Je la dekdua de Majo, granda ventego blovis tutatage kaj tutanokte. Д€ar estis mallume, mi sidis en mia domo, kaj ventegmeze mi aЕdis pafilpafon. Mi opiniis, ke Дќi certe estas de Еќipo Дµetita surteron per ventego. Tial mi bruligis lignon sur la supro monteta, por ke, tiuj en la Еќipo, se Еќipo Дќi estas, sciiДќu, ke iu estas tie-Д‰i por helpi ilin. Mi poste aЕdis du pafojn plu. Post kiam lumiДќis, mi iris sudflankon de la insulo, kaj tie kuЕќas ruino de Еќipo, tiunokte Дµetita sur la Еќtonegojn. Дњi kuЕќis tro malproksime por mi vidi, Д‰u restas homoj sur Дќi.
Vortoj ne povas diri, kiom mi sopiris, ke mi alportu almenaЕ unu el la Еќipanaro surtere! Tiel forta estis mia deziro savi la vivon de tiuj sur la Еќipo, ke mi volonte estus doninta mian propran vivon por tion fari. TroviДќas en la koro kelkaj inklinoj, kiuj ekscititaj per espero tiel forte puЕќas la animon, ke perdi ian okazon por atingi la esperatan celon, Еќajnas tiun frenezigi; kaj tiel okazis Д‰e mi.
Nun, mi pensis, estas la okazo por uzi mian boaton; tiel mi Дќin ekordigis. Mi kunprenis iom da rumo (de kiu mi ankoraЕ havis multe), sekigitaj vinberoj, sakon da rizo, iom da lakto kaj fromaДќo, kaj poste ekvetunis enmare. Mi pense ektimis pri la danДќero, en kiu mi min antaЕe trovigis sur la samaj Еќtonegoj; sed ne tute korperdis, kvankam mi sciis, ke, Д‰ar mia boato estas malgranda, Д‰io estus perdata, se ventego ekblovus. BaldaЕ mi trovis, ke estas necese por mi returni surteron Дќis la fluo turniДќos kaj la forfluo komencos.
Mi decidis eliri la sekvantan tagon kun la forfluo, tial tiunokte mi dormis en mia boato. TagiДќe, mi ekveturis enmaron kaj netute duhore, mi atingis la Еќipruinon. Jen, kia vidaДµo! La Еќipo estis Дµetita sur la Еќtonegojn. La posta parto estis rompita per la ondoforto, la mastoj fornaДќigitaj, Еќnuregoj kaj Д‰enoj disДµetitaj ferdeke, kaj Д‰io envolvita en malgajo. Kiam mi atingis la Еќipruinon, hundo alnaДќis al mi, blekante kaj ploretante. Mi prenis la hundon en la boaton; kiam mi donis al Дќi iom da pano, Дќi manДќis la panon kvazaЕ lupo, kaj pri trinkado Дќi eble krevus, se mi estus permesinta, ke Дќi pleniДќu.
Mi iris al la ĉambro de la kuiristo, kie mi trovis du virojn malvivajn. La lango estas muta, la orelo surda, la okulo fermata, kaj la lipo rigida; la malĝoja rakonto estis dirata, ĉar ĉiu tenis sian brakon ĉirkaŠla kolo de la amiko, kaj tiamaniere ili atendis la morton. Kiom ŝanĝiĝis la sceno, tiam, tute sovaĝa pro la batoj ondaj kaj la muĝado venta! Nun, ĉio estis trankvila — la morto elfaris sian celon, kaj ĉiuj ricevis ĝian baton, escepte la hundo, kiu estis la sola kreitaĵo, kiu postvivis.
Mi divenis, ke la Еќipo venis de Hispanujo, kaj mi trovis sur Дќi multe da oro. Mi metis keIke da kestoj surboaton, sed ne atendis por eltrovi, kion ili enhavas, kaj kun ili kaj tri bareloj da rumo, mi revenis.
Hejme, mi trovis Д‰ion same tiel, kiel mi Дќin lasis — miaj kaproj, la katoj, kaj la birdo. La vidaДµo en la Д‰ambro de la kuiristo restadis tage kaj nokte en mia animo, kaj por reforti min, mi trinkis iom da rumo. Tiam mi ekhejmportis mian ЕќarДќon de la marbordo, kie mi antaЕe Дќin lasis. En la kestoj troviДќis du grandaj sakoj da oro, kaj kelke da fandaДµoj oraj; apud ili troviДќis tri boteletoj kaj tri sakoj da pafaДµo, kiuj estas granda akiro.
De nun Дќis dujare, Д‰io prosperis al mi; sed ne estis daЕronta. Starante unu tagon sur monteto, mi ekvidis ses boatojn, marborde. Kion eble signifas tio? Kie estas la viroj, kiuj ilin alkondukis? Kaj pro kiu kaЕzo ili alvenis? Mi ekvidis per mia vidilo, ke almenaЕ tridek troviДќas orientflanke de la insulo. Ili havis viandon sur la fajro, Д‰irkaЕ kiu, mi vidis, ili dancadis. Poste ili prenis viron el unu el la boatoj. Liaj manoj kaj piedoj estis ligitaj, sed kiam ili malligis liajn ligilojn, li kuris laЕeble rekte al mia domo.
Por diri la veron, ekvidante, ke ĉiuj ceteraj kuris por lin kapti, miaj haroj stariĝis pro timo. En la rivereton li naĝis simile al fiŝo, kaj lia saltego alportis lin tra la rivereto iombate. Ĉiuj nun ĉesigis la ĉasadon escepte du, kaj tiuj-ĉi naĝis tra la rivereto sed neniel tiel rapide. Nun, mi pensis, estas por mi la okazo helpi la malfeliĉulon, kaj mia koro min diris, ke estos bone tion fari. Mi prenis miajn du pafilojn, malsupreniris la ŝtupetaron kaj suprenkuregis la monteton, malsupren tra vojeto por renkonti ilin.
Mi signodonis al la malfeliĉa sklavo, ke li venu al mi, kaj samtempe mi suprenkuris por renkonti la du virojn ĉasante lin. Mi kuris al la unua, terenbatis lin pafiltenile. Mi vidis, ke la alia celis pafarke al mi; tial, por savi mian vivon, mi lin mortpafis.
La fumo kaj pafilbruo, tiom terurigis la sklavon, ke li tuj venkiДќis kvazaЕ pro sonДќado. Mi kriegis, ke li venu al mi, kaj mi, penis montri al li, ke mi estas amiko, mi ankaЕ faris Д‰iueblajn signojn, por allogi lin al mi. Fine, li venis, genuiДќis por kisi la teron, kaj poste ekprenis mian piedon, metante Дќin sur sian kapon, tio signifante ke li estas mia sklavo, kaj mi ordonis al li, ke li stariДќu, kaj mi agis bone al li.
Sed restis pli multe da heroaДµo, Д‰ar la viro, ricevinte la pafilbaton, ne estis malviva. Mi signodonis al mia sklavo (kiel mi nun lin nomos), ke li lin gardu. Д€e tio li parolis al mi, kaj, kvankam mi ne povis kompreni tion, kion li diras, tamen, mi sentis Дќojfrapon, Д‰ar estis la unua sono de homa voД‰o, kiun mi aЕdas Д‰iomjare de kiam mi alvenis sur la insulon.
La viro, kiun mi pafilbatis, sidiĝis, kaj mia sklavo timante lin, signodonis al mi por havigi mian glavon, pendante en zono miaflanke. Kun ĝi li alkuris al la viro, kaj unubate detranĉis lian kapon. Tion farinte, li ridante reportis la glavon, kaj demetis ĝin antaŠmi. Mi ne ŝatis la ĝojon pri kiu li ĝin faris, kaj mi ne konsideris mian vivon tute sendanĝere kun tia homo.
Li, siaparte, suprenlevis siajn grandajn brunajn manojn timege, mirante kiel mi mortigis la malamikon starante tiel malproksime de li. Pri la glavo, li kaj la ceteraj el lia gento uzas lignoglavojn; kaj sekve, li sciis bone kiamaniere manregi la mian. Li faris signojn al mi, ke mi lin permesu aliri kaj rigardi la viron mortpafitan, kaj li multe turnis lin de flanko al flanko, kaj ekvidante la vundon en la brusto, farita per la kuglo, ree staras senmove, spritlime. Mi faris signojn al li, ke li revenu, Д‰ar antaЕsento al mi diris, ke eble venos la ceteraj por serД‰adi.
Mi ne deziris kunpreni mian sklavon al mia domo aЕ mia kaverno; tial mi disДµetis iom da rizpajlo por la dormejo, kaj mi donis iom da pano kaj aron da vinberoj sekigitaj por la manДќaДµo. Li estis belviro, alta kaj juna, kun regulaj fortaj membroj. Lia hararo estis densa kvazaЕ lano, kaj nigra. Lia kapo estis granda kaj alta, kaj li havis brilajn nigrajn okulojn. Lia haЕto estis nigrebruna, la vizaДќo ronda, kaj la nazo malgranda sed ne plata; li havis belforman buЕќon kun lipoj maldikaj, per kiuj li povis fari dolД‰an rideton; kaj liaj dentoj estis blankaj kvazaЕ neДќo.
Iam melkante mian kaprinaron en la apuda kampo, li min vidante, kuris al mi, kaj terenkuЕќiДќis por montri al mi sian dankon. Tiam li almetis sian kapon altere kaj almetis mian piedon sur Дќin, kiel antaЕe. Li penis sciigi al mi per Д‰iueblaj manieroj, ke li servos al mi la tutan vivon; kaj mi signodonis, ke mi lin Еќatas.
Mi nun devas elpensi nomon por li. Mi elektis la nomon de la sesa tago de la semajno (Vendredo) Д‰ar li venis al mi tiutage. Mi zorge ne lasis lin el mia vido tiunokte, kaj tuj kiam la suno leviДќis mi signodonis al li ke li venu al mi por ke mi donu al li iom da vestaДµo, Д‰ar li neniom portis. Poste, ni supreniris la monteton por observi la virojn, sed Д‰ar ni ne povis ilin vidi, estis evidente, ke ili jam forlasis la insulon.
Mia sklavo poste min diris, ke okazis batalego kontraЕ la apude loДќanta gento, kaj al la partio kiu kaptas virojn, la kaptitoj propraДµiДќas. La malamikoj de mia sklavo akiris kvar virojn; li, unu el tiuj.
Mi nun faris Д‰apon leporfelan por mia sklavo, kaj donis al li kaprofelon por porti Д‰irkaЕ la talio. Li treege fieriДќis eltrovante lian vestaДµon kiel la mia.
Nokte mi gardis miajn pafilojn, mian glavon, kaj la pafarkon miaflanke; sed tio ne estis necesa, Д‰ar mia sklavo vere estis plej fidela al mi. Li faris Д‰ion, kion mi ordonis al li, tutkore; kaj mi sciis, ke li oferus sian vivon por savi la mian. Kion povas fari viro pli ol tio? Ho, la Дќojo, Д‰ar mi lin havis Д‰e tiu-Д‰i dezerta insulo por min kuraДќigi.
LaЕeble mi instruis lin, infane li estis, por ke li faru kaj sentu tion, kio estas prava. Mi lin trovis kapabla kaj sportema; kaj li penegadis lerni Д‰ion, kion mi diris al li. Nia vivo pasis trankvile, ebenavoje; kaj se ne estus naЕzaj festenoj faritaj Д‰e la marbordo mi ne dezinus forlasi la insulon.
Ĉar Vendredo ne ankoraŠperdis la guston por tiaj festenoj, mi pensis, ke estos la plej bona por li, se li gustumos la viandon de bestoj; tial unu tagon mi lin kunprenis al la arbaro sportige. Mi ekvidis kaprinon en la ombraĵo kun siaj du idoj. Mi brake prenis Vendredon, kaj signodonis al li, ke li ne moviĝu, kaj tiam mi mortpafis unu idon; sed la pafilbruo tremigis la malfeliĉulon. Li ĝistiam ne ekvidis la idon nek sciis ke ĝi nun estas malviva. Li fortiris sian veston de la brusto por senti ĉu tie estas vundo, tiam li genuis antaŠmi kaj ekprenis miajn genuojn kvazaŠpreĝante, ke mi ne mortigu lin.
Por montri al Vendredo, ke lia vivo estas sendanДќere, mi mankondukis lin kaj ordonis al li, ke li alportu la idon. Tre baldaЕ mi ekvidis akcipitron sur arbo, kaj mi diris, rigardu la pafilon, akcipitron, kaj la teron; tiam mi mortpafis la birdon. Sed mia sklavo tiufoje timsigniДќis pli ol antaЕe, tremante de kapo al piedoj. Li sendube pensis, ke ia mortigisto loДќas en la pafilo, kaj mi certe opinias, ke li estus genufleksanta antaЕ Дќi tiel same kiel antaЕ mi; kaj kelkatempe li eД‰ ne volis tuЕќi la pafilon, kvankam li parolis al Дќi, se li pensis, ke mi ne Д‰eestas. Unufoje li diris al mi, ke li Дќin petigis ke Дќi lin ne mortigu.
Mi hejmportis la birdon, kaj faris buljonon el Дќi. Vendredo tre miris, kiam li vidis, ke mi manДќas salon kun Дќi, kaj li tordis la vizaДќon; sed mi, miaparte, prenis iom da buljono sen salo, kaj laЕe tordis la vizaДќon. MorgaЕtage, mi donis al li pecon da kapraДµo, kiun mi antaЕe pendigis per Еќnuro antaЕ la fajro por Дќin rosti. Mia maniero estis, starigi du stangojn, unu Д‰iuflanke de la fajro, kun bastono trans iliaj suproj por subteni la Еќnuron. Gustumante la viandon, li sciigis al mi laЕeble, kiel bona li Дќin konsideras.
MorgaЕtage mi sendis lin por elbati kaj kribri iom da greno. Mi vidigis lin, kiel mi faras panon, kaj li baldaЕ faris la tutan laboron. Mi vere amis lian fidelan varman koron, kaj li baldaЕ lernis paroli al mi. Unu tagon mi diris, “Ĉu viagentaj viroj venkas en batalo?” Li respondis ridete, venkas. “Nu,” mi diris, “Kial ili permesis siajn malamikojn kapti vin?”
“Kuri unu, du, tri, kaj fari en boato tiam.” (Vendredo ne ankoraŠpovis paroli bone).
“Nu, kion ill faras kun la kaptitoj?”
“Tute manĝi ili.”
Tio ne estas bona novaДµo por mi, sed mi daЕrigis, kaj demandis, “Kien ili prenas ilin?”
“Iri loko kie proksa.”
“Ĉu ili venis tien-ĉi?”
“Jes, jes, veni tie-ĉi aŠalilok.”
“Ĉu vi dufoje estis tie-ĉi kun ili?”
“Jes, veni tie-ĉi.”
Li signifas la nordokcidentan flankon de la insulo; tial morgaЕtage mi lin kondukis al tiu-Д‰i loko. Li rekonis la lokon, kaj diris al mi, ke li unufoje estis tie, kune kun dekdu viroj. Por sciigi min, li metis vice dekdu Еќtonojn, ilin por mi kalkuli.
“Ĉu iafoje boatoj ne estas perditaj ĉe via marbordo?” Li respondis ke ne estas danĝero, kaj la boatoj ne estas perditaj. Li diris al mi, ke tre malproksime al la luno — tio estas, kie la luno ĵus leviĝis — loĝas gento da blankuloj kiuj similas min mem, kun barboj. Mi ne dubis, ke ili certe venis de Hispanujo por prilabori la orminejojn. Mi demandis: “Ĉu mi povos foriri de tiu-ĉi insulo, kaj kuniĝi kun tiuj-ĉi viroj?”
“Jes, jes, vi iri en du boatoj.”
Estas malfacile kompreni kiamaniere unu viro povas veturi en du boatoj, sed li parolis pri boato duoble granda ol la mia.
Unu tagon, mi diris al mia sklavo, “Ĉu vi scias, kiu vin kreis?”
Sed li tute ne povis kompreni la signifon de tiuj-ĉi vortoj. Tial mi diris, “Ĉu vi scias, kiu kreis la maron, la teron sur kiu ni paŝas, la montetojn kaj arbarojn?” Li respondis, ke estas Biko, kies domo troviĝas tre malproksime, kaj Biko estas tiel maljuna, ke la maro kaj la tero ne estas tiel grandaĝa kiel li.
“Se tiu-ĉi maljunulo faris ĉion, kial ĉio ne falas sur la genuojn antaŠli?”
Mia sklavo alprenis gravan mienon kaj diris, “Ĉio diri вЂ