Concordia res parvae crescunt, discordia maximae dilabuntur (łac.) — W zgodzie małe rzeczy wzrastają, w niezgodzie nawet największe upadają; cytat z pism rzymskiego historyka Salustiusza (86–34 p.n.e.).
fatum (łac.) — los, zrządzenie losu, przeznaczenie; tu M. lm fata: losy.
amicycja (z łac.) — przyjaźń.
wyekskuzować (z łac. excuso, excusare) — wytłumaczyć, usprawiedliwić.
skrypt — skrypt dłużny, dokument wystawiony przez dłużnika, zawierający potwierdzenie zaciągniętego długu i zobowiązanie do jego zwrotu.
konfident (z łac., daw.) — tu: zaufany przyjaciel, ktoś, na kim można polegać, powiernik (dziś: donosiciel).
jurgieltnik (z niem. Jahrgeld: coroczna wypłata) — oficer lub urzędnik opłacany przez obce państwo (lub korumpowany przez kogoś innego stałą pensją); tu: żołnierz bez honoru, służący tylko dla pieniędzy.
ad rebelionem (z łac.) — do rebelii.
excitare (łac.) — podżegać, podniecać.
praesidium (łac.) — ochrona, straż, zbrojna załoga.
sub poena (łac.) — pod karą.
cekhauz (z niem.) — arsenał, zbrojownia.
bezczestny — pozbawiony czci, niehonorowy.
exemplum (łac.) — przykład.
taki (reg.) — przecież, jednak.
zniesion — tu: zwyciężony, pobity.
z Tatary — dziś popr. forma N. lm: z Tatarami.
panna respektowa — kobieta niezamężna, szlachcianka, pozostająca na utrzymaniu bogatych krewnych lub pracodawców.
patoka — płynny miód.
Łubnie — miasto na Połtawszczyźnie, na śr.-wsch. Ukrainie, przed 1549 r. rezydencja książąt Wiśniowieckich, w 1655 r. znajdowało się na terytorium zajętym przez Kozaków.
książę Jeremi — Wiśniowiecki, Jeremi Michał herbu Korybut (1612–1651), książę, dowódca wojsk polskich w walkach z Kozakami; ojciec późniejszego króla polskiego, Michała Korybuta Wiśniowieckiego (1640–1673).
siła (daw.) — dużo, wiele.
substancja (z łac.) — majątek, dobra materialne.
suponować (z łac.) — przypuszczać.
tenuta (z wł.) — czynsz dzierżawny.
konfidencja (z łac.) — zażyłość, zaufanie.
amicycja (z łac.) — przyjaźń.
buzdygan (z tur.) — rodzaj broni, ozdobna pałka; w XVII w. symbol władzy oficera.
siła (daw.) — dużo, wiele.
Łubnie — miasto na Połtawszczyźnie, na śr.-wsch. Ukrainie, przed 1549 r. rezydencja książąt Wiśniowieckich, w 1655 r. znajdowało się na terytorium zajętym przez Kozaków.
Żmudź — płn.-zach. część Litwy.
korek — obcas.
żywić — tu: pozostawiać przy życiu, darować życie.
konfuzja (z łac.) — zmieszanie, zawstydzenie.
wiwenda (z łac.) — prowiant, żywność.
zachwycić — tu: przejąć, zdobyć.
alteracja (z łac.) — zmiana nastroju, zdenerwowanie, wzburzenie.
iść komunikiem (daw.) — jechać konno, wierzchem, bez wozów i piechoty; komunik (daw.) — jeździec, kawalerzysta.
jubka — spódnica.
wyloty — szerokie, rozcięte rękawy kontusza.
rajtar — średniozbrojny żołnierz konny, posługujący się w walce głównie bronią palną.
ekspediować (z łac.) — wyprawiać, wysyłać.
koncerz — długi na 150-180 cm, ciężki miecz.
misiurka — hełm z osłoną karku, wykonaną z plecionki kolczej (z kółek metalowych).
z Tatary — dziś popr. forma N. lm: z Tatarami.
jurgieltnik (z niem. Jahrgeld: coroczna wypłata) — obcy, najemny oficer lub urzędnik; tu: żołnierz, służący dla pieniędzy.
Żmudź — płn.-zach. część Litwy.
przezwać się — tu: zmienić nazwisko.
ma foi (fr.) — słowo daję, dalibóg, doprawdy.