- Ужо хто-хто, - адказала тая з рогатам, - а я магу зачапiць! - i другi раз пачуўся сухi трэск парасона, якi адскочыў ад галавы Аркадзiя Апалонавiча.
- Мiлiцыя! Узяць яе! - гэтакiм страшным голасам пратрубiла жонка Семпляярава, што ў многiх пахаладзела сэрца.
А тут яшчэ кот выскачыў да рампы i раўнуў на ўвесь тэатр чалавечым голасам:
- Сеанс скончаны! Маэстра! Урэжце марша!
Ашалелы дырыжор, не разбiраючыся, што робiць, узмахнуў палачкаю, i аркестр не заiграў, i нават не грымнуў, i нават не хватануў, а менавiта, адпаведна мярзотнаму пажаданню ката, урэзаў нейкi неверагодны, нi з чым не параўнальны па разбэшчанасцi марш.
На нейкае iмгненне здалося, што быццам чуваць сталi колiшнiя, пад зоркамi паўднёвымi, у кафэшантане, нейкiя малазразумелыя, паўсляпыя, але разгульныя словы з гэтага марша:
Его превосходительство
Любил домашних птиц
И брал под покровительство
Хорошеньких девиц!!!
А магчыма, i не было нiякiх гэтакiх слоў, а былi iншыя, на гэтую ж самую музыку, зусiм непрыстойныя. Галоўнае не гэта, а тое, што ў Вар'етэ пасля пачалося нейкае стоўпатварэнне вавiлонскае. Да семпляяраўскае ложы бегла мiлiцыя, на бар'ер лезлi цiкаўныя, чулiся страшэнныя выбухi рогату, шалёныя крыкi, якiя глушыў залаты звон аркестравых талерак.
I вiдаць было, што сцэна раптоўна апусцела i што ашуканец Фагот i нахабны кацiла Бегемот расталi ў паветры, знiклi, як знiк раней маг у крэсле з вылiнялаю абiўкаю.
Раздзел 13
З'ЯЎЛЕННЕ ГЕРОЯ
Дык вось, невядомы пакiваў Iвану пальцам i прашаптаў: "Цiха!"
Iван звесiў ногi з ложка i прыгледзеўся. З балкона асцярожна зазiраў у пакой паголены, цёмнавалосы, з вострым носам, устрывожанымi вачыма i са звешанай на лоб пасмай валасоў чалавек прыкладна гадоў трыццацi васьмi.
Пераканаўшыся, што Iван адзiн, i прыслухаўшыся, таямнiчы наведвальнiк асмялеў i ўвайшоў у пакой. Тут Iван убачыў, што прышэлец апрануты ў бальнiчнае. На iм была бялiзна, чаравiкi на босую нагу, на плечы накiнуты руды халат.
Прышэлец падмiргнуў Iвану, схаваў у кiшэню звязак ключоў, шэптам спытаўся: "Можна прысесцi?" - атрымаў згоду кiўком галавы i ўмасцiўся ў крэсла.
- Як вы сюды трапiлi? - падпарадкуючыся знаку сухога пальца, шэптам спытаўся Iван. - На балконных рашотках замкi.
- Рашоткi на замках, - пацвердзiў госць, - ды Праскоўя Фёдараўна, - добры, але няўважлiвы чалавек. Я ўкраў у яе месяц таму звязак ключоў i такiм чынам атрымаў магчымасць выходзiць на агульны балкон, а ён iдзе вакол усяго будынка, i цяпер я магу наведваць суседзяў.
- Калi вы можаце выходзiць на балкон, то вы можаце i ўцячы. Цi высока? пацiкавiўся Iван.
- Не, я не магу ўцячы адсюль не таму, што высока, а таму, што мне ўцякаць зусiм няма куды. - I пасля паўзы ён дадаў: - Значыць, сядзiм!
- Сядзiм, - адказаў Iван, узiраючыся ў карычневыя, надта неспакойныя прышэльцавы вочы.
- Ага... - тут госць раптам затрывожыўся, - але вы, спадзяюся, не буйны? А? Бо я, ведаеце, не люблю шуму, барацьбы, гвалту i астатняга ў гэтым родзе. Асаблiва ненавiсны мне людскi крык, цi гэта крык ад пакут, злосцi, цi нейкi iншы крык. Супакойце мяне, скажыце, што вы не буйны?
- Учора ў рэстарацыi я аднаму тыпу ў морду засвяцiў, - мужна прызнаўся паэт.
- За што? - строга спытаў госць.
- Калi шчыра, то i без прычыны, - збянтэжана адказаў Iван.
- Непарадак, - асудзiў Iвана госць i дадаў: - Акрамя таго, што гэта за слоўцы: у морду засвяцiў? Невядома, што ў чалавека, морда цi твар. Мабыць, усё ж твар. Таму, ведаеце, кулакамi... Не, гэта вы кiньце раз i назаўсёды.
Госць пасварыўся на Iвана такiм чынам i спытаў:
- Прафесiя?
- Паэт, - чамусьцi неахвотна прызнаўся Iван.
Прышэлец засмуцiўся.
- Вой, як мне не шанцуе! - усклiкнуў ён, але тут жа спахапiўся, папрасiў прабачэння i спытаў: - А як ваша прозвiшча?
- Бяздомны.
- Вой, вой... - сказаў госць i паморшчыўся.
- А вам што, мае вершы не падабаюцца? - зацiкавiўся Iван.
- Жах, як не падабаюцца.
- А што вы чыталi?
- Нiякiх я вашых вершаў не чытаў! - нервова ўсклiкнуў госць.
- Дык чаму ж вы гаворыце?
- Ну, а што тут такога, - адказаў госць, - быццам я iншых не чытаў? Мiж iншым... Хiба што цуд? Добра, я гатовы паверыць. Добрыя вашы вершы, скажыце самi?
- Пачварныя! - раптам смела i шчыра прызнаўся Iван.
- Не пiшыце болей! - папрасiў умольна прышэлец.
- Абяцаю i клянуся! - урачыста прамовiў Iван.
Клятва была замацавана поцiскам рук, i ў гэты час у калiдоры пачулiся мяккiя крокi i галасы.
- Цiха, - прашаптаў госць, выскачыў на балкон i замкнуў за сабою рашотку.
Зазiрнула Праскоўя Фёдараўна, спытала, як Iван сябе адчувае i як хоча спаць - у цемры цi са святлом. Iван папрасiў святло пакiнуць, i Праскоўя Фёдараўна пайшла, пажадаўшы хвораму спакойнае ночы. I калi ўсё сцiхла, зноў вярнуўся госць.
Ён шэптам паведамiў Iвану, што ў 119-ты пакой прывезлi новенькага, нейкага таўстуна з чырвоным тварам, якi ўвесь час мармыча пра нейкую валюту ў вентыляцыi i клянецца, што ў iх на Садовай пасялiлася нячыстая сiла.
- Пушкiна лае, як толькi можа, i ўвесь час крычыць: "Куралесаў, бiс, бiс!" - гаварыў госць i трывожна перасмыкаўся ўсiм целам. Потым супакоiўся i сказаў: - А ўвогуле, бог з iм, - i працягваў гутарку з Iванам: - Дык з-за чаго вы трапiлi сюды?