— Няма куды… І… няма да каго… — Янг адразу спахмурнеў і з усёй сілы сціснуў зубы, каб не даць волю плачу.
— Расказвай!.. Раскажы, што здарылася… — Абдула цягнуў яго за руку падалей ад прычала.
Давялося расказаць — хоць збольшага.
— Не гаруй. Будзем трымацца ўдвух — не прападзём. Я ж таксама сірата! Кругленькі! Дзядзька, праўда, ёсць — ліфцёр. П'янчужка, наркаман. Я ў яго і жыву, у каморцы пад лесвіцай. У мяне ведаеш які шырокі тапчан? Удвух памесцімся… А зараз нажарэ-эм-ся-я — каб пуза трашчала! Я ведаю тут блізенька адну харчэўню танную, там партовыя рабочыя харчуюцца… Ха-ха, ну й дурная буржуйка мне трапілася сёння! Пластмасавы грэбень прадаў ёй за чарапашын. Кажу: «Гэта ж не абы-які, а з панцыра трохгадовай слановай чарапахі!» Паверыла, ха-ха… У дваццаць разоў больш, чым каштуе той грэбень, адхапіў! Бізнес! — І без таго шырокі рот Абдулы расплываўся ва ўсмешцы да вушэй.
— Ты не Абдула, а Абдурыла.
— Ха! А з імі так і трэба. Не ведаюць, куды грошы падзець. Думаюць, што тут чарапахамі ўсе астравы кішаць.
— А я думаю: чаго гэта ты ляціш па трапе, нібы галаву хочаш скруціць? Ты ад яе ўцякаў!
— Ага. Ха-ха-ха!
Яны канчалі абыходзіць паўкруглую прыстанскую плошчу. Ужо відаць на рагу плошчы і правай вуліцы шыльда «Трыдакна» з груба намаляваным малюскам. Вось і сама харчэўня з купалападобнай страхой.
— Эй, піраты! Спыніцеся на два словы — у мяне ногі не казённыя, каб за вамі бегаць, — пачуўся раптам знаёмы голас.
Хлопчыкі азірнуліся. Янг адразу пазнаў Пуола, і ў жываце нядобра пахаладнела. Успомніліся ўсе яго выхадкі: як трушчыў амерыканскім бульдозерам сваю і чужыя хаціны ў вёсцы, як насміхаўся і здзекаваўся над аднасяльчанамі, будучы на Горным. «Хто ён такі?» — прашаптаў Абдула. «Зямляк… Каб яго зямля не насіла…» — шэптам адказаў і Янг.
— Здаровыя былі! — хутка падышоў Пуол, падаў руку аднаму і другому, як равеснікам. — Закурым? — дастаў са штаноў карабок, папстрыкаў пальцамі пад донца, выбіваючы цыгарэту. Сам узяў у губы па-заліхвацку і фанабэрліва скрывіўся, выставіўшы ніжнюю губу.
— Мы не курым, — разам адказалі хлапчукі.
— То т-так вам і трэба, мне больш будзе, — схаваў карабок. — А ты ідзі, ідзі, шустрык. Мне во з ім трэба па-зямляцку паталкаваць, — Пуол асцярожна азірнуўся па баках.
— Мы разам, і нікуды ён не пойдзе, — натапырыўся Янг.
— Што — не магу я пару слоў сказаць земляку з вока на вока? — Пуол тузануў барадою і зноў азірнуўся. — Праз пяць мінут адпушчу.
— Янг, я закажу і буду чакаць, — кінуў яму, ідучы да дзвярэй «Трыдакны», Абдула.
Янг кіўнуў і хмурна ўталопіўся на Пуола.
Той стаяў так, каб прычалы з цеплаходам заставаліся ў яго злева і можна было туды касіць вокам. Янга развярнуў спінаю да «Трыдакны», а потым, нібы перадумаўшы, павёў за локаць у напалову расчыненыя дзверы падваротні дома, суседняга з харчэўняй. Выглядваючы ў шчыліну на плошчу, Пуол сказаў:
— Я ведаю, што ты смелы і сумленны. А ці ведаеш ты, што на гэтым можна зарабіць?
— Гавары, што табе трэба! Прысмактаўся, як п'яўка… — Янг нецярпліва пераступаў з нагі на нагу. Даць бы дзёру адсюль! Але Пуол зноў узяў яго за локаць, пакруціў барадою.
— Мне хочацца, каб ты зарабіў сабе на туфлі, а не хадзіў босы… — Пуол балюча наступіў наском новага туфля Янгу на пальцы, і той войкнуў. Хлопчыку ўжо хацелася ўдарыць яго галавою пад дых, і пакуль бы Пуол корчыўся і стагнаў, уцячы. — У цябе грошай колькі?
— Колькі ёсць, усе мае!
— Дурань, я хачу ведаць, ці зможаш ты мне даць рэшту. Каб на месцы і разлічыцца. А то ў мяне б-буйная купюра… Во! — паказаў пяцьдзесят долараў.
Янг дастаў свае, нават дробязь. Пуол узяў папяровыя, пералічыў.
— Малавата… Але няхай, іншым разам падкінеш мне яшчэ якую пяцёрку ці дзесятку. Значыць, так: во, у левай кішэні ў мяне пяцьдзесят долараў. Яны твае. У правай — восем долараў, што ты даў,— мае. Яны будуць мне як рэшта з пяцідзесяці долараў. Каб ты не ўцёк з паўсотняй, не даўшы мне здачы, я іх патрымаю пакуль што ў сябе.
— Хітранькі! А тады шукай цябе, як рыбу ў моры… Аддавай назад мае!
— Цішэй, дурань. У нас ужо няма часу спрачацца. Вунь, бачыш, прастуе сюды джэнцельмен у шапачцы з доўгім казырком, шортах і з ружовай касынкай на шыі? Рыжы баул у правай руцэ…
— Ну… — прынік Янг да шчыліны ў варотах.
— Ён зараз пойдзе па Партовай, ты — за ім, я — на адлегласці па другім тратуары, назіркам. Каля дома нумар пятнаццаць ён возьме баул у левую руку. Ты прынаравіся, каб у гэты час якраз апынуцца побач з ім. Скажаш: «Можа, вам памагчы?» Ён павінен адказаць: «Нічога, нічога… Тут ужо недалёка. У гатэлі адпачну». Ты: «А ў які гатэль вам трэба?» Ён павінен сказаць: «Санта-Клара». Ты адкажаш: «Там ужо месц няма. Вам трэба ў «Ганконг», ваш апартамент сорак першы». Паварочваешся назад і ідзеш да мяне па грошы. Усё запомніў?
— Усё.
— Будзь вельмі ўважлівы. Калі возьме баул у левую руку не каля дома нумар пятнаццаць або ўвогуле трымацьме ў правай — не падыходзь. Ну — пайшоў! А то адстанеш… — Пуол злёгку шлёпнуў яго ніжэй спіны.
«Джэнцельмен» з ружовай касынкай ужо ішоў спружыністым крокам па Партовай, па левым тратуары каля дамоў з няцотнымі нумарамі. Янг паглядваў на рагі дамоў, прыспешваў хаду. Адлегласць скарачалася… Замінала толькі сачыць за незнаёмцам у шортах парачка, якая выйшла аднекуль на тратуар і старанна тупацела перад Янгам. Дзевяты нумар дома… Адзінаццаты… Янг азірнуўся: метраў на дваццаць ззаду па гэтым жа тратуары ішоў гладка прылізаны піжон з вусікамі, пакручваў у правай руцэ стэк. Пуол трымаўся на правым тратуары далекавата. Вось ужо трынаццаты дом… Янг рашуча абагнаў парачку, закаханыя больш не трымаліся пад ручку, размахвалі рукамі. Жанчына здалася надта ж шыракаплечай, з цёмнымі плямамі поту між лапатак і пад пахамі доўгай, падобнай на індыйскае сары, дзіўнай сукенкі з рукавамі.
«Джэнцельмен» не азірнуўся назад ні разу, часам паварочваў галаву ўлева, нібы звяраўся з нумарамі дамоў.
Насупраць дома нумар пятнаццаць каля тратуара стаяў легкавік з задраным капотам. У маторы корпаліся два мужчыны, іх выпучаныя спіны таксама былі ў плямах ад поту.
Пакуль Янг разглядваў парачку, а потым дзядзькоў-рамонтнікаў, зусім забыў пра тое, што «джэнцельмен» павінен узяць баул у левую руку. Хуценька параўняўся з ім…
— Можа, вам памагчы? — спытаў тое, што трэба было.
«Джэнцельмен» скасіў на яго вока, галавы не павярнуў. Працадзіў скрозь зубы:
— Вот ду ю вонт, кідзі? Ай дон'т андэстэнд ю!5 Гэтага Янг ніяк не чакаў.
— Дзядзечка…
— Згінь, смаркач! Памочнік знайшоўся…
Янг зусім разгубіўся: усё не тое гаворыцца! Але паспеў яшчэ сказаць:
— Вам не ў «Санта-Клару» трэба!
Тыя двое, што старанна рамантавалі машыну, раптам апынуліся спераду, на тратуары, наставілі ім у жываты пісталеты. Янг роспачна азірнуўся: Пуола не было — як скрозь зямлю праваліўся!
Ззаду на іх таксама зеўралі зрэнкі двух пісталетаў. Адзін трымала паненка ў «сары», рукаў заехаў да локця, агаліўшы валасатую руку.
З машыны выйшаў высокі афіцэр у паліцэйскім мундзіры, гулліва пазвоньваючы наручнікамі.
Дзесьці ў зялёнай зоне дэльфінарыя жаласліва, нібы спалоханае дзіця спрасонку, ускрыкваў паўлін.
Радж спыніўся каля варот. Палавінкі іх, звараныя з жалезных прутоў, правіслі ў двор і, каб не стрымліваў іх вялізны ланцуг з замком, расхіліліся б пад цяжарам насцеж. Злева, упрытык да варот, вартоўня-прахадная. Частка яе адгароджана глухою сцяною, з двара ў яе свой ход, там каса прадаваць білеты.
У вартоўні святла няма. Мо спіць Малу, а мо пайшоў рабіць абход тэрыторыі дэльфінарыя. Радж не захацеў стукаць у акно вартоўні — хай лепш Малу не ведае, калі ён вярнуўся з Біргуса.