Што ён хацеў гэтым сказаць? Што яму не патрэбныя грошы? Што прагне выканаць свой колiшнi прысуд?
- Ты разумееш, Аскар, я, калi ўжо што вырашыў, нiколi не перадумваю. Слова даю адзiн толькi раз! Хiба што цяпер у мяне ёсць час...
Але, думаў Лябро, гэта не сон, а праўда. I плошча - хоць i цьмяна ён яе бачыў цяпер - стаiць на месцы. I галасы ў кавярне i на тэрасе былi знаёмыя.
Праходзячы мiма кавярнi па вулiцы, Вiяль, босы, з сеткаю на спiне, спынiўся i крыкнуў:
- Пан Лябро! Лодка ў парадку!
- Дзякуй, Вiяль, - адказаў машынальна Лябро.
Нiхто, вядома, i не падазраваў, што ён, iх добры знаёмы, былы iх мэр i паважаны на выспе чалавек, - асуджаны на смерць. I якiм чынам асуджаны - горш ужо i не прыдумаеш!
У судзе хоць ёсць адвакаты. Журналiсты, якiя даюць у друку паведамленнi аб ходзе працэсу. Нарэшце, рашэнне суда можна абскардзiць. I апошнi злачынца можа выклiкаць спачуванне цi нават нейкiя сiмпатыi. А тут...
- Урэшце, гэта будзе залежаць ад таго, што за жыццё будзе ў мяне на тваёй выспе, ты разумееш?
Не, Лябро нiчога не разумеў. Бачыў адно, як зноў налiваў яму Жуль у шклянку вiно. Няўмольны погляд прымусiў паднесцi шклянку да вуснаў i зноў пiць...
А Жуль ужо крычаў:
- Жажо, паўтарыць!
Лябро зусiм атупеў. Пяць бутэлек - гэта ўжо занадта. Ды яшчэ ранiцай! Ён нiколi i за тыдзень столькi не выпiваў. Страўнiк у яго яшчэ з Афрыкi быў не ў парадку.
- А нумар мой нiчога, га? - спытаўся Жуль. - Спадзяюся, плошчу з яго вiдаць?
- Вядома... Пайду скажу Марысу...
З'явiўся шанц хоць на якую хвiлiну адысцi ад гэтага невыноснага тыпа, пастаяць аднаму ў цяньку, перадыхнуць крыху ад яго няўмольнага, здзеклiвага позiрку. Але толькi Лябро прыўзняўся, як аднаногi паклаў яму на плячо сваю цяжкую, бы свiнцовую, руку.
- Паглядзiм яшчэ... Мажлiва, мне тут спадабаецца, i тады нам хопiць часу на сёе-тое...
Цi ж не давалi гэтыя словы хоць якую надзею?
- Не думай пра гэта, Аскар. Ты яшчэ мяне не ведаеш.
Лябро не сказаў нi слова. Твар у яго быў абсалютна нерухомы, а вочы, дакладней, вока праз цёмныя акуляры нiяк нельга было разгледзець.
Дык як тады ўгадаў аднаногi, пра што ён думае?
- Я ж сказаў: "Пад страхам смерцi" - хiба не так? Га?.. Але пакуль што, у чаканнi прысуду, нiшто не перашкаджае нам пазнаёмiцца трохi блiжэй. Урэшце, мы ж зусiм не ведаем адзiн аднаго... Дык праўда, што твая жонка не надта памяркоўная?.. Iду ў заклад, што яна намылiць табе шыю, бо ты смярдзiш шынком i праседзеў тут да паўдня... У пiжаме... А дзiўна, братка, бачыць цябе ў такiм выглядзе ў гэты час... Жажо!..
- Я малю вас...
- Апошняя... Пляшку, Жажо!.. Што я табе казаў?.. А, што ў нас ёсць час пазнаёмiцца блiжэй... Рыбу разам палавiць... Нiколi не было на гэта нi часу, нi магчымасцi... Заўтра ты мяне навучыш... Як тут, бярэ?
- Бярэ.
- I ў цябе?
- I ў мяне... Як i ў iншых...
- Ну, i мы пойдзем на рыбалку... Возьмем з сабою вiна... Ты гуляеш у шары?.. Выдатна, я так i думаў... Навучыш i мяне... Мы час марнаваць не будзем!.. За тваё здароўе!.. "Пад страхам смерцi", не забывай... А цяпер я пайду спаць...
- Не пад'еўшы? - спытаўся збянтэжаны Лябро.
- Крошка Жажо прынясе мне снеданне ў нумар...
Ён устаў, уздыхнуў i, хiстаючыся, рушыў да дзвярэй, у якiя так i не патрапiў. Нехта засмяяўся, i Жуль раз'юшана агледзеў прысутных.
- Паклапацiся, Аскар, каб такога больш не было, - сказаў ён Лябро.
Пасля прайшоў праз усю залу на кухню, падняў, нi на кога не звяртаючы ўвагi, накрыўку з рондаля i гучна загадаў:
- Мне ў нумар!
- Зараз, пан Жуль!
У кавярне было чуваць, як ён стукаў драўлянай нагою па прыступках, пасля па падлозе. Мяркуючы па гуку, якi данёсся з ягонага нумара, ён адразу ж, не раздзеўшыся, упаў на ложак.
- Адкуль ён? - спытаўся Марыс, спусцiўшыся ў кавярню. - Калi гэты тып збiраецца тут заставацца...
Лябро перапынiў яго, пераймаючы тон Жуля, каб i слова супраць сказаць было нельга:
- Застанецца дык застанецца.
Пасля чаго выйшаў з кавярнi i накiраваўся дамоў праз плошчу. На ганку яго чакала жонка. Лябро, хоць i сцiснуў у кулак усю сваю волю i не зводзiў з жонкi вачэй, зрабiў усё ж некалькi добрых кругоў.
- Што гэта цябе так разабрала? Што ты робiш у кавярне ў такiх строях? паказала яна на ягоныя пiжаму i пантофлi. - Мне распавядалi, быццам нейкi тып перарэзаў трос у тваёй лодкi. Хто ён?
Лябро не мог адказаць на ўсе пытаннi адразу i таму адказаў толькi на апошняе:
- Гэта сябра. - I дадаў, нацiскаючы на склады са стараннасцю п'янага чалавека, якi хоча здавацца цвярозым: - Гэта мой лепшы сябра... Больш чым сябра... Гэта брат, ты чуеш?.. Я не дазволю нiкому...
У пяць гадзiн дня ў нумары, дзе спынiўся новы пастаялец "Ноевага каўчэга", усё яшчэ было цiха.
Калi ў той самы час звычайныя партнёры пана Лябро па гульнi ў шары пастукалiся ў дзверы ягонага дома, выйшла да iх гаспадыня.
- Тс-с! - цiха сказала яна. - Ён спiць. Вельмi стамiўся сёння...
III
Кожны наступны дзень яны выходзiлi зранку ў мора. Лодка мерна пагойдвалася на лагодных хвалях. У гэты час мора заўсёды было спакойнае, гладкае, бы атлас, - брыз падымаўся толькi праз некалькi гадзiн пасля ўсходу сонца. I марскi лазурак, i нябесная сiнь так i пералiвалiся дзiвоснымi вясёлкавымi адценнямi. А непадалёк ад "Люстраной шафы", за колькi сотняў метраў ад мыса, бы снег, бялела высачэзная скала Мэд.
Спадзяваннi аднаногага спраўдзiлiся: ён усур'ёз захапiўся рыбалкаю. Часцей за ўсё Жуль сам будзiў Лябро свiстам гадзiн у пяць ранiцы.