да крыжа. Дый зьнiклi. I абначавала кахальнiца на магiльнiку. Недзе пад ранiцу ўсё-ткi вывернула крыж ды зь iм i вяртаецца дадому. А якраз мужык прыйшоў з вайны. Грукаецца жонка ў дзьверы. Убачыў служывы, пачаў дзiвiцца:
- Я за ўсю вайну й медаля ня заслужыў, а ты, жонка мая верная, за ноч крыж атрымала...
Цi б я...
Любiлi вушацкiя показку пра старога кавалера, як ён усё ўмеў абгрунтаваць:
- Цi б я гальштук ня насiў? Надзену, а хто-небудзь цоп i панёс сабе.
Цi б я на рыбу ня схадзiў? Злавi, а пасьля ня ведай, што зь ёй рабiць. Калi яе ля ракi варыць, раскладзеш агонь, а лес загарыцца. А пакуль дамоў занясеш, згнiе.
Цi б я на базар ня пайшоў ды ня купiў скаромiны якой? Ды грошы ў руках ня будзеш несьцi, выставiўшы, а ў кiшэню пакладзеш, басякi падцiкуюць - хоп, i ня зловiш. Так i ем поснае.
Цi б я ня жанiўся? Жанюся, а жонку возьмуць ды перахопяць.
Цi б я ня купiў парасё? Ды парасё нанач адно ня пакiнеш - ваўкi сьцягнуць. А ў хаце зь iм ня спаць.
Так i жыву аб нiчым, нiшчымнiцай даўлюся, неабмыты, неабшыты, непрыкаяны, непрыхаiны.
Пырскi
Вушацкi малец быў на заробках там, "где золото роют в горах". Вярнуўся з нейкiмi шэлегамi, якiя тут жа i пусьцiў на вецер у "Вецярку". У кожным райцэнтры такiя ўстановы былi абавязкова. Пiў, ня прасыхаючы, мок у гарэлцы.
Вушацкiя жанчыны казалi як бы спагадлiва:
- Прыехаў з залатых пырскаў...
Пырскаў хапала напачатку ад шампанскага, а напрыканцы ад пiва.
Хор
Так казала вушацкая цётка пра сьпевы:
- Пачынаюць, як камары, тады, як мухi, тады, як аваднi, а тады як гiкнуць!
За што?
Мама распавядала, як у трыццатыя гады прывялi ў суд старую. Ёй пад восемдзесят гадоў. Прыйшлi дзецi, унукi, праўнукi. Чытаюць прысуд - дзесяць гадоў. Уся радня ў сьлёзы. А старая нiчога ня разумее:
- За што? Цi ж я крала? Я ж на сваiм шнурку два снапкi на нiткi ўзяла.
Показка спачувае: за маё жыта i я ж бiта. А тут бабка за свой лянок.
Адметны
У партработнiка пасьля вайны галiфэ былi абшытыя скурай, працiралiся ад паседжаньняў. Усё яшчэ пад камiсараў старалiся саўслужбакi. А вушацкiя яго адразу ж празвалi - хромавая срака.
Добра
Маладзiца, у якой зноў завёўся прытыка (так вушацкiя завуць прымакоў), радуецца:
- За пнём галава, за калодай ногi. Добра, калi ў хацi якi шавель ёсь...
Проста хацеў
Званок у вушацкую мiлiцыю - у Сарочыне (вёрст з дзесяць ад мястэчка) аварыя! Мiлiцыя. Хуткая дапамога. Прылятаюць - нiкога няма, нiчога ня стрэслася. Выходзiць спакойны, пад добрай чаркай дзядзька:
- Ды нiчога ня было, я проста хацеў заехаць у Вушачу...
Давезьлi. Заехаў дзядзька за колькi хвiлiн на пятнаццаць сутак.
Старцы пабiлiся за сухарцы
Каб неяк скрасiць нуду дарогi й голад хоць на словах ашукаць, старцы разважаць пачалi. Адзiн папросiць хлеба, другi малака. Той, хто будзе прасiць хлеба, задуменна й кажа:
- Укушу я хлеба ды хлiб-хлiб малака.
- Ах ты такi-растакi, я малако буду прасiць, а ты па два разы хлiбаць?
I сварка ў бойку перайшла - счубiлiся. I на паўшкi пайшлi. Як ня пазабiвалi адзiн аднога, яшчэ да вёскi ня дайшоўшы. I нi вячэры, нi цяцеры...
Сама
Маладзiца галосiць, запытваючыся, цi то ў мужа, якi ляжыць на куце на паповых санях, цi то ў тых, хто прыйшоў разьвiтацца з суседам:
- А хто ж мяне пабуджаць будзiць?
Адна ня вытрымала дый кажа:
- Сраць захочаш, сама ўскочыш.
Местачковы дыялог
- А што ў цябе зялёнае ў роце?