— Jes, — diris Staĉjo — vi povas jam kunmeti la pafilon, vi povas malfermi, fermi kaj teni ĝin al la vizaĝo kaj tiri la ĉanon. Sed oni devas ankoraŭ lerni la celadon. Ĝi estas la plej malfacila afero. Prenu do la malplenan akvosakon kaj starigu ĝin en la distanco de cent paŝoj… jen, sur tiuj ŝtonoj, kaj poste revenu ĉi tien al mi — mi montros al vi, kiamaniere oni celas.
Idriso prenis la sakon kaj senhezite iris starigi ĝin sur la indikitan ŝtonon. Sed antaŭ ol li tie troviĝis, Staĉjo fulmrapide elŝovis el la pafilo la malplenajn mantelojn kaj anstataŭis ilin per plenaj ŝargaĵoj. Ne nur la koro, sed ankaŭ la pulsoj en liaj tempioj komencis bati kun tiel granda forto, ke ili preskaŭ krevigis lian kapon. La decida momento venis, la momento de la liberiĝo por Nel kaj por li — la momento de la venko — samtempe terura kaj ege dezirata!
Jen la vivo de Idriso estas en lia mano. Unu premo sur la ĉanon kaj tiu perfidulo, kiu forrabis Nel'on, falos senviva. Sed Staĉjo, kiu havis en siaj vejnoj polan kaj francan sangon, sentis subite, ke li neniel povos pafi al homo deturnita de li. Li almenaŭ returniĝu kaj rigardu en la okulojn de la morto. Kaj poste kio? Poste alkuros Gebhro, sed antaŭ ol li faros dek paŝojn, ankaŭ li falos teren. Restos Ĥamiso. Sed Ĥamiso perdos la kapon, kaj se li eĉ ne perdus ĝin, estos tempo enŝovi novajn ŝargaĵojn en la pafiltubon. Kiam revenos la beduenoj, ili trovos tri kadavrojn kaj ili mem ricevos tion, kion ili meritis. Poste sufiĉos direkti la kamelojn al la rivero.
Ĉiuj ĉi pensoj kaj imagoj flugis kiel fulmo tra la kapo de Staĉjo. Li sentis, ke tio, kio okazos post kelkaj minutoj, estas samtempe terura kaj necesa. En lia brusto interbatalis la fiero de la venkinto kun la sento de terura abomeno al la venko. Estis momento, ke li hezitis, sed li tuj memoris ĉiujn turmentojn, kiujn suferis la blankaj kaptitoj, lia patro, s-ro Rawlison, Nel; li memoris Gebhron, kiu batis la knabinon per la skurĝo, kaj la malamo eksplodis denove en li kun granda forto. „Necesas, necesas!" — li diris al si tra la kunpremitaj dentoj kaj la neŝanĝebla decido respeguliĝis sur lia vizaĝo, kiu fariĝis kvazaŭ skulptita el ŝtono.
Intertempe Idriso lokis la ledan sakon sur la ŝtonon, kiu troviĝis en distanco de cent paŝoj, kaj returniĝis. Staĉjo vidis lian ridetantan vizaĝon kaj la tutan altan staturon sur la glata, sabla ebenaĵo. La lastan fojon brilis en li la penso, ke jen tiu vivanta homo post momento falos teren kaj per la fingroj ŝiros la sablon en la lasta konvulsia agonio. Sed la hezitoj de la knabo finiĝis — kaj, kiam Idriso faris jam kelkdekojn da paŝoj, li komencis malrapide levi la pafilon al sia vango.
Sed antaŭ ol li tuŝis la ĉanon per la fingro, el malantaŭ la sabloaltaĵoj, malproksimaj je kelkcento da paŝoj, aŭdiĝis vigla ekkrio kaj en la sama momento ĉirkaŭ dudek rajdantoj sur ĉevaloj kaj kameloj svarmis sur la ebenaĵo. Idriso ŝtoniĝis je tiu vido. Staĉjo ne malpli konsterniĝis, sed tuj lia konsterniĝo ŝanĝiĝis je grandega ĝojo.
Jen fine la tiel ege dezirataj postkurantoj! Jes! Io alia tute ne povas esti! En la vilaĝo oni evidente kaptis la beduenojn, kaj ili montris, kie kaŝiĝas la resto de la karavano. Komprenis tion same Idriso, kiu trankviliĝinte iom, kuris al Staĉjo kun vizaĝo pala pro teruro kaj, ekgenuinte apud liaj piedoj, komencis ripeti per penspira voĉo:
— Sinjoro, mi estis bona al vi! Mi estis bona al la malgranda „bint" — memoru tion!…
Staĉjo aŭtomate elŝovis la ŝargaĵojn el la pafiltubo kaj rigardis. La rajdantoj kuregis senspire, ĝojkriante kaj suprenĵetante siajn longajn arabajn pafilojn, kiujn ili rekaptis dum ia kurado kun eksterordinara lerteco. En la hela, diafana aero ili estis bonege videblaj. Meze de la fronto galopis la du beduenoj, svingante, kiel diablaj obseditoj, la manojn kaj burnusojn.
Post kelkaj minutoj la tuta aro atingis la karavanon. Unuj el la rajdantoj terensaltis de sur la ĉevaloj kaj kameloj; aliaj restis en la seloj, kriante ĉiam laŭtege. En tiuj krioj oni povis distingi nur du vortojn:
— Kartumo! Gordon! Gordon! Kartumo!…
Fine unu el la beduenoj — tiu, kiun lia kunulo nomis Abu-Anga, alkuris al Idriso, kaŭranta apud la piedoj de Staĉjo, kaj komencis voki:
— Kartumo prenita! Gordon mortigita! Mahdi venkinto! Idriso rektiĝis, sed ankoraŭ li ne kredis al siaj oreloj.
— Kaj tiuj homoj? — li demandis per tremantaj lipoj.
— Tiuj homoj estis nin kaptontaj kaj nun ili iras kune kun ni al la profeto!
Al Staĉjo malheliĝis en la okuloj.
Kaj efektive estingiĝis la lasta espero je forkuro dum la vojaĝo. Staĉjo jam sciis nun, ke nek liaj elpensaĵoj helpos ion, nek atingos ilin la postkurantoj, kaj se ili eltenos la laciĝon de la vojo, ili venos al Mahdi kaj estos donitaj en la manojn de Smaino. La sola konsolo por li estis nun la penso, ke ili estis forkaptitaj nur, por ke Smaino redonu ilin kontraŭ siaj infanoj. Sed kiam tio okazos kaj kio povos ilin ankoraŭ renkonti? Kiel terura sorto atendas ilin de la sovaĝa amasaĉo ebria pro sangosoifo? Ĉu Nel eltenos ĉiujn ĉi laciĝojn kaj malfacilaĵojn de la vojaĝo, je tio neniu povis respondi. Sed estis konate, ke Mahdi kaj liaj derviŝoj malamas la kristanojn kaj ĝenerale la eŭropanojn; do en la animo de la knabo naskiĝis la timo, ĉu la influpovo de Smaino sufiĉos por ŝirmi ilin ambaŭ kontraŭ la ofendoj, tiraneco, krueleco kaj furiozeco de la mahdianoj, kiuj murdis eĉ mahometanojn fidelajn al la registaro. Unuafoje de post ilia forrabo profunda malespero ekkaptis Staĉjon, kaj samtempe ia superstiĉa supozo, ke persekutas ilin iu malbona sorto. La nura ideo forkapti ilin el Fajumo kaj konduki ilin al Kartumo estis simple frenezaĵo, kiun povis plenumi nur tiel sovaĝaj kaj stultaj homoj kiel Idriso kaj Gebhro. Ili tute ne komprenis, ke ili devas pasi milojn da kilometroj tra la lando, kiu estas subordigita al la egipta registaro, kaj pli ĝuste al la angloj. Verdire, ili povus esti kaptitaj tuj la sekvan tagon post ilia forkapto, kaj tamen ĉio okazis tiel, ke ili estas jam proksime al la dua katarakto kaj ke atingis ilin neniaj antaŭaj postkurantoj, kaj la lasta, kiu povus ilin haltigi, kuniĝis kun la karavano kaj helpos ĝin de nun. Al la malespero de Staĉjo, al lia timo pri la sorto de la malgranda Nel aliĝis ankoraŭ la sento de humiligo, ke li nenion povas fari, nek elpensi, ĉar, eĉ se oni redonus al li la pafilon kaj ŝargajojn, li ja ne povus mortpafi ĉiujn arabojn, el kiuj konsistas nun la karavano.
Kaj tio tre ĉagrenis lin, tiom pli, ke la savo estis jam tiel proksima. Se Kartumo ne estus falinta, aŭ se ĝi estus falinta kelkajn tagojn pli malfrue, la samaj homoj, kiuj nun transiris al la flanko de Mahdi, estus certe kaptintaj la karavanon kaj redonintaj ĝin en la manojn de la registaro. Staĉjo, sidante sur la kamelo malantaŭ Idriso kaj aŭdante iliajn interparolojn, konvinkiĝis, ke sendube tiel estus. Ĉar tuj post la ekiro de la karavano la estro de la postkurantoj rakontis al Idriso, kio estis la kaŭzo, ke ili perfidis la kedivon. Ili jam sciis, ke la granda armeo, jam ne egipta, sed angla, startis suden kontraŭ la derviŝoj sub la komando de generalo Wolseley. Ili vidis multe da ŝipoj, kiuj veturigis minacajn anglajn soldatojn el Assuano al Wadi-Halfa, de kie oni konstruis por ili fervojon ĝis Abu-Hammed. Dum longa tempo ĉiuj apudbordaj ŝejkoj — same tiuj, kiuj restis fidelaj al la registaro, kiel ankaŭ tiuj, kiuj en profunda animo favoris Mahdi'n — estis certaj, ke la pereo de la derviŝoj kaj de ilia profeto estas neevitebla, ĉar la angloj neniam kaj per neniu estis venkitaj.
— Akbar Allah! — interrompis Idriso, suprenlevante la manojn — kaj tamen ili estas nun venkitaj!
— Ne, — respondis la estro de la postkurantoj, — Mahdi sendis kontraŭ ili la gentojn de Dĵallno, Barbara kaj Dadĵim, kune ĉirkaŭ tridek mil, la plej bonajn batalantojn, kiujn estris Musa, la filo de Helu; apud Abu-Klea okazis la terura batalo, en kiu Dio donis la venkon al niaj partianoj.
— Jes, Musa, la filo de Helu mortofalis en la batalo, kaj el liaj batalantoj nur malgranda aro revenis al Mahdi, La animoj de la aliaj estas en la paradizo, kaj iliaj kadavroj kuŝas en la sablo, atendante la tagon de la reviviĝo. La famo pri tio rapide disvastiĝis ĉe ambaŭ flankoj de Nilo. Tiam ni pensis, ke la angloj pluiros suden kaj liberigos Kartumon. Oni ripetis: „La fino, la fino!" Kaj dume Dio destinis alie.
— Kiamaniere? Kio okazis? — demandis tuj Idriso.
— Kio okazis? — la estro diris kun sereniĝinta vizaĝo. Jen intertempe Mahdi akiris Kartumon, kaj Gordon estis senkapigita dum la atako. Kaj ĉar la angloj zorgis nur pri Gordon, sciiĝinte pri lia morto, ili revenis norden. Allah! Ni vidis ree la ŝipojn plenajn de militistoj, kiuj veturis malsupren laŭ la rivero, sed ni ne komprenis, kion tio signifas. La angloj tuj diskonigas nur bonajn novaĵojn, kaj la malbonajn ili sekretigas. Kelkaj el niaj homoj diris, ke Mahdi jam pereis. Sed fine la vero evidentiĝis. Tiu lando apartenas ankoraŭ al la registaro. En Wadi-Halfa kaj pli malproksime, ĝis la tria kaj eble kvara katarakto, troviĝas ankoraŭ la soldatoj de kedivo, tamen nun post la retiriĝo de la angloj, ni jam kredas, ke Mahdi almilitos ne nur Nubion kaj Egiptujon, ne nur Mekkon kaj Medinon, sed ankaŭ la tutan mondon. Tial, anstataŭ kapti kaj redoni vin en la manojn de la registaro, ni iras nun kun vi al la profeto.
— Do alvenis la ordonoj, ke oni kaptu nin?
— Al ĉiuj vilaĝoj, al ĉiuj ŝejkoj, al ĉiuj militgarnizonoj. Kien ne venas la kupra fadeno, tra kiu flugas la ordonoj el Kairo, tien veturis „zabtje" kun la sciigo, ke kiu kaptos vin, ricevos premion de mil pundoj. Maŝallah… tia estas granda riĉaĵo!… tre granda!…
Idriso rigardis suspekte al la parolanto:
— Sed vi preferas la benon de Mahdi?
— Jes. Kaj ĉe tio li akiris tiel grandajn kaptaĵojn kaj tiom da mono en Kartumo, ke la egiptajn pundojn li mezuras per furaĝosakoj kaj disdonas ilin inter siaj samkonfesianoj…
— Tamen, se la egiptaj soldatoj estas ankoraŭ en Wadi-Halfa kaj pli malproksime, ili ja povas kapti nin survoje.
— Ne. Oni devas nur rapidi, antaŭ ol ili rekonsciiĝos. Ili nun, post la retiriĝo de la angloj, tute perdis la kapon, kaj la ŝejkoj fidelaj al la registaro, kaj la soldatoj kaj „zabtje". Ĉiuj samopinias, ke Mahdi ĉiumomente venos, pro tio tiuj el ni, kiuj favoris lin en la animo, forkuras nun kuraĝe al li, kaj neniu persekutas ilin, ĉar en la unuaj momentoj neniu ordonas kaj neniu scias, kiun obei.
— Jes, — respondis Idriso — sed vi diris la veron, ke oni devas rapidi, antaŭ ol ili rekonsciiĝos, ĉar ĝis Kartumo estas ankoraŭ longa vojo…
Al Staĉjo, kiu aŭskultis detale la tutan interparolon, ekbrilis ree por momento eta radio de espero. Se la egiptaj soldatoj okupas ĝis nun la diversajn apudbordajn lokojn en Nubio, do, ĉar la angloj forprenis ĉiujn ŝipojn, ili devas foriri antaŭ la bandoj de Mahdi nur per la tera vojo. Kaj pro tio povas okazi, ke la karavano renkontos kiun ajn retiriĝantan taĉmenton kaj estos de ĝi kaptita. Staĉjo elkalkulis jam, ke antaŭ ol la famo pri la okupo de Kartumo disvastiĝis inter la arabaj gentoj, loĝantaj en la nordo de Wadi-Halfa, pasis sendube multe da tempo, tiom pli, ke la egipta registaro kaj la angloj kaŝis la fakton. Li supozis do, ke ankaŭ la sendisciplino, kiu ekregis en la unua momento inter la egiptanoj, jam estis for. Al la nesperta knabo ne enkapiĝis la penso, ke ĉiuokaze la falo de Kartumo kaj la morto de Gordon forgesigos al la homoj ĉion alian kaj ke la ŝejkoj fidelaj al la registaro kiel ankaŭ la lokaj egiptaj aŭtoritatuloj havos nun alian laboron ol pensi pri la savo de la du blankaj infanoj. Kaj efektive la araboj, kiuj aliĝis al la karavano, ne tro timis la postkurantojn. Verdire ili vojaĝis kun granda rapideco kaj ne ŝparis la kamelojn, sed ili tenis sin proksime al Nilo kaj nokte ili ofte turniĝis al la rivero, por trinkigi la bestojn kaj plenigi per akvo la ledajn sakojn. De tempo al tempo ili kuraĝis eĉ tage viziti la vilaĝojn.
Sekurcele ili ĉiam sendis antaŭen por kaŝesplori kelkajn homojn, kiuj sub la preteksto de nutraĵaĉetoj informiĝis, kio okazas en la ĉirkaŭaĵo, ĉu ne estas en la proksimo la egipta militistaro kaj ĉu la loĝantoj ne apartenas al la fideluloj de la „turkoj". Se ili trafis loĝantaron, kiu sekrete favoris Mahdi'n, tiam la tuta karavano rajdis al la vilaĝo, kaj ofte okazis, ke ĝi forlasis la vilaĝon pligrandigita je kelkaj aŭ dekkelkaj junaj araboj, kiuj volis ankaŭ forkuri al Mahdi.
Idriso sciiĝis ankaŭ, ke preskaŭ ĉiuj egiptaj taĉmentoj restas ĉe la flanko de la nubia dezerto, do je la dekstra, orienta bordo de Nilo. Por eviti renkontiĝon kun ili, oni devis teni sin sur la maldekstra bordo kaj preterlasi pli grandajn urbetojn kaj koloniojn. Tio ja plilongigis la vojon, ĉar la rivero, komence de Wadi-Halfa, formas grandegan arkon, kiu finiĝas malproksime en la sudo, kaj poste ĝi turniĝas ree al nord-oriento ĝis Abu-Hammed, kie ĝi alprenas jam tute sudan direkton. Kontraŭe la maldekstra bordo, precipe de la oazo Selimo, preskaŭ tute ne estis gardata, kaj la vojo pasis al la sudananoj ĝoje inter pligrandigita kompanio, ĉe abundo de akvo kaj proviantoj.
Preterlasinte la trian katarakton, ili ĉesis eĉ rapidi — ili vojaĝis nur nokte, kaŝiĝinte tage inter sablaj altaĵoj kaj intermontoj, per kiuj estis tratranĉita la tuta dezerto. Super ili etendiĝis nun la sennuba ĉielo griza ĉe ĝia ekstremaĵo, meze plenblovita kvazaŭ giganta kupolo, trankvila kaj silenta. Tamen la varmego, ju pli oni venis suden, fariĝis pli kaj pli terura, kaj eĉ en intermontoj, en profunda orabro, la ardo suferigis homojn kaj bestojn. Kontraŭe la noktoj estis tre malvarmetaj, lumigitaj per brilantaj steloj formantaj kvazaŭ divers-grandajn grupiĝojn.
Staĉjo rimarkis, ke ili ne estas plu la samaj stelaroj, kiuj brilis nokte super Port-Saido. Li revis ofte, ke li povu iam en la vivo vidi la „Sudan Krucon", kaj fine li vidis ĝin post El-Orde. Sed nuntempe ĝia brilo anoncis al li nur malfeliĉon. Lumis al ili ankaŭ de post kelkaj tagoj ĉiunokte la pale radianta kaj malgaja zodiaka lumo, kiu post estingiĝo de la krepuska lumo ĝis malfrua horo arĝentis la okcidentan flankon de la firmamento.
Du semajnojn post la ekiro el la ĉirkaŭaĵo de Wadi-Halfa la karavano eniĝis en la landon subjugitan de Mahdi. Ili trakuris salte la montetoriĉan dezerton Geziro kaj la apudan Ĥendi, kie antaŭe la angloj komplete neniigis Muson, la filon de Helu, kaj troviĝis en regiono, kiu tute ne estis simila al la dezerto. Sablon oni tie ne vidis. Sur la granda, per la okuloj atingebla spaco etendiĝis la stepo, kovrita parte per verda herbo, parte per ĝangalo, kie kreskis tufoforme pikilhavaj akacioj donantaj la konatan sudanan gumon. Tie kaj aliloke aparte kreskis grandegaj arboj de „nabako" (Sisyphus Spina Christi), tiel disbranĉiĝintaj, ke sub iliaj branĉoj cent homoj povus trovi ŝirmon kontraŭ la sunardo. De tempo al tempo la karavano preterpasis altajn termitejojn, similajn al paliso, per kiuj la tuta tropika Afriko estis kovrita. La verdeco de la paŝtejoj kaj akacioj estis agrabla al la okuloj post la monotona, senfrukta koloro de la dezerta sablo.
Tie, kie la stepo estis herbejo, paŝtis sin aroj da kameloj garditaj de la armitaj batalantoj de Mahdi. Je la vido de la karavano ili subite leviĝis kiel rabobirdoj, kuris al ĝi, ĉirkaŭis ĝin de ĉiuj flankoj kaj, svingante la ponardegojn kaj kriante laŭtege, demandis la homojn, de kie ili estas, kial ili vojaĝas de la nordo kaj kial ili rapidas. Ofte ili alprenis tiel minacan pozicion, ke Idriso devis kun la plej granda rapideco respondi iliajn demandojn por eviti atakon.
Staĉjo, kiu imagis, ke la loĝantoj de Sudano diferencas de ĉiuj araboj, kiuj loĝas en Egiptujo, nur per tio, ke ili kredas je Mahdi kaj ne volas rekoni la potencon de la kedivo, rimarkis nun ke li tute eraris. Tiuj, kiuj haltigis nun tre ofte la karavanon, havis grandparte la haŭton eĉ pli malhelan ol Idriso kaj Gebhro, kaj kompare kun la du beduenoj preskaŭ nigran. La negra sango en ili superis la araban. Iliaj vizaĝoj kaj brustoj estis tatuitaj, kaj la pikaĵoj sur la haŭto prezentis aŭ diversajn desegnaĵojn aŭ surskribojn el la Korano. Kelkaj estis preskaŭ senvestaj, aliaj portis „ĝiuba" alie pluvmantelojn el blanka kotona teksaĵo surkudrita per diverskoloraj flikaĵetoj. Ĉe multaj el ili branĉetoj el koralo aŭ pecoj da eburo estis tiritaj tra naztruoj, lipoj kaj oreloj. La estroj kovris la kapon per blankaj turbanoj el la sama ŝtofo kiel la pluvmanteloj. Kaj ĉe la simplaj batalantoj la nudaj kapoj ne estis razitaj, kiel ĉe la araboj en Egiptujo, sed kontraŭe kovritaj per abundaj, buklaj viloj, ofte bruligitaj ruĝkolore pro la kalko, per kiu ili ŝmiris siajn harojn por ŝirmi sin kontraŭ la vermaro. Ilia armilo konsistis ĉefe el ponardegoj, tre minacaj en iliaj manoj, sed ne mankis al ili pafiloj de la sistemo Remington, kiujn ili akiris en la venkaj bataloj kontraŭ la egipta armeo kaj post la falo de Kartumo.
Ilia aspekto estis ĝenerale terura kaj la konduto kontraŭ la karavano tre malamika, ĉar ili supozis, ke ĝi konsitas el egiptaj komercistoj, al kiuj Mahdi en la unua momento post la venko malpermesis eniri Sudanon. Kutime, ĉirkaŭinte la karavanon, ili celis per la ponardegoj al la brustoj de la homoj dum senĉesa kriado kaj minacado, aŭ per la pafiloj, je kio Idriso respondis sammaniere per kriego, ke li kaj lia frato apartenas al la Dangala-gento, al la sama, el kiu devenas Mahdi, kaj ke ili venigas la blankajn infanojn al la profeto kiel militkaptaĵon. Nur tio retenis la bandon de atakoj. Kiam Staĉjo kontaktiĝis kun tiu terura realeco, mortis en li la animo je la penso, kio atendas ilin ambaŭ en la sekvaj tagoj, kaj ankaŭ Idriso, antaŭe vivante dum longaj jaroj en civilizita lando, imagis nenion similan. Li estis do kontenta, kiam iun vesperon ĉirkaŭis ilin arrnita taĉmento de la emiro Nur-el-Tadhil kaj kondukis ilin al Kartumo.
Nur-el-Tadhil, antaŭ ol forkuri al Mahdi, estis antaŭe egipta oficiro en la negra regimento de la kedivo, do li ne estis tiel sovaĝa, kiel la aliaj mahdianoj, kaj Idriso povis kun li pli facile interkompreniĝi. Sed ankaŭ ĉi tie atendis lin senesperiĝo. Li imagis, ke lia alveno kun la blankaj infanoj al la tendaro de Mahdi elvokos admiron, almenaŭ nur pro la grandegaj malfacilaĵoj kaj danĝeroj de la longa vojo. Li esperis, ke la mahdianoj akceptos lin kun entuziasmo, kun malfermitaj brakoj kaj ke ili kondukos lin en triumfo al la profeto, kaj tiu superŝutos lin per oro kaj laŭdoj, kiel homon, kiu ne hezitis riski sian kapon, por fari gravan servon al lia parencino Fatmo. Sed male la mahdianoj metis la ponardegojn al la brustoj de la karavananoj kaj Nur-el-Tadhil aŭskultis tro indiferente liajn rakontojn pri la vojaĝo kaj fine, al la demando, ĉu li konas Smainon, la edzon de Fatmo, respondis:
— Ne, en Omdurmano kaj en Kartumo troviĝas pli ol cent mil batalantoj, do ne estas facile renkontiĝi kaj ne ĉiuj oficiroj konas sin reciproke. La ŝtato de la profeto estas grandega, sekve multaj emiroj regas la malproksimajn urbojn en Sennaro, Kordofano, Darfuro kaj en la ĉirkaŭaĵo de Faŝodo. Povas esti, ke tiu Smaino, pri kiu vi demandas, ne estas nun ĉe la flanko de la profeto.
Idrison ektuŝis iu malŝata tono, per kiu Nur-el-Tadhil parolis pri „tiu Smaino", do li respondis kun la nuanco de la malpacienco:
— Smaino estas edziĝinta kun la kuzino de Mahdi, sekve la infanoj de Smaino estas samtempe parencoj de la profeto.
Nur-el-Tadhil movis la brakojn.
— Mahdi havas multajn parencojn, kaj li ne povas memori pri ĉiuj.
Dum kelka tempo ili rajdis silente, post kio Idriso ree demandis:
— Kiam ni atingos Kartumon?
— Antaŭ la nokto-mezo — respondis Tadhil, rigardante la stelojn, kiuj komencis aperi sur la orienta flanko de la ĉielo.