39415.fb2 Potop, tom trzeci - читать онлайн бесплатно полную версию книги . Страница 82

Potop, tom trzeci - читать онлайн бесплатно полную версию книги . Страница 82

invidia (łac.) — zazdrość.

  • villa regia (łac.) — pałac królewski.

  • hetmany — dziś popr. forma N. lm: z hetmanami.

  • Duglas — Douglas, Robert (1611–1662), Szkot, od 16 r. życia żołnierz armii szwedzkiej, feldmarszałek, uczestnik wojny trzydziestoletniej. Podczas potopu szwedzkiego dowodził wojskami szwedzkimi w Prusach Książęcych. Za zasługi wojenne otrzymał tytuł hrabiego, a jego potomkowie stali się jednym z najbogatszych rodów arystokratycznych Szwecji.

  • ekspediować (z łac.) — wyprawiać, wysyłać.

  • przynuka (z ukr.) — przymus, usilne namawianie.

  • ordynans (z łac.) — rozkaz.

  • imainować sobie (daw., z łac.) — imaginować sobie, wyobrażać sobie.

  • promulgowanie (z łac. promulgo, promulgare: wyjawiam, obwieszczam) — ogłoszenie.

  • vacuum (łac.) — pustka, próżnia.

  • płazem — płaską stroną szabli.

  • kiper — zawodowy znawca win, zarządzający piwniczką.

  • bibosza (z łac. bibo, bibere: pić) — opój, smakosz trunków.

  • larum (łac.) — alarm.

  • spieszony — pozbawiony konia, pieszy.

  • wolentarz — ochotnik, żołnierz nie otrzymujący żołdu, walczący w imię swoich przekonań lub dla łupów wojennych.

  • effendi (z tur.) — pan, władca.

  • czambuł (z tur.) — tu: zagon, oddział.

  • rzeźba — tu: rzeź.

  • troczyć — tu: powiązać.

  • powodować — tu: prowadzić, kierować.

  • parol (z fr.) — słowo honoru.

  • kulbaka — wysokie siodło.

  • bagadyr (z tur.) — bohater, wielki wojownik.

  • ordyniec — członek ordy, Tatar.

  • kołpak — wysoka czapka bez daszka, z futrzanym otokiem.

  • konfuzja (z łac.) — wstydliwa porażka, zawstydzenie.

  • buzdygan (z tur.) — rodzaj broni, ozdobna pałka; w XVII w. symbol władzy oficera.

  • bagadyr (z tur.) — bohater, wielki wojownik.

  • Wittenberg — Arvid (a. Arfuid) Wittenberg von Debern (1606–1657), szwedzki hrabia i feldmarszałek, uczestnik wojny trzydziestoletniej i potopu szwedzkiego.

  • spraktykować — tu: utwierdzić, całkowicie przeciągnąć na swoją stronę, rozpracować.

  • sak — sieć na ryby, tu: pułapka.

  • iocus (łac.) — żart.

  • kufa — beczka.

  • gemajn (daw., z niem. gemein: zwykły) — szeregowiec, zwykły żołnierz.

  • Sokal — miasto w płn.-zach. części Ukrainy, nad Bugiem.

  • siła (daw.) — dużo, wiele.

  • galicka choroba — choroba weneryczna.

  • zdać się na kondycję — poddać się, podpisać zawieszenie broni; kondycja (z łac.) — warunek.

  • każden — dziś popr.: każdy.

  • krzywuła — wygięty flet, popularny w muzyce renesansowej, a dziś używany w folkowej.

  • litaury — wielkie bębny wojskowe, kotły.

  • ordynek (z niem. Ordnung) — porządek, szyk, szereg.

  • fryz a. fryza — marszczony kołnierz z koronki.

  • Vivat Joannes Casimirus (łac.) — niech żyje Jan Kazimierz.

  • statysta (daw.) — polityk, mąż stanu, strateg (dziś: osoba występująca w filmie lub sztuce teatralnej w podrzędnej roli).

  • Minerwa (mit. rzym.) — bogini mądrości, odpowiednik gr. Ateny.

  • faszyna — umocnienia z powiązanych gałęzi wikliny, służące kiedyś do uzupełniania fortyfikacji, a dziś do zabezpieczania brzegów rzek i stawów.

  • oskard — narzędzie do prac ziemnych, podobne do kilofa.

  • Duglas — Douglas, Robert (1611–1662), Szkot, od 16 r. życia żołnierz armii szwedzkiej, feldmarszałek, uczestnik wojny trzydziestoletniej. Podczas potopu szwedzkiego dowodził wojskami szwedzkimi w Prusach Książęcych. Za zasługi wojenne otrzymał tytuł hrabiego, a jego potomkowie stali się jednym z najbogatszych rodów arystokratycznych Szwecji.