Mi naskiДќis en Jorko, Anglujo, je Marto 1, 1632, kiu estas la sesjarrego de la reДќo Karolo la Unua. Infano, mi sentadis grandan deziron por pasigi mian vivon sur la maro; kaj pliaДќante, la deziro plifortiДќis; Дќis fine, mi forlasis mian lernejon kaj hejmon, kaj piede, mi trovis mian vojon al Hull, kie mi baldaЕ trovis okupadon sur Еќipo.
Post kiam ni velveturis kelke da tagoj, okazis ventego, kaj kvinanokte la Еќipo enfendiДќis. Д€iuj al la pumpiloj rapidis. La Еќipon ni sentis Дќemi en Д‰iuj siaj tabuloj, kaj Дќian trabaДµon ektremi de la antaЕa Дќis la posta parto; kaj baldaЕ klariДќis ke ne estas ia espero por Дќi, kaj ke Д‰io, kion ni povas fari, estas savi niajn vivojn.
Unue, ni pafadis pafilegojn por venigi helpon, kaj post kelke da tempo, Еќipo kuЕќante ne malproksime, alsendis boaton por helpi nin. Sed la maro estis tro maltrankvila por Дќi restadi Еќipflanke; tial ni elДµetis Еќnuregon, kiun la boatanoj ekkaptis kaj firme fiksis, kaj tiamaniere ni Д‰iuj enboatiДќis.
Tamen, vaniДќis en tia maltrankvila maro, por peni albordiДќi la Еќipon, kiu alsendis la virojn; aЕ aluzi la remilojn de la boato, kaj ni ne povis ion fari, krom Дќin lasi peliДќi teron.
Duonhore, nia Еќipo trafis rifon kaj subakviДќis, kaj Дќin ni ne vidis plu. Tre malrapide, ni alproksimiДќis teron, kiun iafoje ni vidis, kiam ajn la boato leviДќis sur la supro de ia alta ondo; kaj tie ni vidis homojn, kurante amase, tien kaj reen, havante unu celon, savi nin.
Fine, Дќojege, ni surteriДќis, kie bonЕќance, ni renkontis amikojn, kiuj donis al ni helpon por reveturi al Hull; kaj se tiam, mi havus la bonan sencon por iri hejmon, estus pli bone por mi.
La viro, kies Еќipo subakviДќis, diris kun grava mieno: “Junulo, ne iru plu surmaron; tiu ne estas la vivmaniero por vi.” “Kial do, sinjoro, vi mem iros plu surmaron?” “Tiu estas alia afero. Mi estas elnutrita por la maro, sed vi ne estas; vi venis sur mian Еќipon por eltrovi, la staton de vivo surmara, kaj vi povas diveni tion, kio okazos al vi, se vi ne reiros hejmon. Dio ne benos vin, kaj eble vi kaЕzis tiun-Д‰i tutan malbonon al ni.”
Mi ne parolis alian vorton al li, kiun vojon li iris, mi nek scias, nek deziris sciiДќi, Д‰ar mi estis ofendita pro tiu-Д‰i malДќentila parolado. Mi multe pensis; Д‰u iri hejmon, aЕ Д‰u iradi surmaron. Honto detenis min pri iri hejmon, kaj mi ne povis decidi la vivkuron, kiun mi estis ironta.
Kiel estis mia sorto travive, Д‰iam elekti la plej malbonon; tiel same mi nun faris. Mi havis oron en mia monujo, kaj bonan vestaДµon sur mia korpo, sed, surmaron mi ree iris.
Sed nun, mi havis pli malbonan Еќancon ol iam, Д‰ar, kiam ni estis tre malproksime enmaro, kelke da Turkoj en Еќipeto, plenД‰ase alproksimiДќis al ni. Ni levis tiom da veloj, kiom niaj velstangoj povis elporti, por ke ni forkuru de ili. Tamen, malgraЕ tio, ni vidis ke niaj malamikoj pli kaj pli alproksimiДќis, kaj certiДќis ke baldaЕ, ili atingos nian Еќipon.
Fine, ili atingis nin; sed ni direktis niajn pafilegojn sur ilin, kio kaЕzis portempe, ke ili deflanku sian vojon. Sed, ili daЕrigis pafadon sur ni tiel longe, kiel ili estis en pafspaco. ProksimiДќante la duan fojon, kelkaj viroj atingis la ferdekon de nia Еќipo, kaj ektranД‰is la velojn, kaj ekfaris Д‰iuspecajn difektaДµojn. Tial, post kiam dek el niaj Еќipanoj kuЕќas mortitaj, kaj la plimulto el la ceteraj havas vundojn, ni kapitulacis.
La Д‰efo de la Turkoj prenis min kiel sian rabaДµon, al haveno okupita de MaЕroj. Li ne agis al mi tiel malbone, kiel mi lin unue juДќis, sed li min laborigis kun la ceteraj de siaj sklavoj. Tio estis ЕќanДќo en mia vivo, kiun mi neniam antaЕvidis. Ho ve! kiom mia koro malДќojis, pensante pri tiuj, kiujn mi lasis hejme, al kiuj mi ne montris tiom da komplezemo kiom diri “AdiaЕi” kiam mi iris surmaron, aЕ sciigi tion, kion mi intencas fari!
Tamen, Д‰io, kion mi travivis tiam, estas nur antaЕgusto de la penadoj kaj zorgoj, kiujn de tiam estis mia sorto suferi.
Unue, mi pensis, ke la Turko kunprenos min kun si, kiam li ree iros surmaron, kaj ke mi iel povos liberiДќi; sed la espero nelonge daЕris, Д‰ar tiatempe li lasis min surtere por prizorgi liajn rikoltojn. Tiamaniere mi vivis du jarojn. Tamen, la Turko konante kaj vidante min plu, min pli kaj pli liberigis. Li unufoje aЕ dufoje Д‰iusemajne, veturis en sia boato por kapti iajn platfiЕќojn, kaj iafoje, li kunprenis min kaj knabon kun si, Д‰ar ni estas rapidaj Д‰e tia sporto, kaj tial li pli kaj pli Еќatis min.
Unu tagon, la Turko elsendis min, viron kaj knabon, boate, por kapti kelke da fiЕќoj. Surmare, okazas tia densa nebulo, ke dekduhore, ni ne povas vidi la teron, kvankam ni ne estas pli ol duonmejlon (800 metrojn) de la terbordo; kaj morgaЕtage, kiam la suno leviДќis, nia boato estas enmaro almenaЕ dek mejlojn (16 kilometrojn) de la terbordo. La vento vigle blovis, kaj ni Д‰iuj tre bezonis nutraДµon; sed fine per la helpo de remiloj kaj veloj ni sendanДќere reatingis la terbordon.
Kiam la Turko sciiĝis kiamaniere ni vojperdis, li diris, ke de nun, kiam li velveturos, li prenos boaton, kiu enhavos ĉion, kion ni bezonus, se ni longatempe estus detenataj surmare. Tial li farigis grandan kajuton en la longboato de sia ŝipo, kiel ankaŠĉambron por ni sklavoj. Unu tagon, li min sendis, por ke mi ordigu la boaton pro tio, ke li havas du amikojn, kiuj intencas veturi kun li por fiŝkapti. Sed kiam la tempo alvenis, ili ne veturas; tial li sendis min, viron kaj knabon — kies nomo estas Zuro — por kapti kelke da fiŝoj por la gastoj, kiuj estas vespermanĝontaj kun li.
Subite, eniris en mian kapon la ideo, ke nun estas bona okazo, boate forkuri kaj liberiДќi. Tial mi tuj prenis tiom da nutraДµo, kiom mi povas havigi, kaj mi diris al la viro, ke estus tro malrespekte, manДќante la panon metitan en la boaton por la Turko. Li diris, ke li pensas tiel same, tial li alportis sakon da rizo kaj kelke da ruskoj (kukoj).
Dum la viro estis surtere, mi provizis iom da vino, pecegon da vakso, segilon, hakilon, fosilon, iom da ŝnurego, kaj ĉiuspecajn objektojn, kiuj eble estos utilaj al ni. Mi sciis, kie troviĝas la vinkesto de la Turko, kaj mi ĝin metis surboaton dum la viro estas surtere. Per alia ruzo, mi havigis ĉion, kion mi bezonis. Mi diris al la knabo, “La pafiloj de la Turko estas en la boato, sed ne troviĝas ia pafaĵo. Ĉu vi pensas, ke vi povas havigi iom da ĝi? Vi scias kie ĝi estas konservata, kaj eble ni volos pafi birdon aŠdu.” Li do alportis kesto kaj saketon, kiuj enhavas ĉion, kion ni eble bezonas por la pafiloj. Tiujn-ĉi mi metis surboaton, kaj poste velveturis por fiŝkapti.
La vento blovis de la nordo, aЕ nordokcidento, tia vento estis malbona por mi; Д‰ar, se Дќi estus de la sudo, mi estus povinta velveturi al la terbordo de Hispanujo. Tamen, de kiu ajn loko la vento blovos, mi estis decidinta forkuri kaj lasi la ceterajn al ilia sorto. Mi do mallevis miajn hokfadenojn kvazaЕ fiЕќkapti, sed mi zorgis, ke mi havu malbonan sukceson; kaj kiam la fiЕќoj mordis, mi ilin ne eltiris, Д‰ar mi deziris, ke la MaЕro ilin ne vidu. Mi diris al li, “Tiu-Д‰i loko estas nebona; ni ne kaptos fiЕќojn tie-Д‰i; ni devas iom antaЕen iri.” Nu, la MaЕro pensis, ke tion fari ne estos malbone. Li levis la velojn, kaj, Д‰ar la direktilo estis en miaj manoj, mi elsendis la boaton unu mejlon aЕ plu enmaron, kaj poste Дќin haltigis, kvazaЕ mi intencas fiЕќkapti.
Nun, mi pripensis, tiu-Д‰i estas mia okazo liberiДќi; tial mi transdonis la direktilon al la knabo, kaj tiam ekprenis la MaЕron Д‰irkaЕ la talio, kaj elДµetis lin el la boato.
Malsupren li falis! sed baldaЕ reaperis por ke, li povis naДќi kvazaЕ anaso. Li diris, ke li volonte irus Д‰irkaЕ la mondo kun mi, se mi enprenus lin.
Iom timante ke li surrampos la boatflankon, kaj reeniĝos perforte, mi direktis mian pafilon sur lin, kaj diris, “Vi facile povas naĝi alteron se vi tion deziras; tial, rapidiĝu tien; plie, se vi reen alproksimiĝos la boaton, vi ricevos kuglon tra la kapo, ĉar, mi de nun intencas esti libera viro.”
Tiam li eknaДќis, kaj sendube sendanДќere atingis la terbordon, Д‰ar la maro estis tre trankvila.
Unue, mi intencis kunpreni la MaЕron kun mi, kaj naДќigi Zuron alteron; sed la MaЕro ne estis viro pri kiu mi povis konfidi.
Post kiam li foriĝis, mi diris al Zuro, “Se vi ĵuros, ke vi estos fidela al mi, vi iam fariĝos grava viro; se vi ne ĵuros, mi certe ankaŠvin elĵetos el la boato.”
La knabo tiel dolĉe ridetis, kiam li ĵuris resti fidela al mi, ke mi lin ne povis dubi en mia koro.
Dum ankoraЕ ni povis vidi la MaЕron (survoje alteren) ni antaЕen iris enmaron, por ke li kaj tiuj, kiuj nin vidis de la terbordo, kredu ke ni iros al la influejo de la markolo, Д‰ar neniu velveturis al la suda marbordo, Д‰ar tie loДќas gento da homoj, kiuj laЕ sciigoj, mortigas kaj manДќas siajn malamikojn.
Tiam mi direktis mian veturadon oriente, por ke ni laЕlongiru la marbordon, kaj, havante favoron venton kaj trankvilan maron, ni morgaЕtagmeze estis malapud kaj preter la povo de la Turko.
AnkoraЕ, mi timis, ke mi estus kaptota de la MaЕroj; tial mi ne volis iri surteron tage. Duonlume, ni direktis nian boaton alteren, kaj atingis la enfluejon riveretan, de kiu mi pensis, ni povos naДќi surteron, kaj tiam rigardi la Д‰irkaЕaДµojn. Sed kiam malheliДќis la lumo, ni aЕdis strangajn sonojn, bojojn, kriegojn, gruntojn, blekadojn. La malfeliД‰a knabo diris, ke li ne kuraДќas iri surteron antaЕ la tagiДќo. “Nu,” mi diris, “tiuokaze, ni atendu, sed, tage, povas vidi nin la homoj, kiuj eble nin pli malhelpos ol sovaДќaj bestoj.” “Tiam ni pafilos ilin,” ridante diris Zuro, “kaj forkurigu ilin.”
Mi Дќojis vidi, ke la knabo montras tiom da gajeco, kaj mi donis al li iom da pano kaj rizo. Tiunokte, ni silente ripozis, sed ne longe dormis, Д‰ar, post kelke da horoj, iaj grandegaj bestoj malsuprenvenis al la maro, por sin bani. La malfeliД‰a knabo ektremis de kapo al piedoj pro la vidaДµo. Unu el tiuj bestoj alproksimiДќis nian boaton, kaj, kvankam estis tro mallume por Дќin bone vidi, ni aЕdis Дќin blovi, kaj sciis, pro Дќia bruego, ke Дќi certe estas granda. Fine, la bruto tiom alproksimiДќis la boaton, kiom la longeco de du remiloj; tial mi pafis sur Дќin, kaj Дќi naДќis alteren.
La blekegoj kaj kriegoj, kiujn faris bestoj kaj birdoj pro la bruo de mia pafilo, Еќajne montris, ke ni faris malbonan elekton por surterejo; sed, vole ne vole, ni devis iri surtere por serД‰i freЕќan fonton, por ke ni povu plenigi niajn barelojn. Zuro diris, ke li eltrovus, Д‰u la fontaj akvoj taЕgas por trinki, se mi permesus al li preni unu el la botelegoj, kaj, ke li Дќin reportos plenigitan se la akvo estas bona. “Kial vi volas iri?” mi diris; “Kial mi ne estas ironta? Vi povas resti en la boato.” KontraЕe, Zuro diris, “Se la savaДќuloj venos, ili min manДќu; sed vi forkuru.” Mi devis ami la junulon pro la afabla parolado. “Nu,” mi diris, “Ni ambaЕ iros, kaj se la sovaДќuloj venos, ni ilin mortigu; ja, ili ne manДќos aЕ vin aЕ min.”
Mi donis al Zuro iom da rumo el la kesto de la Turko por reforti lin kaj ni iris surteron. La knabo ekiris kun sia pafilo mejlon de la loko, kie ni surteriris, kaj li revenis kun leporo, kiun li mortpafis, kaj kiun ni Дќoje kuiris kaj manДќis; laЕ la bona novaДµo, kiun li raportis, li eltrovis fonton, kaj ne vidis sovaДќulojn.
Mi divenis, ke la Promontoro de la Verdaj Insuloj ne estas malproksime, Д‰ar mi vidis la supron de la Granda Pinto, kiun kiel mi sciis, estas apud ili. Mia sola espero estis, ke laЕlongirante la terbondon, ni trovos Еќipon, kiu enЕќipigos nin; kaj tiam, kaj ne antaЕ tiam, mi sentos kvazaЕ libera viro. Unuvonte, mi konfidis mian sorton al la Еќanco; aЕ renkonti ian Еќipon aЕ morti.
Surteron ni ekvidis iujn homojn, kiuj staras kaj rigardas nin. Ili estis nignaj, kaj ne portis vestaДµon. Mi estus irinta surteron al ili, sed Zuro, — kiu sciis plej bone — diris, “Ne vi iru! Ne vi iru!” Tial mi direktis la boaton laЕteron, por ke mi povu paroli kun ili, kaj ili longaspace iradis laЕ ni. Mi ekvidis, ke unu havas lancon en mano.
Mi faris signojn, ke ili alportu iom da nutraДµo al mi, kaj ili siaparte faris signojn, ke mi haltu mian boaton. Tial mi demetis la supran parton de mia velo, kaj haltis, tiam du el ili ekforkuris; kaj, duonhore revenis kun iom da sekiДќita viando, kaj ia greno kiu kreskas en tiu parto de la mondo. Tion-Д‰i ni deziregis, sed ne sciis, kiel havigi Дќin, Д‰ar ni ne kuraДќis iri surteron al ili, nek ili kuraДќis alproksimiДќi al ni.
Fine, ili eltrovis peron sendanĝeran por ni ĉiuj. Alportante la nutraĵon al la marbordo, ili ĝin demetis kaj tre fortirigis si mem dum ni ĝin prenis. Ni faris signojn por montri nian dankon, ne havante ion alian, kion ni povas doni al ili. Sed bonŝance, ni baldaŠkaptis grandan donacon por ili; ĉar du sovaĝaj bestoj de la sama speco, pri kiu mi jam priparolis, venis plenĉase de la montetoj al la maro.
Ili naДќis kvazaЕ ili venis por sportigi. Д€iuj forkuris de ili krom tiu, kiu portas la lancon. Unu el tiuj bestoj alproksimiДќis nian boaton; tial mi Дќin atendis kun mia pafilo; kaj tuj kiam Дќi estis en pafspaco, mi Дќin pafis tra la kapo. Dufoje Дќi subakviДќis kaj dufoje Дќi suprenleviДќis; kaj poste Дќi naДќis alteren, kaj falis senviva. La viroj tiom timis pro la pafilbruo, kiom ili antaЕe timis je la vidaДµo de la bestoj. Sed kiam mi faris signojn por ke ili venu al la marbordo, ill tuj venis.
Ili rapidis al sia rabaДµo; kaj tordante Д‰irkaЕ Дќi Еќnuregon, ili Дќin sendanДќere eltiris surteron.
Ni nun lasis niajn savaДќulojn kaj iradis dekdu tagojn plu. La terbordo antaЕ ni etendis sin kvar aЕ kvin mejlojn, (6.8 aЕ 8.3 kilometrojn) bekforme; kaj ni devis veturi iom de la terbordo por atingi tiun terpinton, tiel ke ni portempe ne vidis teron.
Mi konfidis la direktilon al Zuro, kaj sidiДќis por pripensi tion, kion estos plej bone nun fari; kiam subite mi aЕdis, ke la knabo krias, “Ŝipon kun velo! Еќipon kun velo!” Li ne montris multe da Дќojo je la vidaДµo, opiniante, ke la Еќipo venis por repreni lin; sed mi bone scias, laЕ la Еќajno, ke Дќi ne estas iu el la Еќipoj de la Turko.
Mi levis kiel eble plej multe da veloj por renkonti la Еќipon Дќiavoje, kaj ordonis al Zuro, ke li ekpafu pafilon, Д‰ar mi esperis, ke se tiuj, kiuj estas sur la ferdeko ne povus aЕdi la sonon, ili vidus la fumigadon. Ili ja Дќin vidis, kaj tuj demetis siajn velojn por ke ni povu atingi ilin, kaj trihore, ni estis Д‰e la Еќipflanko. La viroj parolis kun ni per la franca lingvo, sed ni ne povis kompreni tion, kion ili diras. Fine, Skoto surЕќipe diris per mia lingvo, “Kiu vi estas? De kien vi venas?” Mi diris al li iomvorte, kiel mi liberiДќis de la MaЕroj.
Tiam, la ŝipestro invitis min veni ŝipbordon, kaj enŝipis min, Zuron kaj ĉiujn miajn posedaĵojn. Mi diris al li, ke li havu ĉion, kion mi havas; sed li respondis, “Vi estas rericevonta viajn posedaĵojn post kiam ni atingos teron, ĉar mi por vi nur faris tion, kion por mi vi farus samstate.”
Li pagis al mi multan monon por mia boato, kaj diris, ke mi ricevos egalan monon por Zuro, se mi lin fordonus. Sed mi diris al li, ke liberiДќinte kun helpo de la knabo, mi lin ne volas vendi. Li diris, ke estas juste kaj prave por mi tiel senti, sed, se mi decidus fordoni Zuron, li estus liberigota dujare. Tial, Д‰ar la sklavo deziris iri, mi nenial diris ne. Trisemajne mi alvenis al Д€iuj Sanktuloj Golfeto, kaj nun mi estis liberulo.
Mi ricevis multan monon por ĉiujn miaj posedaĵoj, kaj kun ĝi, mi iris surteron. Sed mi tute ne sciis, kion nun fari. Fine mi renkontis viron, kies stato estas laŠla mia, kaj ni ambaŠakiris pecon da tero, por ĝin prilabori. Mia farmilaro, laŠla lia, estis malgranda, sed ni produktigis la farmojn sufiĉe por subteni nin, sed ne plu. Ni bezonis helpon, kaj nun mi eksentis, ke mi eraris, ellasante la knabon.
Mi tute ne Еќatis tiun manieron de vivo. Kion! mi pensis, Д‰u mi venis tian longan vojon por fari tion, kion mi laЕbone povus fari hejme, kaj kun miaj parencoj Д‰irkaЕ mi? Kaj pligrandiДќis mia malДќojo, Д‰ar la bonamiko, kiu min alЕќipis tien-Д‰i, intencas nune lasi tiun-Д‰i terbordon.
Kiam mi estis knabo, kaj ekiris surmaron, mi metis en la manojn de mia onklino, iom da mono pri kiu, mia bonamiko diris, ke mi bone farus, se mi ĝin elspezus pro mia bieno. Tial, post kiam li revenis hejmon, li alsendis iom da ĝi kontante, kaj la restaĵon kiel tukoj, ŝtofoj, lanaĵoj, kaj similaĵoj, kiujn li aĉetis. Mia onklino tiam metis en liajn manojn iom da livroj, kiel donaco al li, por montri sian dankecon pro ĉio, kion li faris por mi; kaj per tiu mono, li afable aĉetis sklavon por mi. Intertempe, mi jam aĉetis sklavon, tial mi nun havas du, kaj ĉio prosperis dum la sekvanta jaro.