163519.fb2
— Ну-ну, — Корзун падаўся наперад, баючыся, каб яна цяпер раптам не сказала, што памылілася, што нікога не бачыла.
— Здаецца, — паўтарыла Зіна, усё гэтак жа ўважліва разглядаючы Корзуна, — на тым баку вуліцы, на якую выходзіць завулак, была нейкая дзяўчына. Ці не ад магазіна ішла.
Калі Шаронава не блытала, тая дзяўчына павінна была тое-сёе бачыць: адлегласць паміж імі была невялікая, метраў сорак, не болей. Корзун мякка спытаў:
— Як яна выглядала?
Дзяўчаты звычайна адна адну разглядаюць вельмі прыдзірліва, і часам нават мімалётнага позірку ім хопіць, каб запомніць што-небудзь характэрнае ў паходцы, туалеце. Ён быў упэўнены, што Зіна з гэтага правіла не выключэнне. І зноў не ўгадаў.
— Не звярнула ўвагі,— пачуў ён, — ды і пад вечар было.
— Хоць што-небудзь прыкмецілі? — расчаравана сказаў Корзун. — Паліто, шапачку, сумку, можа? Не з пустымі ж рукамі яна была?
— Не-е… Хаця… У руках нешта было, так. А-а, футарал! Чорны. Ведаеце, у такім чарцяжы носяць студэнты.
— Вось бачыце, — узрадаваўся Корзун.
— Што з таго, — засумнявалася Зіна, устаючы. — Прабачце, мне пара на працу…
— Вядома, вядома, — пагадзіўся Корзун і на развітанне дадаў, насміхаючыся: — А вы казалі! Сёе-тое ж ёсць… Ёсць!
Студэнтку ён адшукаў у той жа дзень, на вячэрнім аддзяленні машынабудаўнічага інстытута — адзінага тэхнічнага ў горадзе.
— Не, я нічога не бачыла, — адказала яна Корзуну. Ён ужо хацеў развітацца, як нечаканая думка прымусіла выцягнуць з кішэні фотакартку.
Дзяўчына мелькам зірнула і паціснула плячамі:
— Дык гэта ж Гурыновіч, на нашай вуліцы жыве.
Забулдыга.
— Вы яго ў той дзень бачылі?
— Як жа! Сустрэла, каб на яго ліха.
— Чаму ліха? — Не стрымаў усмешку Корзун — надта ўжо сярдзіта прамовіла гэта дзяўчына.
— Не люблю, калі перад экзаменам п'яны дарогу пяройдзе, — як піць даць двойку схопіш.
— А якой гадзіне гэта было? Не прыпомніце часам?
— Часам прыпомню, — з усмешкай адказала дзяўчына. — Экзамен быў назначаны на сем вечара, і таму я з дому выйшла а палове сёмай. Як заўсёды, за паўгадзіны. Не паспела далёка адысціся — Гурыновіч. Хацела нават павярнуць назад…
У заліковай кніжцы, якую Корзун папрасіў у дзяўчыны, сапраўды тым днём была прастаўлена ацэнка. Корзуну стала не па сабе. Не мог Гурыновіч адначасова даганяць Шаронаву і перабягаць у процілеглым баку дарогу сваёй суседцы. А калі так, то…
Гадзіннік паказваў каля дзесяці. Ва ўпраўленні, акрамя дзяжурных, напэўна, нікога ўжо не было. Корзун пастаяў каля інстытуцкіх дзвярэй, збіраючыся з думкамі. Потым асцярожна спусціўся па заледзянелых слізкіх прыступках на тратуар. Ён любіў сакавіцкія вечары — ціхія, зорныя, калі мароз ужо не мароз, калі нагрэтае за дзень сонцам празрыстае і чыстае паветра бадзёрыць вясеннім пахучым водарам, а тонкі лядок на лужынках звонка хрупціць пад нагамі. Сёння Корзун, аднак, нібы не бачыў усяго гэтага хараства прыроды. Хутаючыся ў сваё не па сезону тонкае паліто, стараўся разабрацца ў новай сітуацыі, якая раптам узнікла пасля размовы са студэнткай. Атрымлівалася, што Гурыновіч або быў не адзін, або апынуўся ля збітай з ног дзяўчыны на імгненне пазней, калі ўжо той, першы, рабаўнік сарваў з яе рукі гадзіннік і ўцёк.
Гурыновіч, бадай, і сам мог і ўдарыць, і па які рубель-другі ў чужую кішэню залезці — у Корзуна ён даверу не выклікаў. Але Корзун быў ужо дастаткова вопытны, каб не адчуць слабыя месцы ў вывадах, якія яны з Дзюбам гатовыя былі зрабіць, не капнуўшы выпадак глыбей. Мала таго, што Гурыновіч на судзе можа заявіць, быццам хацеў памагчы дзяўчыне, — ударыў жа не ён, гэта амаль ясна, — і тады ўся іх праца пойдзе кату пад хвост; дык сапраўдны злачынца застанецца ўбаку, а гэта яшчэ горш. І хаця Гурыновіч наўрад ці помніць дэталі, а то адмаўляў бы ўсё, выключаць такі варыянт яго паводзін на судзе нельга. А калі Гурыновіч не ва ўсім вінаваты?
У былым сваім раёне Корзун ведаў і людзей і мясціны. Сутыкніся ён там з падобным выпадкам, хутка намацаў бы напрамак новых пошукаў. Горад жа быў яму яшчэ зусім незнаёмы. І Корзун адчуў, што не ведае, у які бок кінуцца. Ісці параіцца да начальства, не маючы ўласнай прапановы, не лічыў магчымым, бо кашу заварыў сам. І яшчэ непакоіла, як паставіцца да ўсяго гэтага Дзюба. Як ні круці, студэнтку павінен быў знайсці ён, гэта, урэшце, хрэстаматыйна. Таму раней, чым звяртацца да Юркаўца, рашыў перагаварыць з Дзюбам.
Старшы інспектар Дзюба быў старэйшы за Корзуна і па ўзросту на год. Але ў абласное ўпраўленне трапіў адразу пасля універсітэта. Вышэйшая пасада — большы маштаб. Паабцёршыся каля вопытных крыміналістаў, Дзюба стаў самаўпэўненым, у яго з'явілася звычка павучаць сваіх калег у райаддзелах. Корзун сустракаўся з ім раней, калі Дзюба прыязджаў у іх раён. Было, і працаваў разам. Корзун шчыра прызнаваў яго перавагу не толькі ў чыне і пасадзе, а і ва ўменні. Таму ставіўся да яго з павагай, ахвотна прымаў парады. Дзюба гэта адчуваў і, убачыўшы Корзуна ва ўпраўленні, адразу захацеў узяць яго пад сваю апеку.
— Трэба ж вучыць моладзь, — як жартуючы, з усмешкай гаварыў ён таварышам у аддзеле.
Корзун чуў гэта і не пакрыўдзіўся, прыняў як належнае, ён наогул быў чалавекам без прэтэнзій, сваіх здольнасцей не пераацэньваў. А Дзюба на гэтым не спыніўся. Ад'язджаючы ў камандзіроўку, папрасіў, як пазней даведаўся Корзун, каб, калі будзе патрэба праверыць Корзуна, далі яму справу Гурыновіча. У кабінеце начальніка аддзела ў той момант былі супрацоўнікі, і Дзюба, верны сабе, не прамінуў, як між іншым, заявіць: «Лейтэнант пераймае мае метады».
Таварышы пасмяяліся, ведалі Дзюбаву любоў да позы. Юркавец, як звычайна, хмыкнуў. А Корзун усё роўна адчуваў няёмкасць ад таго, што вымушаны падпраўляць калегу, хаця той, падобна, і не вельмі высока ставіў яго здольнасці.
Калі Дзюба прыехаў, Корзун, спрабуючы растлумачыць яму, што да чаго, доўга мямліў нешта пра Гурыновіча, Шаронаву і студэнтку, дзівячыся, чаму Дзюба ніяк не зразумее яго.
Старшы інспектар слухаў, аднак, адным вухам, відаць, не чакаў нічога слушнага ад гэтага нясмелага навічка. Не ўлавіўшы сутнасці, буркнуў:
— Нагарадзіў…
— Ды не збіваў Гурыновіч, кажу табе…
— Што ты вярзеш? — Да Дзюбы нарэшце дайшло, што лейтэнант, якога ён лічыў ледзь не сваім ценем, аказваецца, хоча мець і ўласную думку. — Сведкі…
— Вось іменна сведкі! — нечакана для сябе Корзун павысіў голас.
— Глядзі ты! — Дзюба быў здзіўлены яго ўпартасцю. — Ну што там такога нагаварыла твая студэнтка? Дай сюды. — Прачытаўшы пратакол, спытаў: — Юркавец у курсе?
— Хіба ў гэтым справа? — Корзун раптам адчуў, што ўжо ніколі, напэўна, не зможа ўспрымаць Дзюбу так, як успрымаў яго яшчэ зусім нядаўна.
— Вядома, не ў гэтым, вядома, — павесялеў Дзюба і зноў паглыбіўся ў паперы. — Трэба дзейнічаць так, як падказваюць новыя абставіны. План ёсць? Няма? Вучыш вас, вучыш… — Ён на імгненне прыкусіў губу, потым дапытліва, нібы правяраючы, паглядзеў на Корзуна і прапанаваў: — Трэба пагаварыць са сведкамі, якія ішлі ўслед за Шаронавай, пашукаць новых. Так
і даложым маёру.
Корзун не мог не прызнаць, што старшы лейтэнант добра арыентуецца ў справе. Не кожны так на хаду схопіць ідэю.
А Дзюба ўжо ўзяў ініцыятыву ў свае рукі. Перад начальнікам аддзела ён трымаўся так, быццам выпраўляў не свой промах, а чужы. Прычым не проста падаваў думку, а адразу падмацоўваў яе аператыўна-следчым планам. Корзун толькі злаваўся на сябе, што не даўмеўся да ўсяго гэтага сам. У плане ж не было ніякіх нечаканых паваротаў, і гарадскія ўмовы не адыгрывалі ніякай ролі — проста разглядаўся звычайны крымінальны выпадак.
— Можаш дзейнічаць, — ляпнуў Дзюба Корзуна па плячы, калі яны выйшлі ад Юркаўца.
Корзун хацеў адказаць, што ўжо атрымаў дазвол маёра, аднак прамаўчаў. Усё-такі план прыдумаў не ён, а Дзюба.
Сведак, якія ішлі па завулку за Шаронавай, было двое. Адна — бабулька — сцвярджала, што ёй ніхто не сустрэўся. Затое другі — мужчына — не вагаючыся, сказаў:
— А як жа, быў. Каб знаццё, я б яго за каўнер ды к вам!
Мужчына быў не першай маладосці, шчуплы, і Корзун апусціў вочы, каб не засмяяцца ад гэтай яўна запозненай смеласці. Памаўчаўшы, падкрэслена сур'ёзна спытаў:
— Запомнілі яго, таварыш Ліштван? Ён адказаў не адразу, падумаў:
— А як жа. Высокі, без шапкі…— Нібы ў пацвярджэнне сказанаму, паглядзеў на сваю з труса шапку, якую камячыў у руках. — Я яшчэ звярнуў увагу на доўгія валасы. Быў падумаў: не то дзеўка, не то хлопец. Па-мойму, ён быў у сіняй нейлонавай куртцы. Ведаеце, такія цяпер у модзе…