I Андрэй доўга яшчэ глядзеў на яе з лугоў.
I здарылася дзіва. Быццам нябачны горад явіў позіркам самы дасканалы свой твор, схаваўшы ўсё астатняе.
I заззялі вакол лугі, і вясёлка абаперлася пятой у ваду ля царквы, запрашаючы дзіва ўзысці на аблокі і явіць сябе ўсім людзям.
"Не, продкі не адышлі, - думаў Андрэй, яны тут і заўжды будуць тут: як песня, якую мы атрымалі ад іх, як іхнія радасць і боль. Яны расквітаюць усмешкай на нашых вуснах, і іхняя журба — гэта наша журба.
I калі мы плачам — мы плачам іхнімі слязьмі.
Бо ніхто не ўцячэ ад іх, як не ўцячэ ад сябе. I ніякая хмара не заб'е майго імкнення да неба ў слупах святла, таго святла, што залівае храм на Нерлі.
Продкі мае, любыя мае, мір вам.
Мір вам з вашай тутою, з думамі, якія зніклі, з клопатамі, якія не датычацца вас.
Прыйдзе дзень, i мяне не будзе. Але свет не застанецца без слоў.
I давеку будуць гучаць пацалункі пад старымі вязамі.
Прыйдзе дзень, і мяне не будзе. Але будзе вечнай зямная цеплыня.
I давеку ля кіёскаў, ззяючы вясёлкаю на сонцы, будзе асядаць са шклянак на шчокі дзяўчат пяшчотны вадзяны пылок.
А на цёплай зямлі ў буркатлівых галубоў лапкі ў вякі вякоў будуць каралавымі.
Дзякуй табе, белая".
Ён ішоў і ўсміхаўся сваім думкам,
"Калісьці я памру. I калі я памру, калі рот мой, які спяваў і цалаваў, калі рукі мае, што рабілі і песцілі, будуць тлом і прахам, — мой нябачны подых застанецца ў гэтых белых мурах, як уздыхі тысяч забытых продкаў.
I я буду ўдзячны табе за тое, што, як яны, я не схіліў каленяў у гэтых мурах, што я, быццам яны, проста пастаяў тут і выйшаў абноўлены і ўсёразумеючы, цвёрда абапіраючыся на меч".
Яны ішлі лугам, а за іхнімі спінамі згасала ў сяйве майскага дня вясёлка над белым дзівам.
— Як свечачка, — цiха сказала Горава.
Яна, Грынкевіч і Галіна Іванаўна ішлі наперадзе, далёка адарваўшыся ад усіх.
— Вось, — сказала Галіна Іванаўна, — а вы са сваімі сваркамі. Што вам зрабіў Вайвадс?
Андрэю не хацелася вяртацца на зямлю. Таму ён адказаў неахвотна:
— Я не на Вайвадса.
— На каго ж? Няўжо на Марыйку Крат?
— На яе.
— Ды што яна такое сказала?
— Яна можа казаць што хоча. Але крыўдзіць людзей я ёй не дам.
Горава ўважліва паглядзела на Андрэя. Грынкевіч падумаў, што яна ўсё зразумела і што ўсё гэта дрэнна.
…Аўтобус ляцеў праз ноч. Міргалі і хаваліся ў цемры рэдкія агні вёсак. Андрэй схаваў аўтаручку і заклаў галубіным пяром тую старонку ў запісной кніжцы, на якой з'явіліся зараз новыя радкі.
Ён адчуваў сябе добра спустошаным і шчаслівы амаль да слёз. Большасць сяброў спалі, стомленыя вялікім і цяжкім днём. Андрэй шчасна пацягнуўся і заўважыў строгі і ўважлівы позірк Ірыны Сяргееўны.
— Новыя вершы? — шэптам спытала яна.
— Так. Новыя вершы.
— Нерль?
— Нерль.
— Прачытайце.
Андрэй таксама амаль шэптам прачытаў.
— Добра, — ціха сказала яна, — вельмі дакладна па настрою і вельмі палка. Можа, гэта і ёсць пачатак вашага выйсця.
Вочы Андрэя вільготна блішчалі.
- Ірына Сяргееўна, — сказаў ён, — я сягоння шчаслівы. Я вельмі… вельмі шчаслівы. Быццам нанова нарадзіўся на свет. І ён такі прамыты, такі зіхатлівы. Дзякуй вам за гэта.
— Што вы, Андруша, мілы. За што мне? Дзякуйце таму, невядомаму.
— Не, — цвёрда сказаў Андрэй, — і яму і вам. Таму што вы адкрылі мне вочы на гэта.
Яна маўчала. Потым прыўзняла сур'ёзныя вочы.
— Андруша, — ціха сказала яна, — вы раззлаваліся на Марыю з-за мяне.
— Так, — неахвотна сказаў Андрэй.
— Не трэба. Не як выкладчык, як жанчына кажу вам: не трэба. Чым яна вінаватая?
— А чым вінаватая вы? Тым, што добрая?
— I ўсё ж не трэба… Дзеля мяне.
— Добра.
Яны моўчкі сядзелі ў аўтобусе, які ляцеў у ноч.