20187.fb2 Маўглi (на белорусском языке) - читать онлайн бесплатно полную версию книги . Страница 6

Маўглi (на белорусском языке) - читать онлайн бесплатно полную версию книги . Страница 6

Потым яны прыпусцiлi бягом, а бег малпаў па верхавiнах дрэў - эта штосьцi такое, што немагчыма апiсаць. У iх ёсць там свае дарогi i скрыжаваннi, свае пад'ёмы i спускi, пракладзеныя на вышынi пяцiдзесяцi, сямiдзесяцi, а то i ста футаў ад зямлi, i па гэтых дарогах яны падарожнiчаюць, калi трэба, нават уночы. Дзве сама дужыя малпы падхапiлi Маўглi пад пахi i памчалiся разам з iм па верхавiнах дрэў скачкамi даўжынёй дваццаць футаў. Без яго яны маглi б рухацца ў два разы хутчэй, але хлопчык сваiм цяжарам затрымлiваў iх. Як нi кружылася ў Маўглi галава, ён усё ж меў асалоду ад шалёных скачкоў, хоць зямля, што мiльгала далёка ўнiзе, палохала яго i сэрца замiрала ад кожнага страшнага рыўка i штуршка пры пералёце над правалам з аднаго дрэва на другое. Два вартавыя ўзляталi разам з iм на верхавiну дрэва так высока, што тонкiя галiны трашчалi i гнулiся пад iмi, а потым з кашлем i вухканнем кiдалiся ў паветра, уперад i ўнiз, i павiсалi на суседнiм дрэве, чапляючыся за нiжнiя сукi рукамi i нагамi. Iншы раз Маўглi бачыў перад сабой цэлае мора зялёных джунгляў, як чалавек на мачце бачыць перад сабой акiянскi прастор, потым галiны i лiсце зноў пачыналi хвастаць яго па твары, i ён са сваiмi двума вартавымi спускаўся амаль да самай зямлi. Так, скачкамi, з трэскам i вухканнем, усё малпiнае племя iмчалася па дрэвавых дарогах разам са сваiм палоннiкам Маўглi.

Напачатку ён баяўся, што яго ўпусцяць, потым раззлаваўся, але зразумеў, што змагацца нельга, потым пачаў думаць. Перш за ўсё трэба было паслаць пра сябе вестачку Багiры i Балу. Малпы рухалiся з такой хуткасцю, што яго сябры не маглi iх дагнаць i вельмi адставалi. Унiз не варта было i глядзець - яму вiдаць былi толькi верхнiя бакi сукоў, - таму ён пачаў глядзець угору i ўбачыў высока ў сiнi неба каршуна Чыля, якi лунаў над джунглямi, апiсваў кругi, чакаючы чыёй-небудзь смерцi. Чыль бачыў, што малпы нешта нясуць, i спусцiўся нiжэй, каб разведаць, цi не прыдатна iх ноша для яды. Ён свiснуў ад здзiўлення, калi ўбачыў, што малпы валакуць па верхавiнках дрэў Маўглi, i пачуў ад яго Запаветнае Слова Каршуна: "Мы з табой адной крывi, ты i я!" Разгайданыя вяршалiны закрылi ад яго хлопчыка, але Чыль паспеў слiзгануць да блiжняга дрэва, i перад iм зноў вынырнуў маленькi смуглы твар.

- Прыкмячай маю дарогу! - крыкнуў Маўглi. - Паведамi Балу з Сiянiйскай Чарады i Багiры са Скалы Рады!

- Пра каго, Брат? - Чыль яшчэ нi разу дагэтуль не бачыў Маўглi, хоць, вядома, чуў пра яго.

- Пра Жабянятка Маўглi. Мяне завуць Чалавечае Дзiцяня! Прыкмячай маю даро-огу-у!

Апошнiя словы ён выгукнуў, летучы ў паветры, але Чыль кiўнуў яму i ўзняўся так высока, што здаваўся не большым за пылiнку, i, лунаючы ў вышынi, сачыў сваiмi зоркiмi вачамi за разгайданымi верхавiнкамi дрэў, па якiх, нiбы вiхор, iмчалiся вартавыя Маўглi.

- Яны не забяруцца далёка, - сказаў ён пасмiхаючыся. - Малпы нiколi не робяць да канца тое, што задумалi. Заўсёды яны хапаюцца за што-небудзь новае, гэтыя Бандар-Логi. На гэты раз, калi я не сляпы, яны нажывуць сабе бяду: Балу ж не птушаня, ды i Багiра, наколькi мне вядома, умее забiваць не толькi коз.

I, лунаючы ў паветры, ён пагойдваўся на крылах, падкурчыўшы ногi, i чакаў.

А ў гэты час Балу i Багiра былi самi не свае ад раз'юшанасцi i гора. Багiра залезла на дрэва гэтак высока, як не залазiла нiколi, але тонкiя галiны ламалiся пад яе цяжарам, i яна саслiзнула ўнiз з поўнымi кiпцюрамi кары.

- Чаму ты не папярэдзiў Маўглi? - забурчала яна на небараку Балу, якi прыпусцiў нязграбнай рыссю, спадзеючыся дагнаць малпаў. - Якая карысць бiць дзiця ледзь не да смерцi, калi ты не папярэдзiў яго?

- Хутчэй! О, хутчэй! Мы... мы яшчэ дагонiм iх, можа! - задыхаўся Балу.

- Гэткаю хадою? Ад яе не стамiлася б нават параненая карова. Настаўнiк Закону, мучыцель дзяцей, калi ты будзеш гэтак перавальвацца з боку на бок, дык лопнеш, не прайшоўшы i мiлi. Сядзь спакойна i падумай! Трэба нешта вырашыць. Зараз не час для пагонi. Яны могуць кiнуць Маўглi, калi мы падыдзем занадта блiзка.

- Арала! Ву! Яны, можа, ужо кiнулi хлопчыка, калi iм абрыдла яго несцi! Хiба можна верыць Бандар-Логам! Кажан мне на галаву! Кармiце мяне аднымi гнiлымi косткамi! Спусцiце мяне ў дупло да дзiкiх пчол, каб яны закусалi мяне да смерцi, i пахавайце мяне разам з гiенай! Я сама няшчасны сярод звяроў! Ара-лала! Ва-у-у! О Маўглi, Маўглi, чаму я не папярэдзiў цябе пра Малпiн Народ, чаму я цябе бiў па галаве? Я, можа, выбiў сённяшнi ўрок з яго галавы, i хлопчык цяпер адзiн у джунглях i забыўся Запаветныя Словы!

Балу абхапiў галаву лапамi i са стогнам закiваўся ўзад i ўперад.

- Не так даўно ён сказаў мне правiльна ўсе словы, - сярдзiта прамовiла Багiра. - Балу, ты нiчога не памятаеш i не паважаеш сябе. Што падумалi б джунглi, калi б я, чорная пантэра, качалася i выла, скруцiўшыся ў клубок, як дзiкабраз Сахi?

- Якi мне клопат да таго, што падумаюць джунглi! Хлопчык, можа, памёр ужо!

- Калi толькi яны не кiнуць яго з дрэва дзеля пацехi i не заб'юць ад няма чаго рабiць, я не баюся за дзiцяня. Яно разумнае i ўсяму навучанае, а галоўнае, мае такiя вочы, якiх баяцца ўсе джунглi. Але ўсё ж (i гэта вельмi кепска) яно ў палоне ў Бандар-Логаў, а яны не баяцца нiкога ў джунглях, бо жывуць высока на дрэвах. - Багiра ў задуменнi аблiзала пярэднюю лапу.

- Ну i дурань жа я! О тоўсты буры дурань, паядальнiк карэння! - прастагнаў Балу раптам, выпрастаўся i сцепануўся. - Праўду кажа дзiкi слон Хатхi: "У кожнага свой страх", а яны, Бандар-Логi, баяцца Каа, горнага ўдава. Ён умее лазiць па дрэвах не горш за малпаў. Уночы ён крадзе ў iх дзiцянят. Ад аднаго гуку яго iменi дрыжаць iх агiдныя хвасты. Хадзем да яго!

- Чым можа Каа дапамагчы нам? Ён не нашага племенi, бо бязногi, i вочы ў яго вельмi злосныя, - сказала Багiра.

- Ён вельмi стары i вельмi хiтры. Апрача. таго, ён заўсёды галодны, - з надзеяй сказаў Балу. - Паабяцаем яму многа коз.

- Ён спiць цэлы месяц, пасля таго як наесца. Можа, спiць i цяпер, а калi не спiць, дык, можа, i не захоча ўзяць ад нас коз у падарунак.

Багiра кепска ведала Каа i таму ставiлася да яго недаверлiва.

- Тады мы з табой разам маглi б угаварыць яго, старая паляўнiчая.

Тут Балу пачухаўся аб Багiру выцвiлым бурым плячом, i яны ўдваiх рушылi на пошукi горнага ўдава Каа.

Удаў ляжаў, расцягнуўшыся на ўсю даўжыню на выступе скалы, нагрэтым сонцам, i любаваўся сваёй прыгожай новай скурай: апошнiя дзесяць дзён ён правёў на адзiноце - мяняў скуру, i цяпер быў ва ўсёй сваёй прыгажосцi. Яго вялiкая тупаносая галава совалася па зямлi, трыццацiфутавае цела звiвалася ў дзiвосныя вузлы i фiгуры, язык аблiзваў губы, смакуючы абед, што чакаў яго наперадзе.

- Ён яшчэ нiчога не еў, - з палёгкай уздыхнуў Балу, як толькi ўбачыў прыгожы стракаты ўзор на яго спiне, карычневы з жоўтым. - Асцярожна, Багiра! Ён кепска бачыць, пасля таго як зменiць скуру, i кiдаецца адразу.

Каа не меў ядавiтых зубоў - ён нават пагарджаў ядавiтымi змеямi за iх баязлiвасць, - уся яго сiла была ў хватцы, i калi ён абвiваў каго-небудзь сваiмi колцамi, дык гэта ўжо быў канец.

- Добрага палявання! - крыкнуў Балу i прысеў на заднiя лапы.

Як усе змеi яго пароды, Каа быў глухаваты i не адразу пачуў, што яму крыкнулi. Ён згарнуўся ў кальцо i прыгнуў галаву, на ўсякi выпадак падрыхтаваўся накiнуцца.

- Добрага палявання ўсiм нам! - адказаў ён. - Ого, Балу! Што ты тут робiш? Добрага палявання, Багiра. Аднаму з нас не пашкодзiла б паабедаць. Цi няма паблiзу спуджанай дзiчыны? Ланi або хоць казляняцi? У мяне ўнутры пуста, ях у перасохлай студнi.

- Мы зараз на паляваннi, - абыякава зазначыў Балу, бо ведаў, што Каа не варта прыспешваць: ён занадта грузны.

- А можна мне пайсцi з вамi? - спытаў Каа. - Для вас, Багiра i Балу, зрабiць на адзiн удар больш цi менш нiчога не значыць, а я... мне даводзiцца цэлымi днямi падпiльноўваць на лясных сцежках або паўночы лазiць па дрэвах, чакаць, цi не трапiцца маладая малпа. Пс-с-шоў! Лес цяпер ужо не той, што ў часы маёй маладосцi. Адно гнiллё ды сухiя сукi!

- Можа, гэта таму, што ты стаў вельмi цяжкi? - сказаў Балу.

- Так, я i праўда даволi-такi вялiкi... даволi вялiкi, - не без гонару адказаў Каа. - Але ўсё ж, маладыя дрэвы нiкуды не варты. Мiнулы раз на паляваннi я ледзь-ледзь не звалiўся! - нашумеў, саслiзнуўшы з дрэва, бо кепска зачапiўся хвастом. Гэты шум пабудзiў Бандар-Логаў, i яны абзывалi мяне сама брыдкiмi словамi.

- Бязногi жоўты земляны чарвяк! - нiбыта прыпамiнаючы, шапнула Багiра сабе ў вусы.

- Ссссс! Хiба яны так мяне называюць? - спытаў Каа.

- Штосьцi накшталт гэтага яны крычалi нам мiнулы раз. Але ж мы нiколi не звяртаем на iх увагi. Чаго толькi яны не гавораць! Нiбыта ў цябе выпалi ўсе зубы i нiбыта ты нiколi не нападаеш на дзiчыну, большую за казляня, бо нiбыта (такiя бессаромныя хлусы гэтыя малпы!) баiшся казлiных рагоў, - лiслiва закончыла Багiра.

Змяя, асаблiва хiтры стары ўдаў, такi, як Каа, нiколi не пакажа, што злуецца, але Балу i Багiра прыкмецiлi, як надзiмаюцца i перакочваюцца вялiзныя мускулы пад скiвiцай Каа.

- Бандар-Логi змянiлi месца палявання, - сказаў ён спакойна. - Я грэўся сёння на сонцы i чуў, як яны гарланiлi ў верхавiнах дрэў.

- Мы... мы гонiмся зараз за Бандар-Логамi, - сказаў Балу i папярхнуўся, бо ўпершыню, як ён сябе помнiў, жыхару джунгляў даводзiлася прызнавацца, што ён мае нейкi iнтэрас да малпаў.

- I, вядома, не якая-небудзь дробязь прымусiла дваiх такiх паляўнiчых важакоў у сябе ў джунглях - iсцi па слядах Бандар-Логаў, - пачцiва адказаў Каа, хоць яго распiрала ад цiкаўнасцi.

- Дапраўды, - пачаў Балу, - я ўсяго толькi стары i падчас неразумны настаўнiк Закону ў Сiянiйскiх Ваўчанят, а Багiра...

- ...ёсць Багiра, - сказала чорная пантэра i закрыла пашчу, ляснуўшы зубамi: яна не прызнавала пакоры. - Вось у чым бяда, Каа: гэтыя зладзеi, што крадуць арэхi i знiшчаюць лiсце на пальмах, выкралi ў нас чалавечае дзiцяня, пра якое ты, магчыма, чуў.

- Я чуў штосьцi ад Сахi (iголкi надаюць яму нахабства) пра дзiцяня, якое прынялi ў Воўчую Чараду, але не паверыў. Сахi слухае адным вухам, а потым перакручвае ўсё, што чуў.

- Не, гэта праўда. Такога дзiцяняцi яшчэ не было на свеце, - сказаў Балу. - Сама лепшае, сама разумнае i сама смелае чалавечае дзiцяня, мой вучань, якi праславiць iмя Балу на ўсе джунглi, з канца ў канец. Ды, апрача таго, я... мы... любiм яго, Каа!

- Тс! Тс! - адказаў Каа, варочаючы галавой направа i налева. - Я таксама зведаў, што такое любоў. Я мог бы расказаць вам не адну гiсторыю.

- Гэта лепш пасля, як-небудзь яснай ночкай, калi мы ўсе будзем сытыя i здолеем ацанiць расказ па заслугах, - хуценька адказала Багiра. - Наша дзiцяня цяпер у руках у Бандар-Логаў, а мы ведаем, што з усяго Народа Джунгляў яны баяцца аднаго Каа.

- Яны баяцца аднаго мяне! I нездарма, - сказаў Каа. - Балбатухi i дурныя выхвалякi, дурныя выхвалякi i балбатухi - вось хто гэтыя малпы. Але ваша дзiцяня не можа чакаць ад iх дабра. Яны рвуць арэхi, а калi надакучыць, шпурляюць iх унiз. Цэлы дзень яны гойсаюць з галiнай, быццам абысцiся без яе не могуць, а потым ломяць яе папалам i кiдаюць. Вашаму дзiцяняцi не пазайздросцiш... Апрача таго, яны абзывалi мяне... жоўтай рыбiнай, здаецца?

- Чарвяком, чарвяком. Земляным чарвяком, - сказала Багiра, - i яшчэ рознымi мянушкамi. Мне сорамна нават паўтараць.

- Трэба iх правучыць, каб не забывалiся, калi гавораць пра свайго ўладара! Ааа-ссп! Каб як след памяталi! Дык куды ж яны пабеглi з дзiцянём?