— Ну, вернемся да нашай тэмы. Хворая — ваша супруга?
— Яна не супруга, — сказаў Андрэй. — Яна ўсё існаванне маё.
Прафесар прыкрыў далонню вочы, а калі апусціў яе, нічога не засталося ў іх ад тых калючых жорсткіх вачэй, якімі яны былі на пачатку размовы.
— Дык, значыць, Кай хоча дапамагчы маленькай Гердзе выплакаць з сэрца асколак люстра?
— Так, — сказаў Андрэй.
У голасе Глінскага з'явілася раптам такая ўважлівая нота, што Андрэй зразумеў: з гэтага імгнення ён, Андрэй, пагарджае сабою за слепату.
— Што ж, — сказаў прафесар, — вязіце яе. Сем — дзесяць дзён мы будзем падрыхтоўваць яе.
— Што гэта такое?
— Гэта аналізы крыві, - добразычліва, як маленькаму, тлумачыў Глінскі, - рэнтген, здымкі ў розных праекцыях, замеры хуткасці кроваплыні, вянознага ціску… Ну, потым электракардыяграма.
— Што гэта?
— Запіс біятокаў сэрца. I яшчэ фонакардыяграма, запіс шумаў сэрца… Калі ёсць застоі і ацёкі, тады…
— Гэтага няма, — сказаў Андрэй.
— Ну вось, — усміхнуўся Глінскі, - усё не так страшна. Як вы хацелі б, каб яе паклалі?
— А як можна?
— Звычайна ў нас чатыры чалавекі ў палаце. Але ёсць і па адным. Па стану. Ну і часам ствараем лепшыя ўмовы. Зноў жа псіхіка. Некаторым лепей разам, некатораму калі ён адзін.
— Адну, — сказаў Андрэй. — Калi трэба, я заплачу.
Стары паглядзеў на яго здзіўлена:
— У людзях не разбіраецеся, юнача. А таму абражаеце медыцыну… Хто вы хочаце, каб рабіў аперацыю?
— Вы, — сказаў Андрэй.
— Добра. Значыцца, тыдзень падрыхтоўкi i аперацыя, ну, скажам, у чацвер вечарам.
— Дзякую вам, — сказаў Андрэй.
Ён амаль ужо выйшаў, але спыніўся ля дзвярэй:
— Прафесар, дазвольце мне на свае вочы пабачыць нейкую адпаведную аперацыю.
— Нашто вам гэта?
— Не ведаю. Але мне гэта чамусьці вельмі трэба… Я павінен ведаць.
— Я не магу гэтага дазволіць. Каб усе сваякі…
— А вы дайце мне гэтую магчымасць не як сваяку, а як журналісту.
Прафесар уважліва разглядаў Андрэя;
— Хочаце самi бачыць ступень небяспекi?
— Так.
— Добра, — з ранейшай суровасцю сказаў Глінскі. — Не магу толькі зразумець, жорсткі вы або бязмежна чуллівы. Але вы маеце рацыю, небяспеку трэба ведаць, небяспеку трэба сустракаць у твар. Відушчым. Не страусам, што хавае галаву… Крыві не баіцёся?
— Эх, прафесар, бачыў я яе. Столькі давялося бачыць!..
— Добра. Пагуляйце зараз у парку. Можаце паснедаць дзе-небудзь…
— Хіба я магу…
— А вы не распускайцеся. Яны вам яшчэ спатрэбяцца, сілы!.. А ў дзве гадзіны чакайце ў вестыбюлі. За вамі прыйдуць.
I сказаў ранейшым сталёвым голасам:
— Я дам вам магчымасць глядзець на гэта не па тэлевізары, не праз купал. Будзеце стаяць поруч з усімі… I крый вас бог траціць прытомнасць.
Памаўчаў, паціраючы свае рукі:
— А каб вам было лягчэй верыць мне — я паабяцаю вам зрабіць усё, што толькі даступна сілам чалавечым.
— Чаму вы даяце мне такое абяцанне? — ціха спытаў Андрэй.
— Я ўдавец, — ненатуральна абыякавым тонам сказаў Глінскі. — Я застаўся вельмі малады ўдаўцом. Быў урачом медсанбата недзе на тым участку, дзе параніла вашу каханую. Жонка была ў мяне медсястрой. Было гэта напярэдадні пятнаццатага кастрычніка… Бедныя апалчэнцы!.. Героі!.. Колькі іх прайшло праз мае рукі… I колькі было падобных раненняў… Магла і ваша дзяўчына прайсці калі не праз мае рукі, дык праз рукі суседа… А мы ўсе былі аднолькавыя. Усе не маглі.
Глінскі закурыў, гледзячы ў аліўкава-зялёны парк:
— Вядома, за кожнага такога, уражанага ў сэрца, кожны з нас перажываў, але неяк адхiлена. Сэрца на вайне чарсцвее, i нельга перажываць за кожнага, як за свайго… Потым прыйшлi сiбiракi… А на другi дзень пасля iхняга прыходу снарад разарваўся… А, што там… Раненне жонкi, вiдаць, было больш цяжкае, чым у вашай… Яна пражыла суткi. А я — не мог. I гэтую слабасць сваю я не забываў усё жыццё.
З сілаю прыціснуў папяросу:
— Цяпер бы я мог выратаваць яе даволі лёгка, хаця і зараз людзі паміраюць. Мы "нядрэнна пасунуліся ў гэтым пытанні…"
— Я разумею вас
- Ідзіце, — сказаў Глінскі. — Чакайце.
…Андрэй выйшаў і перш за ўсё таксама закурыў. Курыць у кабінеце ён саромеўся. Ён ішоў і думаў.
…Так, відаць, трэба было згаджацца. Глінскі — выдатны хірург. Гэта кажуць усе. Да таго ж, нясцерпна будзе бачыць павольнае згасанне Ірыны. Але ён не будзе казаць свайго слова. Ён проста раскажа ўсё, што бачыў.