sepecik — mały sepet, skrzynka z szufladkami na kosztowności lub dokumenty.
in rebus adversis — w trudnych sprawach, mimo przeciwności.
chuda fara — niebogata parafia.
suffragium (łac.) — głos w wyborach, prawo głosu, tu B. lm: suffragia: głosy.
Koniecpolski, Stanisław (1591–1646) — hetman wielki koronny w latach 1632–1646, kasztelan krakowski, uznawany za jednego z najwybitniejszych polskich wodzów.
kulbaka — wysokie siodło.
Krakinów (lit. Krekenava) — miasteczko w środkowej części Litwy, położone ok. 30 km na płd. zach. od Poniewieża.
podwika (starop.) — kobieta.
konfidencja (z łac.) — zażyłość, zaufanie.
zbór helwecki — dom modlitwy jednego z wyznań kalwińskich.
berdysz — szeroki, ciężki topór na bardzo długim drzewcu, używany przez piechotę do kruszenia zbroi.
odwach (z niem. Hauptwache: straż główna) — wartownia, kordegarda.
trabant a. drabant (z niem.) — żołnierz pieszy, żołnierz straży przybocznej.
dragon — żołnierz, który walczy pieszo, a przemieszcza się konno.
kolet (z fr. collet: kołnierz) — strój wojskowy, często ze skóry łosia lub wołu.
rysią (daw.) — szybkim krokiem, chyżo.
cekhauz (z niem.) — zbrojownia, arsenał.
bojarzyn putny — uboższy szlachcic litewski lub ruski, służący u bogatszego pana.
piatyhorska chorągiew — jednostka średniozbrojnej jazdy w wojsku litewskim.
arkana (z łac.) — sekret, tajemnica.
emulacja (z łac.) — rywalizacja.
inkursja (z łąc.) — najazd.
imainować sobie (daw., z łac.) — imaginować sobie, wyobrażać sobie.
znosić się (daw.) — zmawiać się, mieć konszachty.
votum (łac.: ofiara, dar, obietnica) — tu: poparcie.
wolentarz (z łac.) — ochotnik.
zali (starop.) — czy.
hajduk — zbrojny służący, lokaj.
obserwować (z łac.) — zachowywać, uszanować.
Karol X Gustaw Wittelsbach (1622–1660) — król Szwecji w latach 1654–1660.
janczar (z tur.) — pieszy żołnierz turecki.
Adieu, mon frere (fr.) — do widzenia, bracie.
książę Jeremi — Wiśniowiecki, Jeremi Michał herbu Korybut (1612–1651), książę, dowódca wojsk polskich w walkach z Kozakami; ojciec późniejszego króla polskiego, Michała Korybuta Wiśniowieckiego (1640–1673).
Koniecpolski ojciec — Koniecpolski, Stanisław (1591–1646), hetman wielki koronny w latach 1632–1646, kasztelan krakowski, uznawany za jednego z najwybitniejszych polskich wodzów.
hajdawery — szerokie, bufiaste spodnie, typowy element stroju polskiej szlachty w XVII w.; szarawary.
kwarta — ok. 1,125 litra.
gniłka — mała, dzika gruszka, ulęgałka.
intrata (z łac.) — dochód.
awarycja (z łac.) — skąpstwo.
polityczny (z łac.) — uprzejmy, cywilizowany.
Birże (lit. Biržai) — miasto w płn. części Litwy, rezydencja Radziwiłłów.
defensor patriae (łac.) — obrońca ojczyzny.
hostis, hostis (łac.) — wróg, obcy, tu C. lm hostibus: wrogom.
repeto (łac.) — powtarzam.
wyżeniem (daw.) — dziś popr.: wygnamy.
amicus (łac.) — przyjaciel, tu W. lm amici: przyjaciele.
suffragium (łac.) — głos w wyborach, prawo głosu, tu B. lm suffragia: głosy.
rekuza — odmowa ręki, odrzucenie oświadczyn.
ad libitum (łac.) — do woli, ile tylko chcą.