I тую думку мiмаволi
На смерць наводзiць, як нiколi.
А прыйдзе ноч. Эх, ноч-цямнiца,
Зацятых страхаў таямнiца!
Глядзiш у вокны ты варожа
З свайго цямнюсенькага ложа
I за вуглом стаiш тулягай,
Вiдаць, з нядобраю развагай.
Ў мярцвячых лiсцях зiмняй стужы
Стаiўся месячык дасужы,
На шыбах белiць ён палотны,
Такi тужлiвы i маркотны.
Мiхал не спiць, а боль тупая
Яму пад сэрца падступае.
Няма надзей, няма жадання,
Цяпер на свеце ўсё дазвання
Яму нямiла, нецiкава,
I сну няма, не лезе страва.
Жыццё... ды што жыццё такое?
Эх, глупства, глупства ўсё! пустое!
Мiхал глядзiць на блеск газнiцы.
У вочы ўбiлiся драбнiцы
Дрыгучы блеск i ценi тыя
I танцы-скокi iх нямыя.
Яны варушацца, трасуцца,
Пустымi смехамi смяюцца,
То расплываюцца па столi,
То зноў насунуцца паволi.
Агоньчык дрыгае i скача...
Бы штось чуваць, нiбы хто плача,
Цi то званочак пад дугою
Звiнiць бясконцаю тугою?
Там вочы нейчыя мiргнулi...
I мыслi раптам скаканулi
У багны часаў i прастораў,
Бо iм няма гранiц, запораў.
Глядзiць Мiхал... што за хвароба?
Ён не адзiн - iх дзве асобы:
Адзiн Мiхал - нядошлы, млявы,
Другi - здаровы i рухавы!
Адзiн ляжыць, другi вандруе,
Iдзе па лесе, ў вус не дуе
I не гадае нi аб чым.
Дурны: не цямiць, што за iм
Таксама ходзiць хтось варожы,
Страшэнна здрадлiвы, нягожы,
У нейкiм доўгiм балахоне
I водзiць пальцам па далонi;
Кiўне смяшлiва, знак паложыць,