Powiedziałam Alicji o swoich poglądach na jej pokój.
– Nic z tego – odparła, kręcąc smętnie głową. – Owszem, dawno temu, na początku, miałam to w pokoju, ale ciągle byłam zdenerwowana. Możliwe, że to obsesja. Wydawało mi się, że nikomu nie mogę wierzyć, nie żeby same świnie mnie otaczały, ale ludzie mają własne poglądy, wiesz, mogą uważać, że ja przesadzam… Jak by ci tu… Twoją metodą, przykładową, proszę żeby nikt nie wchodził, nie podaję przyczyn, nie każdy szanuje fanaberię, poza tym ludzie są ciekawi…
– Koty i małpy też – wyrwało mi się cichutko.
Alicja miała świetny słuch.
– Odczep się. Ani jednej małpy nigdy tu nie było, a koty dopiero ostatnio. Ale przyzwoita ludzka jednostka wie o sobie, że na pewno niczego nie ukradnie, niczego nie zniszczy, więc czuje się rozgrzeszona. Zajrzy i popatrzy. A może ja lubię trzymać brudne majtki na wierzchu? Podaję przykład ekstremalny…
– A może lubisz pooglądać pornografię męską, a może eksperymentujesz z wyciągami z ziół trujących, a może masz heroinę, jakiejś idiotce odebraną, a może kolekcjonujesz zasuszone gówienka rozmaitych zwierzątek – przerwałam jej niecierpliwie. – Nie mów do mnie rzeczy oczywistych! Może wpadłaś w szał i produkujesz bohomazy olejne, bo tak ci się podoba. Albo zaczęłaś pisać wiersze. Twoja sprawa, co to kogo obchodzi?
Alicja zaczęła kiwać głową.
– Otóż to. I wypraszam sobie oglądanie. Jedyna osoba, o której wiedziałam, że tam nie zajrzy, to ty. Bardzo cię przepraszam.
– Oszalałaś? – zdumiałam się. – Mówisz mi komplement!
– Nic podobnego. Młoda byłaś…
– Ty też.
– Ale starsza od ciebie. Młoda, głupia i lekkomyślna. Uczciwa, owszem, inaczej bym się z tobą nie przyjaźniła, ale wariatka. Więc, najzwyczajniej w świecie, sprawdziłam. Ja byłam w Lund, a ty tu, byłam w Malmö, a ty tu, byłam na mieście, a ty w domu. Nigdy nie dotknęłaś drzwi mojego pokoju, przez trzy kolejne lata zyskałam pewność.
Przyglądałam się jej potępiająco, bo wątpliwość w tej kwestii wydawała mi się szczytem obraźliwego idiotyzmu. Zostałam wychowana na rycerskim honorze. Z drugiej strony, znając życie, rozumiałam ją doskonale i nie mogłam mieć pretensji.
– Łaska boska, że w tamtych czasach nic nie piłam, nawet piwa, bo mogłabym się urżnąć i zawinęłoby mnie na twoje drzwi, macałabym wszystko z klamką włącznie dla utrzymania równowagi. Ale z upływem lat coraz wyraźniej widzę, o ile więcej masz rozumu ode mnie. Nie mogłaś się ze mną przyjaźnić od urodzenia?
– Twojego czy mojego?
– No, dwie osoby potrzebne… Mojego!
– Może i mogłam, ale jakoś nam się nie złożyło. Czekaj, wróćmy do tematu, jedna ty nie czynisz wiosny. Nikomu nie mogłam wierzyć, zgadzam się, że obsesyjnie, gryzło mnie, bo mój pokój każdego mógł korcić. I wtedy, mówiłam ci, siedemnaście lat temu, usunęłam to z mojego pokoju. Na zasadzie: w lesie nie widzi się drzewa. Najciemniej jest pod latarnią. Co byle gdzie, to mało ważne.
Teraz już jęknęłam zgoła rozpaczliwie.
– Z czego wynika, że może leżeć wszędzie. Jeśli wtryniłaś do wora, robi się fajnie, trzeba przepatrzeć każdy, nawet ten z podartymi rajstopami.
– Z rajstopami nie, miał jechać do Polski, więc odpada.
– No to wszystkie inne. W atelier również. Wszędzie. Słuchaj… – zawahałam się. – Nie chcę się czepiać, ale ty toniesz w papierach. Ja też, z tym że ja na papierze pracuję. Toniesz w szmatach. Toniesz w pudłach. Na litość boską, dlaczego…?!
Alicja patrzyła na mnie dziwnym wzrokiem i właściwie nie musiała odpowiadać. Zrozumiałam.
Podstawę stanowił optymizm. Żadna z nas nie była już młoda i nie dysponowała pełnią sił, ale obie wciąż żywiłyśmy nadzieję. Nadzieja, jak wiadomo, umiera ostatnia. Sama miałam przed sobą zaplanowany porządek w książkach, porządek w filatelistyce, porządek w dokumentach, porządek w starych maszynopisach, porządek w bursztynach, porządek w suchych zielskach… I niezłomną nadzieję, że ten porządek wreszcie zrobię.
Alicja również. Przeszkód napotykała więcej niż ja, ustawicznie ktoś u niej mieszkał, ktoś przyjeżdżał z wizytą, ktoś zabierał czas. Zdrowie i siły również zabierały czas, żądały odpoczynku. Miała w perspektywie, powiedzmy, trzy wolne dni, ale porządek w samym tylko salonie wymagał trzech tygodni, te trzy dni zatem poświęcała na odpoczynek. I na ogród. A potem kołomyja zaczynała się na nowo i pozostawała wyłącznie nadzieja.
– I pomyśleć – westchnęłam ciężko – że istnieją osoby, który przechodzą na emeryturę i czują się takie nieszczęśliwe, bo nie mają co robić, bo się sobie wydają niepotrzebne, bo nikt ich nie chce…
– Nie mów do mnie takich kretyństw! – warknęła Alicja. – Trzeba było mieć własne zainteresowania, upodobania, wykształcenie, a nie siedzieć w guzikach, zupkach, wywiadówkach i podpisywaniu listy obecności! Tobie mam to tłumaczyć? Podobno masz fioła na tle tundry na prawo od Nordkappu!
Mieć, miałam, ale zdziwiło mnie, że ona to pamięta po jednej rozmowie, której, zdawałoby się, nie słuchała. Nagle przyszło mi na myśl, że gdybym nie miała nic innego do roboty, a także nie miała pieniędzy, poszłabym tam na piechotę, poświęcając na tę podróż resztę życia. No i proszę, wciąż pozostawała mi nadzieja, że jednak nie pójdę na piechotę, tylko pojadę…
– No dobrze – zgodziłam się. – Mentalność krowy i wołu uprawnia do wymagań wyłącznie krowy i wołu. Wróćmy do tematu. Póki tu jestem, zrobię, co mogę, żeby ci przegrzebać tyle worów, ile znajdziemy. Nie w tej chwili. Poszłabym spać, może bodaj jedna noc przejdzie nam spokojnie.
Zła godzina tylko na to czekała…
Obudziły mnie dźwięki. Narastające, ktoś coś wykrzykiwał, rozlegały się jakieś łomoty. Postarałam się oprzytomnieć, złapałam szlafrok, wyskoczyłam z pokoju, o ile niemrawe wyłażenie można nazwać wyskakiwaniem.
Potwornie zdenerwowany Paweł nie mógł w salonie opanować słowotoku.
– Hałasy, coś rymnęło, ale spałem, obudziłem się, słuchajcie, co było z drzwiami? Czy atelier zostało zamknięte? A wydawało mi się, że ktoś tu jest, na tarasie, ale to przedtem, poleciałem do atelier, jak Boga kocham, on się na mnie rzucił, strzeliłem w mordę, może i za mocno, ja nie wiem, tam ktoś był! Ja nie mówię, że od razu, tak trochę przytomniałem, myślałem, że mi się wydawało, ja nie wiem ile czasu, coś mi się takiego potem zrobiło, co miałem zrobić, grzecznie perswadować? Nie zdążyłem pomyśleć i tego…
– Zamknij gębę – zażądała ostro Alicja. – Dajcie mu czegoś… Mów po kolei i całymi zdaniami!
– Całymi zdaniami nie wiem, czy potrafię, nie wymagaj za wiele. Nie zdążyłem się zastanowić, on poleciał ze schodów, cholernie dużo rzeczy poleciało za nim, tam przejść się nie da…
– Nie tak. Od początku.
Dostał wody i koniaku. Odetchnął głęboko, zdołał się opanować, może nie całkowicie, ale dostatecznie, żeby przywrócić umysłowi odrobinę równowagi. Usiąść nie chciał, wolał się kręcić między fotelami.
– W ogrodzie byliśmy. Takie miałem wrażenie, że na tarasie ktoś jest, myślałem, że jedna z was, więc tego… No, nie interesowałem się tym, jeśli któraś chce siedzieć w kucki na tarasie, wolno jej, nie?
– Dlaczego w kucki?
– Nie wiem, czy w kucki, tak wyglądało. Nisko, a na kota za duże, no, człowiek. Ludzka istota. Może Alicja coś robi z kwiatkami…
– Po nocy? – skarciła go Alicja. – W ciemnościach? Puknij się!
– Dobrze, za chwilę. Nawet chyba zdążyłem pomyśleć, że zaraz zapali lampę. Tam… no… tego… nie przyglądałem się specjalnie, przez krzaki nie widać… Pobyliśmy trochę w ogrodzie, bardzo ładny masz ten trawnik…
Popatrzyłyśmy z Alicją na siebie.
– Zbij go z tematu, bo sam nie wybrnie – poprosiłam.
Alicja kiwnęła głową.
– Przejdź do dalszego ciągu. Wróciliście potem do domu i co?
– I Beata pierwsza poszła się umyć…
– Nic nie słyszałam? – zdziwiłam się.
– Bo ja nie grałam na trąbie, tylko się myłam – zwróciła mi uwagę Beata. – Tak cichutko. Pamiętałam o wychodku, wodę do sedesu wlałam dzbankiem, tym z bufetu na kuchni.
– Cholera – wyrwało się Alicji. – W nim stała woda do podlewania kwiatków, z nawozem. Znaczy, z odżywką.