Нанасiў кот яму яды, а сам зноў пайшоў да цара.
Прыходзiць у лес, а тут насустрач яму воўк:
- Куды iдзеш, кот?
- Да цара.
- Чаго?
- На суд.
I расказаў ваўку, на якi суд ён iдзе. Воўк кажа:
- Дык i я пайду з табою! Мяне таксама часта дарэмна лаяць.
- Аднаму табе суд не паверыць, - кажа кот.
- А ты чаму адзiн iдзеш?
- Што ты параўняўся зы мною. Мяне ўся царская радня ведае, а ад цябе навет сабакi ўцякаюць, калi дзе ўбачаць. У мяне там дзядзькi, бацькi, дзяды, браты...
- Дык што-ж мне рабiць?
Зьбяры сотнi тры сьветак, тады павераць.
Падскочыў воўк, аб зямлю стукнуў ды завыў на ўвесь лес:
- Дзядзькi, бацькi, дзяды, браты, бяжыце сюды!
Назьбiралася ваўкоў з усяго лесу.
Павёў iх кот Максiм да цара.
Прыходзяць на царскi двор. Нецярплiвыя ваўкi кажуць:
- Мы першыя пойдзем на суд.
- Не, - кажа кот, - мая скарга там даўно ляжыць. Як скончыцца мой суд, тады я падам вашу скаргу i вас паклiчу. А пакуль што пачакайце ў гэтым хляве.
Ваўкi падагнулi хвасты ды пацягнулiся ў хлеў. Як толькi зайшлi ўсе, кот бразь! - i зачынiў iх там. А сам падаўся ў палацы, у лапкi плешчучы.
Узыходзiць на ганак: стук, стук! Знаёмы салдат адчынiў яму. Кот проста да царскiх пакояў шыбае. Увайшоў да цара, добры дзень даў.
- Што скажаш, каток? - пытаецца цар.
- Так i так, - кажа кот Максiм, - прыслаў табе мой гаспадар пан Марцiн Глiнскi-Папялiнскi новы гасьцiнчык.
- Добра, - кажа цар.
Прыйшоў у хлеў, глядзiць, а там ваўкоў лiкам-нялiчана: i ў загарадках поўна набiта i яшчэ пад страхою, на вышках, процьма.
Загадаў цар ваўкоў пабiць, усiм слугам футры пашыць, а кату кажа:
- Перадай пану Глiнскаму-Папялiнскаму: няхай сам да мяне ў госьцi прыедзе.
Прыбег кот дахаты ўночы, задыхаўшыся. Пачаў тармасiць гаспадара. Ледзьве дабудзiўся.
- Уставай, - кажа, - я ад цара прыйшоў.
Раскатурхаўся сяк-так Глiнскi-Папялiнскi, пытаецца:
- Што цар сказаў?
- Сказаў, каб ты сам да яго ў госьцi ехаў.
Пачухаў Глiнскi-Папялiнскi патылiцу:
- У чым-жа я паеду? Я-ж голы, як бiзун.
- Нiчога, - кажа кот, - што-небудзь прыдумаем.
Сабралiся яны i бягом пабеглi да цара.
Бягуць, бачаць - недалёка ля гасьцiнца цэлае войска салдат сьпiць. Кот спынiў гаспадара.
- Пачакай, - кажа, - тут.
А сам крадкам пайшоў да войска. Назьнiмаў у сонных салдат шапак i напакаваў iмi два мяхi. Адзiн мех на плечы ўськiнуў, другi гаспадару даў. I пайшлi сабе далей.
Падыходзяць да рэчкi. Кату пiць захацелася. Паставiў ён мех ля мосту, гаспадара за каравульнага пакiнуў, а сам палез у рэчку ваду пiць. Напiўся вады, бачыць - паўзе рак у нару. Кот схапiў яго за вус i выкiнуў на бераг.
Рак пачаў прасiцца:
- Пусьцi мяне ў ваду. Можа, я табе таксама якую-небудзь службу саслужу.
Кот падумаў i кажа:
- Якую-ж ты мне можаш саслужыць службу?
- У вадзе, - кажа рак, - любую. Загадай, што хочаш, усё зраблю.
- Падкапай да ранiцы маставыя слупы, - загадаў кот.
- Добра, - кажа рак. - Гэта я магу.
Пусьцiў кот рака, i той адразу-ж ухапiўся за работу.