Ĝis horo! (frapas impete) Viljam! Viljam!
SIRA VILJAM
(venas el la kapelo)
EPISKOPO NIKOLAS
Prenu pliajn por helpi tie! La ok ne sufiĉas!
SIRA VILJAM
Sinjoro —?
EPISKOPO NIKOLAS
Plurajn por helpi, mi diras! Kolbein kanoniko kuŝis malsana kvin semajnojn, — li ne povis multe peki dum tiu tempo —
SIRA VILJAM
Li iris al konfeso hieraŭ.
EPISKOPO NIKOLAS
(fervore) Jes, li devas esti bona; prenu lin! (Viljam reen iras en la kapelon) Ĝis horo! (sekigas la ŝviton de la frunto) Puh, kiel varme estas! — La fia hundo, — por kio lia tuta erudicio, kiam li tamen ne povas aldoni unu horon. Tie en sia studejo li sidas ĉiun tagon, kunmetante artefaritajn radojn kaj lodojn kaj levilojn; li volas krei verkon, kiu iru kaj iru, kaj neniam haltu, — perpetuum mobile li nomas ĝin. Kial li ne praktikas sian arton kaj saĝecon, por fari la homon al tia perpetuum mobile —? (haltas pensante; ekbrilas liaj okuloj) Perpetuum mobile, — mi ne estas precipe lerta pri la latino, — sed tio signifas ion, kio kapablas funkcii eterne, daŭre tra ĉiuj tempoj. Se mi nun mem povus —? Tio estus vere fina ago! Estus fari sian plej grandan agon en la lasta momento! Funkciigi radojn kaj lodojn kaj levilojn en la animoj de la reĝo kaj la duko; ekmovi ilin tiel, ke neniu potenco sur la tero povos ilin haltigi. Se tion mi povus, tiam mi daŭre vivus, vivus en mia verko, — kaj en la grava momento eble estas tio, kio nomiĝas senmorteco. — Konsolaj, freŝigaj pensoj, ho kiel vi mildigas por maljuna viro! (elspiras kaj streĉas sin agrable sur la benko) Diabolus estis severa pri mi ĉi-vespere. Estas la sekvo de kuŝo senlabora; otium est pulvis — pulveris — nu, sensignifa la latino, — Diabolus ne plu ekhavu potencon super mi; mi volas esti aktiva ĝis laste; mi volas —; kiel ili gorĝegas tie — (frapas; Viljam elvenas) Diru al ili, ke ili silentu tie, ili ĝenas min. La reĝo kaj la duko baldaŭ venos; mi havas grandajn aferojn por pripensi.
SIRA VILJAM
Sinjoro, ĉu mi do —?
EPISKOPO NIKOLAS
Ordonu al ili silenti momenton, ke mi povu pensi trankvile. Jen vidu, ekprenu tiun leteron, tie sur la planko. — Bone. Donu al mi la paperojn —
SIRA VILJAM
(iras al la skribotablo) Kiujn, sinjoro?
EPISKOPO NIKOLAS
Same bone —; tiujn kun sigelo; tiujn kiuj kuŝas plej supre. — Nu; do eniru kaj diru ke ili silentu. (Viljam eliras) — Morti, kaj tamen regi en Norvegio! Morti, kaj aranĝi tiel, ke neniu viro levu sian kapon pli alten super ĉiuj aliaj. Mil vojoj povus konduki al tiu celo; sed povas nur esti unu, kiu taŭgas! — gravas tiun trovi, — gravas ĝin laŭiri. — Ha! La vojo estas ja tiel proksima, tiel proksima! Jes, tiel estu. Mi tenos la promeson; la duko ekhavu la leteron en siajn manojn; — sed la reĝo — hm, li ekhavu en sian koron la dornon de dubo. Håkon estas honesta, kia oni nomas tion; kun la fido pri si mem, kaj pri sia rajto, multo falos en li. Ambaŭ dubu kaj fidu, balancu supren kaj malsupren, neniam trovu firman grundon sub la piedo, — perpetuum mobile! — Sed ĉu Håkon volas fidi mian diraĵon? Li volas; mi estas ja mortanta viro; mi nutros lin per vero antaŭe. — La fortoj forlasas min, sed la animo freŝiĝas; — mi ne kuŝas pli sur mortolito, mi sidas en mia laborejo, mi volas labori la lastan nokton, labori — ĝis la lumo estingiĝas —
DUKO SKULE
(envenas de dekstre, kaj iras al la episkopo) Pacon kaj saluton, honorinda sinjoro! Mi aŭdas, ke malbone statas pri Vi.
EPISKOPO NIKOLAS
Mi estas kadavro en burĝono, bona duko; ĉi-nokte mi ekfloros; morgaŭ sentiĝos, kiel mi odoras.
DUKO SKULE
Jam ĉi-nokte. Vi diras?
EPISKOPO NIKOLAS
Majstro Sigard diras: ĝis unu horo.
DUKO SKULE
Kaj la letero de Trond pastro —?
EPISKOPO NIKOLAS
Ĉu Vi daŭre pensas pri ĝi?
DUKO SKULE
Ĝi neniam foriras el miaj pensoj.
EPISKOPO NIKOLAS
La reĝo faris Vin duko; neniu viro portis nomon de duko en Norvegio, antaŭ Vi.
DUKO SKULE
Ne sufiĉas. Se Håkon estas la malĝusta, mi devas havi ĉion!
EPISKOPO NIKOLAS
Hu, estas malvarme ĉi tie; frostas al mi tra ĉiuj membroj.
DUKO SKULE
La letero de Trond pastro, sinjoro! Pro Dio la ĉiopotenca, — ĉu Vi havas ĝin?
EPISKOPO NIKOLAS
Mi almenaŭ scias, kie ĝi troviĝas.
DUKO SKULE
Do diru! Diru!
EPISKOPO NIKOLAS
Atendu —