Staĉjo komprenis, ke tiu lasta, sed longdaŭra vojaĝo, tute ne estos pli facila ol la antaŭaj, kaj li komencis maltrankviliĝi pri Nel, ĉar ankaŭ en ŝi li rimarkis ŝanĝojn. Ŝia vizaĝeto, anstataŭ bruniĝi pro la suno kaj vento, iĝis ĉiutage pli pala, kaj la okuloj perdis la kutiman brilon. Sur la seka ebenaĵo libera de kuloj, ja ne minacis la febro, sed estis videble, ke la terura varmego ruinigas la fortojn de la knabineto. La knabo kun kompato kaj samtempe kun timo rigardis nun ŝiajn malgrandajn manetojn, kiuj iĝis paperblankaj, kaj li amare riproĉis al si, ke, perdinte tro multe da tempo por preparoj kaj pafekzercoj kun la negroj, li elmetis ŝin al la vojaĝo en sezono tiel laciga.
Sub tiuj timoj pasis tago post la tago. La suno elsuĉis malseketecon kaj vivon el la tero pli kaj pli avide kaj senkompate. La herboj sulkiĝis kaj sekiĝis tiomgrade, ke ili rompiĝis sub la piedoj de la antilopoj, kaj ke preterkurantaj aroj, kvankam ne tiel multnombraj, flugigis polvajn nubojn. Tamen la vojaĝantoj trafis ankoraŭfoje rivereton, kiun ili ekkonis de malproksime laŭ longaj vicoj da arboj, kreskantaj ĉe ĝiaj bordoj. La negroj ekkuregis konkure al la arboj, kaj atinginte la bordon, ili kuŝiĝis sur ĝi pontforme, subakvigante la kapojn kaj trinkante tiom avide, ke ili ĉesis nur kiam krckodilo kaptis la manon de unu el ili. La aliaj ĵetis sin por savi la kamaradon kaj tuj ili eltiris el la akvo la abomenan lacertegon, kiu tamen ne volis lasi la manon de la homo, kvankam cni malfermis ĝian faŭkon helpe de lancoj kaj tranĉiloj. La aferon finis King, kiu, metinte sian piedegon sur ĝin, dispremis ĝin tiel facile, kvazaŭ ĝi estus putriĝinta fungo.
Kiam la homoj fine kvietigis sian soifon, Staĉjo ordonis konstrui sur la malprofunda akvo rondan barilon el altaj bambuoj kun nur unu enirejo de la bordo, por ke Nel povu kun plena sendanĝero bani sin. Krom tio li starigis ĉe la enirejo King'on. La bano ege refreŝigis la knabineton, kaj la ripozo redonis al ŝi iom da forto.
Je la granda ĝojo de la tuta karavano kaj Nel „bvana kubva" decidis resti ĉe tiu akvo du tagojn. Sciiĝinte pri tio la homoj ekhavis bonegan humoron kaj baldaŭ forgesis pri la trapasitaj vojaĝpenoj.
Post dormado kaj manĝado kelkaj negroj komencis vagadi inter la arboj ĉe la riverbordo, serĉante palmojn, kiuj donas sovaĝajn daktilojn kaj t.n. „larmojn de Ijobo", el kiuj oni faras kolringojn. Kelkaj el ili revenis al la tendaro antaŭ la sunsubiro, portante iajn blankajn kvadratformajn objektojn, en kiuj Staĉjo rekonis siajn proprajn flugdrakojn.
Unu el tiuj flugdrakoj portis la n-ron 7, kio estis pruvo, ke ĝi estis suprenlasita ankoraŭ de sur la monto Linde, ĉar la infanoj suprenlasis kelkdekojn de ili el tiu loko. Staĉjon ege ekĝojigis tiu vido kaj donis al li fidon.
— Mi ne esperis, — li diris al Nel — ke la flugdrakoj povu traflugi tiel grandan distancon. Mi estis certa, ke ili restos ie sur la pintoj de la montaro Karamojo, kaj mi suprenlasis ilin nur ĉiuokaze. Sed nun mi vidas, ke la vento povas ilin forporti, kien ĝi volas, kaj tial mi esperas, ke tiuj, kiujn ni elsendis de sur la montoj ĉirkaŭantaj Bassa-Narok kaj nun dumvoje, atingos certe la oceanon.
— Jes, ili certe atingos la oceanon — respondis Nel.
— Donu tion Dio! — aldonis la knabo, pensante pri la danĝeroj kaj penoj de la plua vojaĝo.
La trian tagon la karavano ekiris de tiu rivereto, kunprenante en ledaj sakoj grandajn provizojn da akvo. Antaŭ ol vesperiĝis, ili ree eniris regionon sunbruligitan, kie eĉ ne kreskis akacioj, kaj la tero en kelkaj lokoj estis tiel nuda kiel draŝejo. De tempo al tempo ili renkontis pasiflorojn kun trunkoj profunde eniĝintaj en la teron, similaj al grandegaj kukurboj, ĝis du ulnoj da diametro. El tiuj grandegaj buloj kreskis lianoj maldikaj kvazaŭ ŝnuretoj, kiuj rampis sur la tero kaj kovris grandajn teritoriojn, formante tiel netraireblan densaĵon, ke eĉ por musoj estus malfacile traiĝi tra ĝi. Sed malgraŭ la bela verda koloro de tiuj kreskaĵoj similaj al la eŭropa ilekso, estis en ili tiom da dornoj, ke nek King nek la ĉevaloj povis en ili trovi iom da manĝaĵo. Ŝiris ilin nur la azeno, sed tre singarde.
Iafoje dum kelkaj anglaj mejloj ili vidis nenion alian krom hirta mallonga herbo kaj malaltaj kreskaĵoj, kiuj disfalis ĉe ilia ektuŝo. Post la unua tranokto falis vera fajro el la ĉielo dum la tuta sekvanta tago. La aero vibris, kiel en la Libia dezerto. Sur la ĉielo estis eĉ ne unu nubeto. La tero estis tiel surverŝita de lumo, ke ĉio ŝajnis blanka, kaj neniu voĉo, eĉ ne la zumado de insektoj, interrompis tiun mortan silenton trosatigitan per iu malbonaŭgura brilo.
La homoj estis tute surverŝitaj de ŝvito. De tempo al tempo ili kunmetis en unu granda amaso la pakaĵojn kun sekigita viando kaj la ŝildojn, por trovi apud ili iom da ombro. Staĉjo ordonis ŝpari la akvon, sed la negroj estas kvazaŭ infanoj, kiuj ne pensas pri la morgaŭo. Fine oni devis ĉirkaŭi per gardistoj tiujn, kiuj portis la sakojn kun akvo, kaj oni disdonadis akvon al ĉiu aparte. Kali okupiĝis pri tio tre skrupule, sed tio forprenis ege multan tempon, malfruigis la marŝon kaj samtempe la trovon de iu nova loko kun akvo. La Samburuanoj plendis ĉe tio, ke la Va-himanoj ricevas pli multe da akvo ol ili kaj la Va-himanoj asertis la samon pri la Samburuanoj. Ĉi lastaj komencis minaci, ke ili reiros, sed Staĉjo avertis ilin, ke Faru ordonos senkapigi ilin kaj li mem vokis siajn pafistojn armitajn per remingtonaj pafiloj, kaj ordonis al ili neniun lasi foriri.
La dua tranktejo okazis sur nuda ebenaĵo. Oni ne povis konstrui „boman", aŭ, kiel oni diras en Sudano, zeribon, ĉar estis neniu materialo. La tendaran gardon formis King kaj Saba. Ĝi estis sufiĉa, sed King, kiu ricevivs dekoble malpli multe da akvo, ol ĝi bezonis, trumpetis tiukaŭze ĝis la sunleviĝo, kaj Saba, elpendiginte la langon, turnis siajn okulojn al Staĉjo kaj Nel kun la muta peto pri eĉ unu akvoguto. La knabineto volis, ke Staĉjo donu al ĝi iom da trinkaĵo el guma botelo heredita de Linde, kiun li portis per ŝnuro pendigita sur la brako, sed li konservis tiun restaĵon por la etulino okaze de „nigra horo", do li rifuzis.
La kvaran tagon je la vespero restis jam nur kvin negrandaj sakoj kun akvo, tio estas, ke por ĉiu persono disponeblis apenaŭ po duona glaseto. Tamen, ĉar la noktoj estas ja pli malvarmetaj ol la tagoj kaj tiam la soifo turmentas la homojn malpli ol sub la brulantaj sunradioj, kaj ĉar la homoj ricevis jam matene po malgranda kvanto da akvo, Staĉjo ordonis konservi tiujn sakojn por la sekvonta tago.
La negroj grumblis kontraŭ tiu ordono, sed la timo antaŭ Staĉjo estis ankoraŭ tro granda, do ili ne kuraĝis ĵeti sin sur tiun lastan provizaĵon, tiom pli, ke ĉe ĝi gardostaris du homoj, armitaj per remingtonaj pafiloj, kiuj estis ŝanĝotaj ĉiuhore.
La Va-himanoj kaj Samburuanoj trompis la soifon, elŝirante trunketojn de mizeraj herboj kaj maĉante iliajn radiketojn. Tamen en ili estis preskaŭ neniu malseketeco, ĉar la senkompata suno elsuĉis ĝin eĉ el la terprofundo.
La dormo, kvankam ĝi ne kvietigis la soifon, permesis almenaŭ forgesi ĝin, do, kiam venis la nokto, la homoj lacaj kaj elĉerpitaj pro la tuttaga irado, kuŝiĝis, kvazaŭ senvivaj, kie ajn ĉiu staris, kaj endormiĝis profunde. Ankaŭ Staĉjo endormiĝis, sed en la animo li havis tro multe da zorgoj kaj maltrankviloj, por dormi kviete kaj longe. Post kelkaj horoj li vekiĝis kaj komencis pripensi, kion fari plu kaj de kie preni akvon por Nel kaj por la tuta karavano, kun homoj kaj bestoj. La situacio estis malfacila, kaj eble eĉ terura, sed la knabo kapabla helpi sin ne malesperis. Li komencis rememori ĉiujn okazintaĵojn, komence de ilia forkapto el Fajumo ĝis la nuna momento: do la unuan grandegan vojaĝon tra Saharo, la uraganon en la dezerto, la provojn de forkuro, Kartumon, Mahdi, Faŝodon, elŝiriĝon el la manoj de Gebhro, poste la pluan vojon post la morto de Linde ĝis la lago Bassa-Narok kaj ĝis ĉi tiu loko, en kiu ili devis nun tranokti. „Tiom ni travivis, tiom ni trasuferis — li diris al si — tiel ofte ŝajnis al mi, ke jam ĉio perdiĝis kaj ke mi trovos neniun helpon, kaj tamen Dio helpis min kaj mi ĉiam trovis la savon. Do ne estas eble, ke post la trapaso de tiel longa vojo kaj de tiel teruraj danĝeroj ni devus perei en ĉi tiu lasta vojaĝo. Nun estas ankoraŭ iom da akvo, kaj ĉi tiu regiono ja ne estas Saharo, ĉar se tiel estus, la homoj scius pri ĝi".
Sed la esperon subtenis en li ĉefe la fakto, ke en la suda oriento li vidis dumtage helpe de la lorno iajn nebulajn konturojn de montaro. Estis al ili eble cent anglaj mejloj, eble pli multe. Sed se oni sukcesus ilin atingi, ili estus savitaj, ĉar montoj malofte estas senakvaj. Sed kiom da tempo oni bezonus por tio, tion li ne scipovis kalkuli, ĉar tio dependis de la mont-alteco. La altegaj montopintoj estas videblaj en tiel travidebla aero, kiel en la afrika, je nemezurebla distanco, do oni devis trovi akvon pli frue. Alie minacis la pereo.
— Oni devas nepre! — ripetis al si Staĉjo.
La ronka spiro de la elefanto, kiu elblovis, kiel ĝi povis, la varmegon el la pulmoj, ĉiumomente interrompis tiujn meditojn de la knabo. Sed post kelka tempo ŝajnis al li, ke li aŭdas ian ĝemsimilan voĉon, venantan de la alia flanko de la tendaro, nome de tiu, en kiu kuŝis la sakoj kun akvo, kovritaj por la nokto per herbo. Ĉar la ĝemoj ripetiĝis kelkfoje, li tuj leviĝis, volante vidi, kio tie okazas. Li iris al la loko malproksima de la tendaro kelkdekojn da paŝoj. La nokto estis tiel hela, ke jam de malproksime li ekvidis du malhelajn korpojn kuŝantajn apud si kaj du pafiltubojn de remingtonaj pafiloj, brilantaj en la lunlumo.
— Negroj ĉiam estas la samaj! — li pensis. — Ili devis gardi tiun akvon, nun por ni pli karan ol ĉio alia en la mondo, kaj ili ekdormis ambaŭ tiel, kiel en siaj propraj kabanoj. Ho! la bambuo de Kali havos morgaŭ bonan laboron.
Pripensinte tion, li alproksimiĝis kaj puŝfrapis per la piedo unu el la gardistoj, sed tuj li retiriĝis kun teruro.
Jen la ŝajne dormanta negro kuŝis sur la dorso kun tranĉilo puŝita en la gorĝon ĝis la prenilo kaj apude la dua, kun la kolo ankaŭ tiel terure tratranĉita, ke la kapo estis preskaŭ apartigita de la trunko. Du sakoj kun akvo malaperis, tri aliaj kuŝis meze de la disĵetita herbo distranĉitaj kaj kaviĝintaj. Staĉjo sentis, ke liaj haroj hirtiĝas.
Je lia ve-krio alkuris kiel unua Kali, post li du pafistoj, kiuj estis anstataŭontaj la antaŭan gardon, kaj unu momenton poste ĉiuj Va-himanoj kaj Samburuanoj kolektiĝis, kriante kaj hurlante en la loko de la murdo. Ekestis granda konfuzo plena de ekkrioj kaj timo. Por la homoj temis ne tiom pri la mortigitoj kaj pri la murdo mem, kiom pri tiuj akvorestaĵoj, kiuj jam ensorbiĝis en la sunbruligita grundo de la ĝangalo. Kelkaj negroj ĵetis sin teren kaj, elŝirante per la fingroj terbuletojn, elsuĉis el tiuj ĉi la restaĵon de malseketeco. Aliaj kriis, ke malbonaj spiritoj murdis la gardistojn kaj distranĉis la sakojn. Sed Staĉjo kaj Kali sciis bone, kion pensi pri tiu afero. Inter tiuj hurlantaj homoj sur la herbotufo ja mankis M'Kunje kaj M'Pua.
En tio, kio okazis, estis io plia ol la murdo de la du garistoj kaj la ŝtelo de la akvo. La distranĉitaj akvosakoj atestis, ke tio estis venĝoago kaj samtempe la mort-verdikto por la tuta karavano. La pastroj de la malbona Mzimu venĝis kontraŭ la bona Mzimu. La sorĉistoj venĝis kontraŭ la juna reĝo, kiu malkovris iliajn trompaĵojn kaj ne plu permesis ekspluati la malklerajn Va-himanojn. Super la tuta karavano la morto etendis nun siajn flugilojn, kvazaŭ akcipitro super aro da kolomboj.
Kali rememoris tro malfrue, ke, havante en sia kapo ion alian, li tute forgesis katenigi la sorĉistojn, kiel li ordonis fari ĉiuvespere de post la tempo de ilia forkuro. Estis videble, ke la du pafistoj gardantaj la akvon, pro sia denaska neglektemo kuŝiĝis kaj endormiĝis. Tio plifaciligis al la friponoj la laboron kaj permesis al ili forkuri senpune.
Antaŭ ol la konfuzo kvietiĝis iomete kaj la homoj trankviliĝis de la teruro, pasis sufiĉe da tempo. Tamen la murdintoj ne povis esti malproksime, ĉar la tero sub la distranĉitaj sakoj estis malseketa kaj la sango, kiu elfluis el ambaŭ murditoj, ankoraŭ ne koaguliĝis komplete. Staĉjo ordonis tuj postkuri la forkurintojn, ne nur por puni ilin, sed ĉefe por reakiri la du lastajn sakojn kun akvo. Surĉevaliĝinte kaj kunpreninte dekkelkajn pafistojn, Kali komencis postkuri. Al Staĉjo, kiu en la unua momento ankaŭ volis partopreni, venis en la kapon, ke oni ne povas lasi Nel'on sola meze de la incitiĝo kaj ekscito de la negroj, do li restis. Li komisiis nur al Kali kunpreni la hundon.
Li efektive restis, ĉar li simple timis la ribelon, precipe flanke de la Samburuanoj. Sed en tio li eraris. La negroj ĝenerale eksplodas facile kaj ofte pro bagatelaĵo, sed kiam premas ilin granda malfeliĉo, kaj precipe, kiam aperas super ili la fatala mano de la morto, ili subiĝas al ĝi pasive, ne nur tiuj, kiujn la islamo instruis, ke la batalo kotraŭ la antaŭdestino estas vana, sed ankaŭ ĉiuj aliaj. Tiam nek la timo, nek la turmentoj de la lastaj momentoj povas veki ilin el la rigidiĝo. Tiel okazis ankaŭ nun. Kiam pasis la unua ekscitiĝo kaj kiam la penso, ke ili devas morti, fiksiĝis fine en iliaj mensoj, la Vahimanoj same kiel la Samburuanoj kuŝiĝis senbrue, por atendi la morton. Pro tio oni devis timi ne la ribelon, sed prefere tion, ĉu morgaŭ ili pretos leviĝi kaj daŭrigi la pluan vojaĝon. Kiam Staĉjo tion rimarkis, ekkaptis lin granda kompato pri ili.
Kali revenis jam antaŭ la tagiĝo kaj li tuj metis antaŭ Staĉjo du disŝiritajn sakojn, en kiuj restis nek unu guto da akvo.
— Sinjoro granda, — li diris — madi apana!
Staĉjo forviŝis per la mano la ŝvitkovritan frunton, post kio li demandis:
— Kaj M'Kunje kaj M’Pua?
— M'Kunje kaj M’Pua morti — respondis Kali.
— Ĉu vi ordonis ilin mortigi?
— Ilin mortigi leono aŭ „vobo".
Kaj li komencis rakonti, kio okazis. La kadavrojn de la du krimuloj ili trovis sufiĉe malproksime de la tendaro, en la loko, kie renkontis ilin la morto. Ili ambaŭ kuŝis unu apud la alia, ili ambaŭ havis kraniojn frakasitajn de malantaŭe, disŝiritajn skapolojn kaj formanĝitajn dorsojn. Kali supozis, ke, kiam la „vobo" aŭ leono aperis antaŭ ili ĉe la lunlumo, ili falis antaŭ ĝi vizaĝaltere kaj komencis petegi ĝin, ke ĝi donacu al ili la vivon. Sed la terura besto mortigis ilin ambaŭ kaj poste, kvietiginte la unuan malsaton, ĝi flarsentis la akvon kaj disŝiris la sakojn.
— Dio punis ilin — diris Staĉjo — kaj la Va-himanoj konvinkiĝos, ke la malbona Mzimu ne kapablas savi iun.
Kaj Kali ripetis:
— Dio ilin puni, sed ni ne havas akvon.
— Malproksime, antaŭ ni, mi vidis en la oriento montojn. Tie devas esti akvo.
— Kali vidi ilin ankaŭ, sed al ili multaj, multaj vojaĝtagoj…
Sekvis momento da silento.
— Sinjoro, — aŭdiĝis Kali — la bona Mzimu… bibi petu la Grandan Spiriton pri pluvo, aŭ pri rivero.
Staĉjo respondis nenion kaj foriris. Antaŭ la tendo li vidis la blankan figureton de Nel; la krioj kaj hurladoj de la negroj vekis ŝin jam delonge.
— Kio okazis, Staĉjo? — ŝi demandis, kurante al li.
Kaj li metis la manon sur ŝian kapeton kaj diris serioze:
— Nel, preĝu al Dio, ke li donu akvon, ĉar alie ni ĉiuj pereos.
Do la knabineto levis sian palan vizaĝeton supren kaj, fiksinte la okulojn al la arĝenta lundisko, komencis petegi pri la savo tiun, kiu sur la ĉielo movas sennombrajn stelojn, kaj sur la tero donas venton kaj pluvon.
* * *