(rigardas antaŭen) Kiam mi pripensas mian antaŭan vivon – kaj mian sorton – dum la lastaj dek – dekunu jaroj, ĝi aspektas por mi kvazaŭ fabelo aŭ kvazaŭ revo. Ĉu ne ankaŭ al vi tiel aspektas, Asta?
ASTA
Jes, multmaniere ankaŭ mi tion trovas.
ALLMERS
(daŭrigante) Kiam mi pensas pri tio, kion ni du estis pli frue, Asta. Ni du kompatindaj, malriĉaj, orfoj –
RITA
(senpacience) Nu do, tio okazis ja antaŭ longe.
ALLMERS
(sen ŝin aŭskultante) Kaj nun mi sidas ĉi tie en riĉeco kaj pompo. Povis plenumi mian vivotaskon. Povis labori kaj studi, – ĉio laŭ propra emo. (etendas la manon) Kaj tiun tutan, nekompreneblan feliĉon – ĝin ni ŝuldas al vi, kara Rita.
RITA
(duone ŝerce, duone senvole, ekfrapetas lin sur la manon) Nun vi bonvole ĉesu pri tiu babilado.
ALLMERS
Mi ja nur tion mencias kiel ia enkonduko –
RITA
Ho, transsaltu do tiun enkondukon!
ALLMERS
Rita, – ne kredu, ke estis la konsilo de la kuracisto, kiu pelis min supren en la montaron.
Estis tio, ke mi ne plu trovis trankvilon ĉe mia labortablo.
RITA
Ne trankvilon! Kara, kiu do ĝenis vin!
ALLMERS
(skuas la kapon) Neniu de ekstere. Sed mi havis senton en mi, ke mi rekte misuzis – aŭ – neglektis miajn plej bonajn talentojn. Ke mi malŝparis la tempon.
ASTA
(grandokule) Dum vi skribis la libron?
ALLMERS
(kapjesas) Ĉar mi havas ja ne nur por tio talentojn. Mi eble povus fari ankaŭ ion alian.
RITA
Ĉu pri tio vi sidis cerbumante?
Kaj tial vi laste fariĝis nekontenta pri vi mem. Kaj ankaŭ pri ni aliuloj. Jes, ĉar tia vi estis, Alfred!
ALLMERS
(rigardas antaŭen) Tie mi sidis kurbigita super la tablo kaj skribis tagon post tago. Multfoje ankaŭ duonan nokton. Skribis kaj skribis sur la granda, dika libro pri "La homa respondeco". Hm!
ASTA
(metas sian manon sur lian brakon) Sed, kara, – tiu libro estu ja la verko de via vivo.
RITA
Jes, tion vi ja sufiĉe ofte diris.
ALLMERS
Tiel mi pensis. Ĝuste de la tempo kiam mi komencis fariĝi plenkreska. (kun varma esprimo en la okuloj) Kaj jen vi igis min kapabla ekkomenci ĝin, vi, kara Rita –
(ridetas al ŝi) – vi kun via oro kaj viaj verdaj arbaroj –
RITA
(duone ridante, duone ĉagrenita) Se ankoraŭfoje vi elbuŝigas tiun stultaĵon, mi batos vin.
ASTA
(rigardas lin maltrankvile) Sed la libro, Alfred?
ALLMERS
Ĝi kvazaŭ komenciĝis foriĝi. Sed pli kaj pli altiĝis la penso pri pli superaj devoj, kiuj prezentis postulojn al mi.
RITA
(radia, prenas lian manon) Alfred!
ALLMERS
La penso pri Eyolf, kara Rita.
RITA