wyporek — skóra z niedonoszonego płodu zwierzęcego (np. jagnięcia).
hubka — wysuszony miąższ huby lub inny materiał łatwo się tlący, używany do rozniecania ognia.
cieciorka — samica cietrzewia.
ferezja — męskie okrycie wierzchnie w XVI–XVII w.
gaudium (łac.) — radość.
krokosz — roślina o pomarańczowoczerwonych kwiatach, uprawiana jako roślina oleista i barwierska.
samodział — tkanina z wełny lub lnu tkana na ręcznym warsztacie.
pakłak — gruby lniany lub bawełniany materiał, z jakiego szyto worki na mąkę lub zboże.
omłot — oddzielanie ziarna od słomy, młócenie.
moderunek — ekwipunek żołnierski.
gruba (z niem. Grube: dołek, jama) — palenisko.
basetla — ludowy instrument strunowy lub daw. wiolonczela.
zapusty — daw. ostatnie dni karnawału.
rapier — broń o długiej, prostej, obosiecznej klindze, dłuższa niż szabla, używana w XVI i XVII w.
Upita (lit. Upytė) — w XVII w. miasteczko, dziś wieś, położona ok. 12 km na płd. zachód od Poniewieży.
Kiejdany (lit. Kėdainiai) — miasto w środkowo-zach. części Litwy, położone nad rzeką Niewiażą, ok. 40 km na płn. od Kowna.
wolentarz (daw., z łac.) — ochotnik.
komput — liczba stałego wojska w I Rzeczypospolitej XVII i XVIII w., ustalana na sejmie wielkim osobno dla Korony i dla Litwy.
Birże (lit. Biržai) — miasto w płn. części Litwy, rezydencja Radziwiłłów.
kapuza — daw. nakrycie głowy w postaci kaptura a. futrzanej czapki uszanki.
ferezja — męskie okrycie wierzchnie w XVI–XVII w.
spisa — długa broń drzewcowa o małym grocie, używana przez Kozaków od XVI do XIX w.
berdysz — szeroki topór na długim drzewcu.
łyczek (daw., pogard.) — mieszczanin.
tołub — rodzaj futra.
eksakcja (z łac.) — pobór, ściąganie podatków.
kańczug — bicz z plecionego rzemienia osadzonego na krótkim kiju.
hajdamaka (z tur.) — buntownik, rozbójnik, uczestnik któregoś z powstań chłopskich na Ukrainie w latach 1730–1770.
rekuza — odrzucenie przez kobietę propozycji małżeństwa.
mores — karność, subordynacja.
słowy — dziś popr. forma N. lm: słowami.
banitem — dziś popr. forma N. lp: banitą.
prezydium (z łac.) — zbrojna załoga.
tręzla (daw.) — uzda.
biesić się — daw. wpadać w złość.
odryna (reg.) — budynek, w którym przechowuje się siano.
sztych — ostry koniec broni białej, pchnięcie bronią białą.
żupan — starop. ubiór noszony przez szlachtę, o kroju długiej sukni zapinanej na guziki, ze stójką i wąskimi rękawami.
surma — instrument dęty z drewna lub kości słoniowej używany w daw. wojsku do sygnalizacji.
bisurmanin (daw., pogard.) — muzułmanin, Tatar a. Turek.
oblatować — wpisać do ksiąg miejskich.
palestrant — daw. prawnik.
Hydra — potwór w mit. gr., wielogłowy wąż, u którego na miejscu odciętej odrastały dwie lub trzy nowe głowy. Zgładzenie Hydry było jedną z prac Heraklesa.
Joannes Casimirus Rex (łac.) — król Jan Kazimierz.
Initium Calamitatis Regni (łac.) — początek nieszczęść królestwa.
partyzant (daw., z fr.) — zwolennik, stronnik.
wolentarski — ochotniczy.
lemiesz — część pługa podcinająca skibę.
familiantka — szlachcianka z bogatego i wpływowego rodu.