- А пэўна: будзе талачэча,
Не без таго ўжо, чалавеча!
Ўздыхнуў Ксавэры. - Шкода пана!
Ох, бедны: выбраўся зарана!
А жыць бы мог, такi здаровы,
Ну, чалавек, як корч дубовы...
Пажыць бы трохi яму трэба,
Пакой душы яго i неба.
Так гаманiлi, йшлi прасткамi
То праз лужок, то хвайнiкамi
Ўсяе дарогi на паўмiлi,
Iшлi, нябожчыка хвалiлi,
Як чалавека й служку князя,
Як i вядзецца ў такiм разе.
- Не кепскi быў: i распытае
(Хай са святымi спачывае),
Як ты жывеш, цi ты галодны,
Цi ты спачыў, - як бацька родны,
Але, сказаць, яшчэ й не ўсякi!
А прынясеш што - без падзякi
Ужо не выпусцiць, заплацiць,
А на дарэмшчыну не квапiць.
- Быў чалавек ён справядлiвы,
Не фанабэрысты, праўдзiвы!
Ксавэры так жа пацвярджае.
На тым гаворка iх змаўкае.
Iдуць маўчком яны; заняты
Сваiмi думкамi з iх кожны.
"Так. У ляснiцтве кут парожны,
Куток паквапны i багаты,
Не застаiцца, не згуляе,
Паноў к сабе ён прыцягае,
Як рыб гарох у азярыне,
I кожны ў замку службу рыне,
Сюды пацiснецца з ахвотай,
I не прыедзе, а пяхотай
За душу мiлую прычхае,
Мiхал з сабою разважае.
Але хто ж гэта месца зойме?
Яно-то праўда: ў панскай плойме,
Сказаць, не будзе недастачы,
Ды гора ў тым - адзiн лядачы,
Другi без клёпкi, трэцi злосны,
Несправядлiвы, безлiтосны,
Як вось, напрыклад, Табартоўскi
Або падлоўчы, пан Бялоўскi.
Назначаць гэтакага ката,
Тады запахне свая хата.
Набыць дабра не надта лёгка,