Veronada meydan. Merkusio, Benvolio və xidmətçilər daxil olurlar.
Benvolio.
Gedək, Merkusio, rica edirəm,
Bu gün çox istidir, yaman bürküdür.
Gəzirlər hər yerdə Kapulettilər,
Onlara biz bu gün əgər rast gəlsək,
Davadan yayına bilməyəcəyik.
Damarda qan coşur bürkü olanda.
Merkusio. Sən elə bir gencə bənzəyirsən ki, o, meyxanəyə girən kimi qılıncını belindən açıb stolun üstünə qoyaraq deyir: «Allah eləsin, mənim sənə heç bir ehtiyacım olmasın!» Fəqət ikinci badəni türəndən sonra, doğrudan da, heç bir ehtiyac olmadan qılıncı sıyırıb, qulluqçunun qarnına soxur.
Benvolio. Məgər mən elə gəncə bənzəyirəm?
Merkusio. Bəli, bəli, sən İtaliyada ən qızğın gənclərdən birisən. Sənə azca toxunan kimi, o saat qızışırsan, qızışan kimi, o saat hamının üstünə cumursan.
Benvolio. A, bu nə deyir?
Merkusio. Yox, belə deyil? İndi burda sənin kimi iki nəfər olsaydı, tezliklə ikisini də itirərdik, çünki ikisi də birbirini öldürərdi. Saqqalının tükü sənin saqqalının tükündən bir dənə artıq və ya əskik olan adamla bu dəqiqə döyüşərsən. Qoz sındıran adamla bu dəqiqə dalaşarsan, nə var ki, sənin gözlərin qoz rəngindədir. Sənin gözündən başqa hansı göz döyüş üçün belə səbəb görə bilər?
Yumurtanın içi ağsarıyla dolduğu kimi sənin başın da davadalaşla dolub. Ancaq bu davadalaşdan sənin başın çalxalanmış yumurta kimi laxlayıb. Küçədə öskürüb sənin günəqarşıda yatan itini oyadan adamla savaşmırdın? Pasxa bayramından qabaq öz təzə köynəyini geyinən dərziylə sən döyüşmürdün? Təzə ayaqqabısını köhnə qaytanla bağladığına görə bir başqasıyla vuruşan son deyildin? İndi gəlib mənə dalaşmamaq barədə dərs verirsən!?
Benvolio. Mən sənin kimi dalaşqan olsaydım, həyatımın sığorta kağızını hamı satın alardı.
Özü də bu iş bir saat on beş dəqiqəyə başa gələrdi.
Merkusio. Sığorta kağızı! Ay, ay, başı boş!
Benvolio. Başıma and olsun, odur, gəldilər.
Merkusio. Dabanıma and olsun, veciınə deyil.
Tibalt və başqaları daxil olurlar.
Tibalt.
Siz arxamca gəlin, danışım gərək İndi mən onlarla necə lazımdır. Cənablar, sizlərə bircə sözüm var.
Merkusio.
Bircə sözünüz var?
Qoy iki olsun.
Sözü tamamlasın qılınc zərbəsi.
Tibalt. Bunun üçün siz mənə bir səbəb tapsanız, cənab, onda görərsiniz ki, mən onu da bacarıram.
Merkusio. Özünüz bir səbəb tapa bilməzsiniz, gərək başqası tapsın?
Tibalt. Merkusio, siz də Romeonun çalğıçılar dəstəsinə qoşulmusunuz?
Merkusio. Çalğıçılar dəstəsi! Bu nə sözdür? Demək, siz bizi küçə çalğıçısı elədiniz? İndi ki, belə oldu, sizin üçün elə bir hava çalım ki, qiyamətə qədər qulaqlannızdan getməsin. Bu da mənim skripkamın yayı, bu saat sizi oynamağa məcbur edər. Lənət şeytana! Çalğıçılar dəstəsi!
Benvolio.
Burda adam çoxdur, səsküy nə lazım? Ya gəlin çəkilək bir xəlvət yerə. Ya işi çürüdək səssizsəmirsiz, Ya da ayrılağın, baxırlar bizə.
Merkusio.
İnsana verilib göz baxmaq üçün.
Baxsınlar, mən burdan gedən deyiləm.
Romeo daxil olur.
Tibalt. Rahat olun, gəldi mənim adamım.
Merkusio.
Özümü asaram, belə alçalsa.
Siz çölə getsəniz, yoldaşlıq edər,
Hə, o bu mənada adamınızdır.
Tibalt.
Romeo, qəlbimdə sənə bəslənən
Sonsuz nifrətimi deməyə bundan
Yaxşı söz tapmıram: son, sən əclafsan!
Romeo. Tibalt, soni mənə sevdirən qüvvət
Sənə bağışlayır bu qəzəbini.
Mən əclaf deyiləm. Odur ki, sağ ol.
Görürəm, sən məni tanımayırsan.
Getmək istəyir.
Tibalt.
Sənin dözülməyən təhqirlərini
Bu sözlər heç cürə əfv edə bilməz.
Bu saat geri dön, qılıncını çək!
Romeo.
Təhqir etməmişəm səni heç vədə,
Əksinə hədsizdir könlümdə sevgin.
Bunun səbəbini sonra bilərsən.
Ey adı adımtək sevimli olan,
Əziz Kapuletti, sən buna inan.
Merkusio.
Ah, miskin, şərəfsiz, alçaq itaət!
Bu murdar ləkəni qan yuyar ancaq.
(Qılıncını sıyırır).
Siçan tutan Tibalt, rədd olacaqsan?
Tibalt. De görüm, sən məndən nə istəyirsən?
Merkusio. Hörmətli pişiklər şahı, sənin doqquz canından yalnız birini. Əgər arzu eləsən, yerdə qalan səkkizini də almağa hazıram. Qılıncının qulağından dartıb, qınından çıxart. Cəld ol, yoxsa mənim qılıncım sənin hər iki qulağını kəsib atar.
Tibalt. Sənin qulluğunda hazıram hər vaxt (Qılıncını sıyırır).
Romeo. Merkusio, tez qoy qılıncı qına.
Merkusio. Ağa, di buyurun, növbə sizindir.
Vuruş urlar.
Romeo.
Benvolio, gəl, biz qılıncımızla
Vurub yerə salaq silahlarını.
Cənablar, ayıbdır, vuruşursunuz?
Axı, vuruşmağı qadağan edib
Hersoq Veronanın küçələrində.
Əziz Merkusio, Tibalt, dayanın!
Tibalt Romeonun qolunun altından vurub Merkusionu yaralayır.
Öz adamları ilə aradan çıxır.
Merkusio.
Mən yaralanmışam. İkinizində
Ocağınız keçsin, həyatım sönür.
O getdi, özü də sağ və salamat?
Benvolio. Necə?
Yaralandın?
Merkusio.
Azca cızılıb,
Elə bu da bəsdir. Hanı nökərim?
Ey, ey, cüvəllağı, qaç, həkim çağır.
Nökər gəlir.
Romeo. Ürəkli ol, dostum, yaran çox deyil.
Merkusio. Hə, quyu kimi dərin, kilsə qapısı qədər enli deyil. Ancaq bu da kifayətdir. Sabah məni axtarsan, meyitimi taparsan. Mənim işim bitib. Mən bu dünyadan köçməliyəm. İkinizin də ocağınız keçsin! Lənət şeytana, it də, siçovul da, siçan da, pişik də adamı ölümcül cırmaqlaya bilərmiş! Ah, lovğa, alçaq, kitab üzrə vuruşmaq öyrənən dələduz! Son iblis kimi hardan peyda olub aramıza soxuldun? Məni sənin qolunun altından vurub yaraladı.
Romeo. İstəyirdim sizə yaxşılıq edim.
Merkusio.
Benvolio, məni tez evə apar.
Az qalır qəşş edim. İkinizin də
Ocağınız keçsin! Necə də məni
Məzarda qurdlara yem elədiniz. Nə yaman məhv oldum, ikinizin də…
Merkusio ilə Benvolio gedirlər.
Romeo.
Hersoqun ən yaxın qohumudur o,
Mənim əsl dostum. O mənə görə
Sağalmaz, ölümcül bir yara aldı.
Biz qohum olsaq da bir saat əvvəl,
Tibalt ləkələdi mənim adımı.
Ah, qəşəng Cülyetta, sənin gül hüsnün
Qəlbimi incəltdi qadın qəlbitək.
Mum kimi yumşaldı polad xislətim.
Benvolio qayıdır.
Benvolio.
Romeo, Romeo, ah,
Merkusio! Öldü o mərd insan!
O igid insan!
Yerə nifrət edib, vaxtından çox tez
Onun cəsur ruhu uçdu göylərə.
Romeo.
Bu nəhs gün gətirər sonsuz fəlakət,
Əvvəli qorxuncdur, axın dəhşət.
Tibalt qayıdır.
Benvolio. Yenə azğın Tibalt gəlir bu yana.
Romeo.
O sağdı, o çatdı şöhrətəşana.
Merkusio öldü. Zərif yumşaqlıq,
Zərif buludların qoynuna yüksəl.
Qoy alovlu qəzəb bələdçim olsun.
Tibalt, əclaf sənsən, başımız üstdə
Durub tənha ruhu Merkusionun,
Gözləyir ki, ona yoldaş olasan.
İndi ya sən, ya mən, ya hər ikimiz
Uçub getməliyik onunla birgə.
Tibalt. Onunla dost idin, yaramaz uşaq,
İndi onunla da sən gedəcəksən.
Romeo. Qılınc həll eyləyər bu məsələni.
Vuruşurlar. Tibalt yıxılır.
Benvolio.
Şəhər əhli gəlir, Romeo, tez qaç.
Artıq Tibalt öldü, sən ələ keçsən,
Hersoq asdıracaq səni o saat.
Durub matmat baxma, tez aradan çıx.
Romeo. Taleyin əlində oyuncağam mən.
Benvolio. Neçin dayanmısan, ölüm gəzirsən?
Romeo gedir. Şəhərlilər gelir.
Birinci şəhərli.
Tibaltmı öldürüb Merkusionu?
O qatil, o quldur hayana qaçdı?
Benvolio. Odur uzanıbdır.
Birinci şəhərli.
Senyor, qalx yerdən,
Hersoqun adından hökm edirəm mən.
Dustaqsan, dur gedək, əmrə qulaq as.
Hersoq öz əyanları ilə, Montekki, Kapuletti isə öz arvadları ilə və başqaları daxil olurlar.
Hersoq. Saldı bu davanı hansı yaramaz?
Benvolio.
Mərhəmətli Hersoq, mən bircəbircə
Deyim bu nəhs dava başlandı necə.
Bu adam öldürdü Merkusionu,
Cavan Romeo da öldürdü onu.
Ledi Kapuletti.
Tibalt, göz işığı, ciyərparası!
Əziz qardaşımın əziz balası.
Ah, Hersoq, ah, ərim, axdı qanımız.
Bizə nə dağ çəkdi gör düşmanımız!
Ədalətli Hersoq, qana qan gərək,
Bu saat Montekki versin can gərək.
Hersoq. Bu qanlı davaya kimdir səbəbkar?
Benvolio.
Tibaltdır bu işə bais, hökmdar.
Ağır təhqir etdi o, Romeonu,
Romeo ədəblə ona dedi ki,
Davanın, dalaşın mənası yoxdur,
Bu həm də cinlədər əlahəzrəti.
Bu hörmət, bu izzət, bu mehribanlıq
Davakar Tibaltı sakit etmədi.
O daha da qızıb, Merkusionun
Köksünə yönəltdi polad qılıncı.
Coşqun Merkusio coşdu bu zaman,
Dəhşətlə çırpıldı qılınc qılınca.
Romeo araya girib qışqırdı:
«Aralanın, dostlar! Ayrılın, dostlar!»
Qorxunc zərbələri qorxu bilmədən
O öz silahıyla dəf eləyirdi.
Qılıncı yeridib qərəzkar Tibalt
Qolunun altından gənc Romeonun
Öldürdü yenilməz Merkusionu.
O qaçdı, tezliklə qayıtdı yenə.
İntiqam fikrinə düşdü Romeo,
Vuruşma od saçdı ildırım təkin.
Onları ayırmaq istəyirdim ki,
Tibalt bir tir kimi yerə uzandı.
İşi belə görüb qaçdı
Romeo.
Mənim bu sözlərim doğrudur tamam,
Tanrı qənim olsun yalan danışsam.
Ledi Kapuletti.
Yaxın qohumudur o, Montekkinin,
Qanı məcbur edir, düz demir, yəqin.
Yığılıb bir yerə iyirmi nəfər,
Yalqız bir adama qəsd eləyiblər.
Hökmdar, siz haqqa eyləyin kömək,
Romeo canidir, o ölsün gərək.
Hersoq. Romeo Tibaltı, Tibaltsa onu –
Öldürüb əzizim Merkusionu.
Onun necə çəkim ağır yasını,
Onun kim verəcək qan bahasmı!
Montekki.
Romeo suçsuzdur, unutmaq olmaz,
O öz dostu üçün alıbdır qisas.
Bu ki qanunladır.
Hersoq.
Bu günah üçün
Mən onu təcili edirəm sürgün.
Sizi dərdə salan kinli ədavət
Mənim də qanımı tökdü, nəhayət.
İki ailənin qanlı savaşı
Mənim də evimə saldı göz yaşı.
Elə bir cərimə kəsim ki sizə,
Ədəbi dərs olsun hər ikinizə.
Qəlbimi yumşaltmaz nə ağısızı,
Yumaz göz yaşınız günahınızı.
Kəsin yalvarışı! Getsin Romeo.
Əgər burda qalsa, öləcəkdir o.
Qaldırın cəsədi, bu müsibətdir,
Qatili əfv etmək bir cinayətdir.
Gedirlər.