39415.fb2
Żmudź — płn.-zach. część Litwy.
mieszczany — dziś popr. forma N. lm: mieszczanami.
Duglas — Douglas, Robert (1611–1662), Szkot, od 16 r. życia żołnierz armii szwedzkiej, feldmarszałek, uczestnik wojny trzydziestoletniej. Podczas potopu szwedzkiego dowodził wojskami szwedzkimi w Prusach Książęcych. Za zasługi wojenne otrzymał tytuł hrabiego, a jego potomkowie stali się jednym z najbogatszych rodów arystokratycznych Szwecji.
Miller — Burchard Müller von der Lühnen (1604–1670), szwedzki wojskowy, generał, uczestnik mi.in. wojny trzydziestoletniej, II wojny północnej i wojny polsko-szwedzkiej.
Wittenberg — Arvid (a. Arfuid) Wittenberg von Debern (1606–1657), szwedzki hrabia i feldmarszałek, uczestnik wojny trzydziestoletniej i potopu szwedzkiego.
przez galicką chorobę toczon — chory na chorobę weneryczną.
vir molestissimus (łac.) — mąż niezmiernie uciążliwy, uprzykrzony.
wsparł — tu: starł się z nim.
ordynek (z niem. Ordnung) — porządek, szyk.
rajtar — średniozbrojny żołnierz konny, posługujący się w walce głównie bronią palną.
siła (daw.) — dużo, wiele.
język — tu: informator, żołnierz nieprzyjacielski, wzięty do niewoli w celu przesłuchania i zasięgnięcia informacji o wojskach wroga, ich liczebności, rozmieszczeniu i zamiarach.
siła (daw.) — dużo, wiele; bardzo.
każden — dziś popr.: każdy.
dowcip (daw.) — rozum, inteligencja.
mon prince (fr.) — mój książę.
archiduk — arcyksiążę.
język — tu: informator, żołnierz nieprzyjacielski, wzięty do niewoli w celu przesłuchania i zasięgnięcia informacji o wojskach wroga, ich liczebności, rozmieszczeniu i zamiarach.
władyka — władca, książę.
ekstraordynaryjny (z łac.) — niezwykły, nadzwyczajny.
krotochwila (starop.) — żart.
imaginacja (z łac.) — wyobraźnia, wyobrażenie.
fraucymer (z niem. Frauenzimmer: komnata kobiet, pokój dla dam) — damy dworu, stałe towarzystwo księżnej.
wenerować (z łac.) — uwielbiać.
vir incomparabilis (łac.) — mąż niezrównany.
z Kozaki — dziś popr. forma N. lm: z Kozakami.
dowcip (daw.) — rozum, inteligencja.
oleum (łac.) — olej.
Est modus in rebus (łac.) — na wszystko jest sposób.
hospodar — tytuł władcy Wołoszczyzny, państwa położonego na terenie dzisiejszej płd. Rumunii, zależnego od Imperium Osmańskiego.
kondycja (łac.) — warunek.
siła (daw.) — dużo, wiele.
potrzeba — tu: bitwa.
kontempt (z łac.) — lekceważenie, pogarda.
lafa (daw.) — żołd, płaca.
Eques polonus sum (łac.) — jestem polskim rycerzem.
ma foi (fr.) — słowo daję, dalibóg, doprawdy.
parol (z fr.) — słowo honoru.
taki (reg.) — jednak, tak więc, przecież.
futrowanie — obicie z desek, boazeria; por. futryna.
język — tu: informator, żołnierz nieprzyjacielski, wzięty do niewoli w celu przesłuchania i zasięgnięcia informacji o wojskach wroga, ich liczebności, rozmieszczeniu i zamiarach.
któren — dziś popr. który.
kromwelowscy Anglicy — żołnierze Olivera Cromwella (1599–1658), angielskiego polityka i wybitnego dowódcy, który doprowadził do skazania na śmierć króla Karola I Stuarta (1600–1649) i został lordem protektorem Anglii.
buzdygan (z tur.) — rodzaj broni, ozdobna pałka; w XVII w. symbol władzy oficera.
anguł (z łac. angulus: kąt, róg) — załamanie, występ muru, rodzaj bastionu.
perspektywa (daw.) — luneta.
śmigownica — falkonet a. sokolik, działo polowe piechoty, ładowane od przodu, używane w XVI-XVIII w., rodzaj oktawy kolubryny o kalibrze 55-70 mm, stosowane także w bitwach morskich do abordażu.
gemajn (daw., z niem. gemein: zwykły) — szeregowiec.
zali (daw.) — czy, czyż.