veto (z łac. veto: nie pozwalam) — sprzeciw.
bat'ku (ukr.) — ojcze.
skonwinkować (z łac.) — przekonać.
watażka — przywódca oddziału wolnych Kozaków lub herszt bandy rozbójników.
Goliat — siłacz, olbrzym; wojownik o tym imieniu, żyjący w XI w. p.n.e., występuje w Biblii i w Koranie.
Czehryn a. Czehryń (ukr. Czyhyryn) — miasto na środkowej Ukrainie, położone nad jednym z dopływów środkowego Dniepru, jedna z najdalej wysuniętych twierdz Rzeczypospolitej.
kołpaczek — wysoka czapka bez daszka, z futrzanym otokiem.
esauł — oficer kozacki.
teorban — lutnia basowa, duży strunowy instrument muzyczny, podobny do bandury.
Na wiki wikiw (ukr.) — na wieki wieków.
zbroja (starop.) — broń.
nieukontentowanie (starop. z łac.) — niezadowolenie.
maty (ukr.) — matko.
Czehryn a. Czehryń (ukr. Czyhyryn) — miasto na środkowej Ukrainie, położone nad jednym z dopływów środkowego Dniepru, jedna z najdalej wysuniętych twierdz Rzeczypospolitej.
watażka — przywódca oddziału wolnych Kozaków lub herszt bandy rozbójników.
donia (ukr.) — córeczka.
Judasz — zdrajca; postać biblijna, zdrajca Jezusa.
raróg — ptak drapieżny z rodziny sokołowatych, ceniony w sokolnictwie, zwany dawniej sokołem polskim a. sokołem podolskim.
berkut (ukr.) — orzeł przedni.
semen (daw.) — Kozak na czyjejś służbie, żołnierz.
handżar a. kindżał — nóż, sztylet, używany często do dobijania rannego przeciwnika.
mołojec (ukr.) — młody, dzielny mężczyzna, zuch; tu: zbrojny, Kozak.
usty — dziś popr. forma N.: ustami.
Spas (ukr.) — Zbawiciel.
zali (starop.) — czy.
gorze (starop.) — biada, nieszczęście.
Hospody pomyłuj (ukr.) — Boże, bądź miłościw.
psi — dziś popr. forma M. lm: psy.
mołojec (ukr.) — młody, dzielny mężczyzna, zuch; tu: zbrojny, Kozak.
mołodycia (daw. ukr.) — młoda dziewczyna.
prysiudy — element ludowych tańców na Ukrainie i w Rosji; przysiady.
pidsusidok (ukr.) — bezrolny chłop, płacący gospodarzowi za mieszkanie własną pracą, komornik.
Diakujem, pane (ukr.) — dziękujemy, panie.
Łubnie — miasto na Połtawszczyźnie, na śr.-wsch. Ukrainie, rezydencja książąt Wiśniowieckich.
Baczyw ty (ukr.) — widziałeś.
Trastia joho mordowała (ukr.) — niech go cholera weźmie.
braha — zacier, męty, pozostałości po pędzeniu wódki.
Łubnie — miasto na Połtawszczyźnie, na śr.-wsch. Ukrainie, rezydencja książąt Wiśniowieckich.
mistrza — tj. kata.
per amicitiam (łac.) — przez przyjaźń.
delirium (łac.) — szaleństwo.
Vale et me amantem redama (łac.) — bądź zdrów i kochaj mnie wzajemnie.
Czehryn a. Czehryń (ukr. Czyhyryn) — miasto na środkowej Ukrainie, położone nad jednym z dopływów środkowego Dniepru, jedna z najdalej wysuniętych twierdz Rzeczypospolitej.
Łubnie — miasto na Połtawszczyźnie, na śr.-wsch. Ukrainie, rezydencja książąt Wiśniowieckich.
ergo (łac.) — więc.
Czerkasy — miasto na prawym brzegu środkowego Dniepru, położone ok. 200 km na płd. wschód od Kijowa.
Korsuń (dziś ukr.: Korsuń-Szewczenkiwskij) — miasto na środkowej Ukrainie nad rzeką Roś, w średniowieczu zamek władców kijowskich, w XVII w. rezydencja Wiśniowieckich; w bitwie pod Korsuniem (1648) Kozacy Chmielnickiego wraz z Tatarami zwyciężyli wojska polskie.
Galata — dziś dzielnica Stambułu, położona po europejskiej stronie cieśniny Bosfor, dawniej osobne miasto.
Łubnie — miasto na Połtawszczyźnie, na śr.-wsch. Ukrainie, rezydencja książąt Wiśniowieckich.