— Адзью, д'Артаньян!
— Пачакай! Дзе цябе найсці?
— Сама найдуся. Ну! — прыкрыкнула Раіса Міхайлаўна, калі ўбачыла, што яе кавалер спрабуе ўстаць.
— Слухаю, міледзі!
Ён яе не даганяў. У кустах Раіса Міхайлаўна ўбачыла чырвоны матацыкл і здагадалася, што падкаціў ён з Палянкі.
І дома вечарам, калі слухала бедаванне маці, успамінала пра сваю нечаканую прыгоду, пра якую не ведае, ці раскажа хоць каму, можа, намякне з загадкавасцю.
Раніцаю, калі збіралася ад'язджаць, Раіса Міхайлаўна ўспомніла пра залаты гадзіннік з бранзалетам. Яго не было ні ў хаце, ні ў машыне. Ды яна і сама добра памятала, як распраналася і клала яго там, на цёплым пясочку.
«Зладзюга!» Яна адчувала сябе гуляшчаю, якая яшчэ і заплаціла.
Але нічога не аставалася, як ляпнуць дзверцамі машыны і пакінуць за сабой доўгі хвост пылу на ранішняй вясковай дарозе.
пра тое, як маёру Пяткевічу не ўдалося паехаць у адпачынак.
Пяткевіч прачнуўся ад сонечнага промня, які падаў на твар з акна. Гэта быў ягоны летні будзільнік. Пяткевіч любіў сонечныя дні, любіў уставаць з сонечным промнем. Потым ён рабіў ранішнюю гімнастыку, абавязковую ў ягоным узросце, каб мець бадзёрасць на цэлы дзень.
На снеданне гатаваў чай з бутэрбродам і пяшком ішоў на службу.
Па дарозе маёр дагнаў следчага Камара, як заўсёды адпрасаванага, пры гальштуку. З ім непасрэдна працаваць Пяткевічу не даводзілася, і блізка маёр яго не ведаў.
— Добрай раніцы калегу-пешаходу, — жартаўліва павітаўся Пяткевіч.
— Добры дзень, таварыш маёр.
— А што так нявесела? Раніца вясёлая, начальства яшчэ не выклікала. А гусіныя зладзеі — гэта не такая і бяда.
Пяткевіч толькі ў апошні момант успомніў, што Камару далі весці справу пра кражы свойскай жывёлы ў людзей. Як стары і вопытны работнік, маёр быў упэўнены, што лейтэнанту не пашанцавала. Тут хутчэй за ўсё была работа не нейкіх там прафесійных зладзеяў, а гарадской шантрапы, «дзікіх» турыстаў, якіх цяпер развялося і якія маюць матацыклы і нават легкавікі. З дзяўчатамі тыя гускі і парасяткі з'едзены і запіты віном, а на Камару павісне нераскрытая справа. Таму маёр жартам і хацеў падбадзёрыць лейтэнанта.
— Тут ужо не гусі, таварыш маёр. Чалавека амаль на той свет не адправілі з-за падсвінка. Яшчэ невядома, ці выжыве.
— Гэта горш. Хоць якая зачэпка ёсць?
— У тым і справа, што ніякай.
— Паглядзі на турыстаў, што прыязджаюць дзікарамі.
— Раёны я падняў. Апытваем. І пастаронніх быццам не было.
— А зачэпка недзе побач, як заўсёды.
Пяткевіч гаварыў больш з-за таго, каб неяк падбадзёрыць следчага. Маёр не ведаў, што праз нейкае паўгадзіны гэтая справа пераляжа на ягоныя плечы, аддаліць такі блізкі адпачынак і рыбалку.
Калі Пяткевіч зайшоў у кабінет начальніка ўпраўлення, там ужо былі капітан Васюкоў і лейтэнант Камар.
Палкоўнік павітаўся з Пяткевічам за руку, запрасіў яго садзіцца і быццам працягваў пачатую і вядомую ўсім прысутным гаворку.
— Дык вось, у мяне пыталася кіраўніцтва вобласці, калі мы скончым з крадзяжамі на вёсцы. Сярод людзей пайшла паніка. Асабліва сярод старых. А мы агітуем, каб трымалі гаспадарку. Справа пра крадзеж набывае іншае адценне. Лейтэнант Камар можа нам далажыць пра тое, што і дзе ўкрадзена. Ды і то, відаць, не пра ўсё. Я не гавару ўжо пра рэзананс з гэтым гарэлачным трубаправодам! Калецтва міліцыянера… Ці не замнога нераскрытага? Чалавек, які не пабаяўся падняць руку на чалавека ў форме, павінен мець на гэта прычыну. За гэта па галоўцы не гладзяць.
Палкоўнік замоўк, нібы задумаўся — гаварыць ці не гаварыць, потым звярнуўся да Пяткевіча:
— Так што, Валерый Паўлавіч, бяры лейцы ў рукі і ўключайся са сваімі хлопцамі ў следства. Па ўсіх трох напрамках.
Пяткевіч зразумеў, што палкоўнік усё ж не дагаварыў нечага.
— Калі што, заходзь, параімся.
Пяткевіч усміхнуўся — цяпер ён быў перакананы, што ў палкоўніка ўзнікла свая версія ці здагадка, але ён не хоча навязваць яе Пяткевічу.
Пра адпачынак не ўспамінаў ні Пяткевіч, ні палкоўнік.
Пасля нарады маёр запатрабаваў у Васюкова і ў Камара матэрыялы следства. Матэрыялу было небагата. У Камара толькі спіс здарэнняў, пра напад на міліцыянера наогул ніякіх звестак — ніхто нічога не бачыў і не чуў, можна падумаць, што хлопец скалечыў сам сябе. Крыху таўшчэйшая папка пра кражу гарэлкі, але зноў следства ўпіралася ў аднаго толькі Гарбуза. А ён не галоўны, ён пешка. Маёр жа паморшчыўся, калі прачытаў пра вынікі праверкі бара, у двары якога стаяла скрыня, дзе пакідаў гарэлку Гарбуз. Гэта была грубая памылка. Нічога не знайшлі, і цяпер, вядома, калі работнікі бара замешаныя ў перапрадажы, нічога ў іх не знойдзеш. Доўга не знойдзеш. Бар «Капітан». Маёр вярнуўся да справы пра напад на міліцыянера. У двары таго самага бара! Ужо паволі, не спяшаючыся, перачытваў маёр медыцынскае заключэнне. Простае супадзенне? А яшчэ якія супадзенні з таго, што ён прачытаў, вынікаюць? Палкоўнік меў на ўвазе гэта ці яшчэ што?
Пяткевіч узяўся перагортваць папку пра крадзяжы на вёсцы. Яны не мелі ніякага дачынення да горада. Вочы спыніліся на заключэнні пра калецтва старога. «Тупым цяжкім прадметам…» Прадмет не ўстаноўлены ні ў выпадку з міліцыянерам, ні ў выпадку са старым. Супадзенне? Пяткевіч адсунуў папку. Гэта ўжо фантазія, а не супадзенні і інтуіцыя…
Маёр узяў лісток паперы і пачаў прыкідваць план работы. Пачынаць неабходна з бара. Трэба пабыць там пастаянна свайму чалавеку. Нехта ж павінен хоць што ведаць! Другое — правяраць тых, хто рабіў на заводзе і меў доступ да ёмкасцяў, мог «урэзацца» з «гарэлка-праводам». Росшук даводзілася пачынаць, лічы, з нуля. Камару параіць высветліць найперш, ці былі ў дні крадзяжу ў вёсцы ці паблізу прыезджыя, чужыя машыны. Другое, праверыць базар, у першую чаргу тут, у горадзе. На раённых базарах часта не пабудзеш з адным і тым жа таварам. Шукаць збыт украдзенага.
Маёр ужо не думаў пра адпачынак. Яму аставалася верыць, што на летнюю рыбалку ён усё ж патрапіць.
у якім Туманоўскі бліжэй знаёміцца з Валеркам Заторам.
Угрэтая за дзень скошаная травяная сумесь густа пахла сокам, лісце гароху звяла і пашарэла. І на сахор нанізвалася многа, як падняць. Мужчына ў клятчастай, гэтак заношанай рубашцы, што на каўняры яна аж пачарнела ад поту і пылу, накладаў траву на воз. Аднак рубашка была зашпілена на верхні гузік, рукавы таксама. На нагах у мужчыны старыя, з працёртымі халявамі кірзавыя боты і шэрыя шырокія картовыя штаны, на галаве невядома як уцалелая шапка-васьміклінка з пупсікам і паламаным казырком. У губах дымілася цыгарэта.
Рабіў ён, здавалася, паволі, як робат, завучана паднімаў і клаў накошанае на воз, і той нібыта сам сабою рабіўся раскладзістым. І конь, здаецца, сам, падбіраючы траву, падыходзіў уздоўж пракоса.
— Прывет, Мачанка!
Мужчына перастаў класці воз, паглядзеў на таго, хто абазваўся да яго.
Мужчына быў у пажаўцелым, не раз камечаным капронавым капелюшы, у гэтакай жа, як і ў Мачанкі, клятчастай рубашцы, рукавы якой закасаны, грудзі наросхрыст. На нагах у мужчыны чаравікі. Да рамы веласіпеда прывязаны кассё і загорнутыя ў анучку косы.
— Здароў, Саша.
— Ты што, і на падвозку пайшоў? Трактароў хіба мала ў вас у калгасе?
— Трактары работу робяць. Старшыня наш так сказаў — няма чаго на трактарах коўзацца там, дзе конь можа зрабіць. І мне выгадна…
— А табе што, даплочваюць?
— А як жа, за падвозку даплочваюць.
— Тады другое дзела.