45684.fb2
Гарбаносы афіцэр і з кабінета званіў, а дайшлі да прахадной, то і з будкі. Выклікаў дадатковы нарад паліцыі для аховы дэльфінарыя. Ставіў задачу: усіх падазроных затрымліваць, нікога не адпускаць да асобага распараджэння. Званіў і на Галоўны, размову вёў незразумелую, шыфраваную.
І нерваваўся, па ім было відаць, чаму позніцца група, што пайшла па Судзіра? Але перш чым з'явілася група, прыйшоў стомлены Амара. Яго адразу схапілі за локці. Радж ледзьве ўгаварыў афіцэра, што чалавек не мае да Судзіра ніякіх адносін, што збіраліся з ім зноў дабірацца да Горнага, шукаць брата (давялося коратка выкласці гісторыю Янга).
— А я думаў, што гэта паліцэйскія падрыхтаваліся выехаць у лагер, — з нейкім расчараваннем прагаварыў Амара, калі ад яго адсталі. І Раджу давялося тлумачыць яму паціху, што здарылася за той час, пакуль ён быў у рэстаране і дома. І з гэтага моманту з твару Амары не сыходзілі здзіўленне і трывога.
І вось прычакалі другую групу. Прыйшла без Судзіра.
— Ну што? Адправілі пад варту? — звярнуўся афіцэр да начальніка паліцыі Рая.
— Не было ўжо. Ні дома, ні ў каханкі… Вобыск таксама нічога не даў.
— А каханку затрымалі? Хто яна?
— Адправілі пад замок. Касірка з дэльфінарыя… — начальнік паліцыі гаварыў стомлена, быццам разгрузіў да гэтага баржу.
— Не пыталі нічога? — не адставаў афіцэр.
— Трохі пытаў. Але, відаць, не шмат ведае. А мо і прыкідваецца. Сказала толькі, што кожны дзень Судзір указваў ёй, якія нумары білетаў затрымліваць і прадаваць толькі па паролю. Пра наркотыкі не здагадвалася.
— Я ведаю, дзе Судзір, — усклікнуў Радж. — Хутчэй трэба на Горны да тых, што пакралі дэльфінаў.
Абрахамса пакінулі ў дэльфінарыі. Хацеў афіцэр і Абдулу не браць, але той нечакана заліўся такімі слязьмі, што Раджу давялося ўпрошваць, каб узяў. Афіцэр адмяніў распараджэнне і аддаў новы загад: па прыбыцці на месца з катэра не сыходзіць, пад нагамі не блытацца, каб не трапіць пад кулю.
На плыце — знаёмая, учарашняя карціна. Толькі ўчора сядзелі каля чарпалак двое, а цяпер трое, і плыт сёння бліжэй да выхаду з храма — далей не пусціў провад з лямпачкай (манцёр, зрабіўшы сваю справу, адразу боўтнуўся з пляжа і знік пад вадою). Трэці з тых, што прыселі на кукішкі, Судзір. Ён маску здзёр, паклаў каля сябе на дошкі, а Піт і «стары» толькі пасунулі на лоб. Грэбліся ў чарпалках даўгавата — то моўчкі, то перагаворваючыся, як мармычучы. І хоць зусім блізка былі ад Янга, разоў у чатыры бліжэй, чым тады, як былі на Крабавым пляжы, слоў не разбіраў… Вось нешта пачалі паказваць адзін аднаму, потым Судзіру. Потым кружылі і прамывалі ў рэшатах, адбіралі, прасейвалі і зноў прамывалі, разглядалі. Акрамя чарпалак і рэшатаў сёння былі ў іх і вёдры, і карыты.
І Піт, і «стары» ўвесь час пакручваліся так, што можна было бачыць толькі іхнія зацягнутыя ў бліскучыя касцюмы спіны і патыліцы, зрэдку — тарбаватыя, абціснутыя шлемамі шчокі. У Судзіра касцюм без шлема, дрэсіроўшчык сядзеў тварам да Янга, і калі нешта знаходзілася, уставаў, працягваючы далоні да лямпачкі. Ніводзін мускул не ўздрыгваў на яго твары, усхваляванасці сваёй не паказваў.
— Ну — добра, пераканалі…— канчаткова ўстаў Судзір. — Толькі прашу плыт аддаць у поўнае маё распараджэнне. І каб пабочных каля мяне не было.
— Як — пабочных? Што вы хочаце гэтым сказаць? — разам насцярожана сказалі Піт і «стары».
— Вы не так мяне зразумелі. Калі я працую з дэльфінамі, больш нікога каля мяне не бывае. А то ў дэльфінаў рассейваецца ўвага, яны нервуюцца, не слухаюць загадаў і гэтак далей.
— Вунь што… То мы можам каля вадаспаду папрацаваць. Салют! — падняў руку Піт.
— Просьба невялічкая… Рыбу забылі там… — Судзір махнуў у бок пляжа. — Не ў службу, а ў дружбу — дастаўце сюды, га? — голас яго быў амаль сяброўскі.— Чарпалкі пакіньце тут, астатняе… — Судзір матлянуў рукою, нібы згроб з плыта ўсё начынне. — Анучку пакіньце… Няхай дэльфіны панюхаюць, чым яно пахне.
— Судзір, дэльфіны — не сабакі… І золата не пахне, — зазначыў Піт.
— Пахне, сябры, пахне.
«Стары» прывалок на плыт празрысты мяшок з рыбаю, а некаторыя рэчы былі часткова перапраўлены на пляж, а часткова ўзяты «старым» і Пітам з сабою. Судзір перастаў трымацца за кій з лямпачкай, які быў прымацаваны да краю плыта і ад тузаніны хістаўся і нахіляўся, і сеў, звесіўшы ласты ў ваду. Лямпачка апынулася ззаду ў яго, і твар Судзіра быў у паўзмроку.
Сядзеў даўгавата, нібы прыкідваў, што рабіць, з чаго пачынаць. А мо яму не хацелася ўвогуле распачынаць, мо расчараваўся ва ўсім? Адхіліўся назад, вобмацкам узяў мяшок з рыбаю, падцягнуў і паклаў побач. Потым паволі нагнуўся да чарпалкі, узяў там штосьці, загорнутае ў анучку, паволі разгарнуў. Мо залаты пясок? Было яго там мала, бо ўглядаўся ў яго здалёк і зблізку, нібы нюхаў, ці пахне, торкаў у анучку і разглядаў тое, што прыліпла да пальца, паварочваючыся да лямпачкі так, што Янгу быў відаць увесь яго твар. Не было ўжо на твары спакою, ён перасмыкаўся, а вочы ліхаманкава блішчалі. Браў наліплае з пальца на язык, дробненька цаляў зубамі, потым асцярожна пасплёўваў крупінкі назад у анучку. Завязаў крыж-накрыж, паклаў з левага боку. А справа, не гледзячы, узяў з мяшка рыбіну, вочы ў гэты час шнарылі па вадзе, намацвалі ледзь прыкметныя спіны з плаўнікамі. Дэльфіны марудна праплывалі то далей, то бліжэй, стрымана фукалі паветрам, часам высоўвалі галовы і застывалі на месцы, разглядваючы Судзіра, нібы пазнаючы яго ці прынюхваючыся.
Судзір паплюхаў рыбінаю ў вадзе, паклікаў нараспеў: «Бо-обі-і!.. Бо-обі-і-і…» І дурны малыш спакусіўся, мабыць, выгаладаўся, падплыў і разявіў рот. Не зусім блізка, метры за два ці паўтара. Чакаў пачастунку, а сам падаваў такія гукі, нібы чалавек мармытаў скрозь зубы, потым звонка запэнкаў перапонкаю. Судзір не кінуў яму рыбу, а падцягнуў правую нагу, зняў з лыткі штосьці кантовае, нібы калок. Пстрык — адкінулася вострае лязо, зрабіўся нож-кінжал. Адрэзаў кавалачак рыбы, кінуў Бобі ў рот.
— Смачна? Давай бліжэй, калі яшчэ хочаш… А тыя няхай аблізваюцца… — гаварыў Судзір, і Бобі падсунуўся зусім блізка. Можна было, нагнуўшыся, пачапаць за рострум, але Судзір не дакрануўся, укінуў малышу ў рот другі кавалачак. — Ну во-о, чаўкай гучней. І матку заві… До-ора-а, До-о-ора-а… Ну — заві!
Янг расцёр локаць, прылёг на другі бок, бо самлеў цікуючы. Ён адчуваў пякучую рэўнасць да Судзіра, зусім не хацеў успамінаць, што Бобі ведаў Судзіра намнога раней, чым яго. «У-у, здраднік…» — рука Янга сама шукала вакол, каб што намацаць, папусціць у Бобі. Янг гатовы быў пайсці на гэта, выдаць сябе, абы адагнаць Бобі ад дрэсіроўшчыка.
— А гэта ты нюхаў? — Судзір апусціў з плыта левую руку з анучкаю, завязанай вузельчыкам, таксама паплюхаў.— Ну — што ты чуеш? Ці нічога не чуеш? Ніякіх эмоцый у цябе золата не выклікае? А ты нюхай, нюхай… До-ора-а, До-ора, До-ора! — зноў паклікаў ён, а правая рука таксама апусцілася ў ваду з рыбінаю, запляскала. Падплыла блізка і Дора, таксама разявіла рот, здаецца, нават штосьці праскрыпела ці прамармытала, Судзір і ёй кінуў кавалачак рыбы, і Дора на момант знікла пад вадою. Дзік з Бэлаю і Еваю тоўпіліся зводдалек, нібы раіліся, што рабіць. Зрэдку Дзік моцна пляскаў хвастом, нібы кулаком прыстукваў, пацвярджаў сваё рашэнне: не рабіць і кроку насустрач Судзіру!
А дрэсіроўшчык перастаў мачыць анучу з золатам, кінуў яе на сярэдзіну плыта, парэзаў на кавалкі яшчэ адну рыбіну, папаласкаў нож і зноў схаваў яго ў ножны на лытцы. Саскаўзнуў у ваду без маскі, злавіў рукою Дору за спінны плаўнік і паплыў побач, пагладжваючы яе па спіне, па лабаціне, час ад часу частаваў яе кавалачкам рыбы, дастаючы недзе з-за пояса. Вярнуўся да плыта, сцягнуў з яго чарпалку і сунуў ручкаю ў зубы Доры — так, як рабіў у дэльфінарыі. Праплылі побач вакол плыта, Судзір увесь час лашчыў яе, пагладжваў, потым забраў чарпалку і зноў пачаставаў рыбаю. Ускінуў чарпалку на плыт, узлез сам.
— А цяпер, даражэнькая, больш складанае заданне зробім. Ты рабіла ўжо такое, трэба толькі ўспомніць… — гаварыў, а сам чапляў на грудзі электраліхтар, надзяваў маску, а Дора і Бобі цікавалі непадалёк, фыркалі, задраўшы насы з вады. — Да мяне! — у тоне Судзіра пачуўся загад, ён і жэстам паказаў, што значыць гэтая каманда. Калі Дора падплыла бліжэй, кінуў кавалачак рыбы. Бобі таксама падплыў, але Судзір нічога яму не даў, і той незадаволена праскрыпеў, свіснуў.
Узяўшы чарпалку, на гэты раз Судзір споўз з плыта неяк нязграбна, нават балонамі грукнуў аб крайнюю дошку. Падплыў да Доры, даў ручку чарпалкі ёй у зубы, трохі падправіў, каб выраз акуратна прылёг да шыі.— Са мною! Аб! — ухапіў загубнік у рот і нырнуў, гнетучы і Дору леваю рукою пад ваду. Крыху падумаўшы, і Бобі нырнуў. А Дзік і Ева, Бэла прыплылі на тое месца, пакружылі, але праз якую мінуту зноў пакіравалі ў цямнейшы куток.
Здалося, што Судзіра з Дораю і Бобі не было доўга, як толькі паветра ў дэльфінаў хапіла. Першы выскачыў, адфыркнуўся Бобі. Дзік і астатнія самкі павярнулі да яго, нібы карцела ім распытаць: «Ну як там? Чаго ён прыстае да вас?» Але вынырнулі Дора і Судзір. У Доры ў зубах бокам вісела чарпалка, пяску ў ёй не было ні жмені. Але Судзір паляпаў яе па спіне, павярнуў і давёў да самага плыта, забраў і ўскінуў на дошкі чарпалку, а дэльфінку ўзнагародзіў кавалачкам рыбы. На гэты раз узбіраўся на плыт зусім няўклюдна, здавалася, бездапаможна дрыгаў у вадзе нагамі. А ўзлез, то зноў звесіў ласты, знерухомеў у одуме.
За час, пакуль Судзір займаўся з Бобі і Дораю, Піт і «стары» двойчы вынеслі на пляж па вядру пяску, ссыпалі яго там у кучку і адплылі па новую порцыю. Янг усё гэта адзначаў, паварочваючы галаву і ў той бок, падлічваючы іх рэйсы. Судзір не бачыў гэтага, але ў галаве таксама, мусіць, падлічваў, што за гэты час можна было зрабіць самому і колькі ўвогуле спатрэбіцца часу, каб чаму-небудзь навучыць дэльфінаў.
— Дора, рэпэтэ, — Судзір узяў чарпалку, зноў ссунуўся ў ваду.
Палез бліжэй да вады і Янг. Не мог трываць, бачачы, што мяшок з рыбаю амаль не крануты, а дэльфіны плаваюць галодныя.
Мора пачынала разгульвацца, на грэбнях хваль ускіпалі белыя грывы. Катэр ляцеў на максімальнай хуткасці, часам урэзваючыся носам так, што пырскі ўзляталі вышэй галоў. Але ніхто не хаваўся ад гэтых пырскаў, толькі жмурыліся ды напружана ўглядаліся ўперад. На носе каля правага борта стаялі па двое — Радж і Амара, афіцэр са Свійттаўна і начальнік паліцыі з Рая, моцна трымаліся за парэнчы.
— Я думаю, што трэба было б высадзіцца каля лагера і абкружыць яго з усіх бакоў,— гаварыў начальнік паліцыі.
— А з боку мора як абкружыш? Высаджвацца толькі з мора! І штурмам… У першую чаргу захапіць іх плаўсродкі. А па беразе яны далёка не ўцякуць, — запярэчыў афіцэр.
— Вунь домік на колах іхні, з антэнамі. Там у іх, мабыць, радыёстанцыя… Яго таксама трэба ў першую чаргу захапіць, каб перарваць сувязь са светам, — сказаў Амара.
— Правільна, малады чалавек. Колькі іх там усіх? — у голасе афіцэра была цвёрдасць.
— Думаем, што не больш за дзесятак… Па нашых назіраннях, — разам сказалі Радж і Амара. — З правага боку, вунь, бачыце палаткі? Дзве, чатырохмесныя.
— Зараз частка людзей можа быць у пячоры пад вадою, — дадаў Радж.
— Распарадзіцеся там, у кубрыку, каму куды трэба будзе бегчы, і камандуйце «У ружжо!», — сказаў афіцэр тонам, які не пакідаў сумнення: ён ажыццяўляе агульнае кіраўніцтва аперацыяй і толькі ён. Павярнуўся да рулявога, які выглядаў з-пад доўгай прыўзнятай фрамугі з пырскамі на шкле. — Бачыш іх глісер пры беразе? Прытрыся шчыльненька, каб можна было пераскочыць на яго. І поўны ўперад!
— Слухаюся, пан афіцэр!
…Дзік стаў на хвост, матлянуў галавою так, што чарпалка праляцела ў паветры, са звонам бразнулася ў сцяну зусім блізка ад Янга і плёхнула ў ваду. «Ай, малайчына!.. Другая ўжо, адну Дора ўтапіла…» — паспеў падумаць Янг. І тут Дзік даў нырца. Нырнуў з ім і Судзір, не выпускаючы з левай рукі абруча з провада, накінутага на галаву дэльфіна. Судзір, пэўна, круціў гэты абруч, усё тужэй сціскаючы пятлю. Провад урэзваўся ў цела, душыў дэльфіна. Дзік, мабыць, думаў, што, ірвучыся ўперад, зможа пазбавіцца ад пятлі і Судзіра, думаў, што чалавек-драпежнік, які сумеў падкрасціся да яго разам з Дорай і нечакана накінуць пятлю, не вытрывае доўга. Людзі ж не могуць быць доўга пад вадою, спаборнічаць у гэтым з дэльфінамі. А тое забыў Дзік, што чалавек хітры, што ён узброіўся аквалангам і сам хоча ўзяць яго зморам. І ўжо, наадварот, у дэльфіна не хопіць духу, бо трэба супернічаць не з чалавекам, а з тэхнікай. Судзір і прытапіць можа, і калі павее холадам смерці з прадоння, калі ад удушша забліскаюць вогненныя кругі ў вачах, на ўсё пойдзеш — абы вынырнуць, абы ўхапіць паветра. І крыўдна зрабілася Янгу, што Дзік зробіцца рахманы і пакорлівы, што будзе як той раб-катаржнік паслухмяна ныраць з чарпалкаю, паслухмяна выносіць Судзіру на плыт залатаносную пароду.
«Дык вось якія ў Судзіра сакрэтныя прыёмы дрэсіроўкі!.. Вось чаму не хацеў, каб хто бачыў яго ў гэты час… А хіба ж можна спакойна глядзець, як дэльфіна топяць і душаць?!»
«Не здагадваецца Дзік даць задні ход… Мо дэльфіны не ўмеюць плаваць задам наперад? Мог бы гэтак пятлю садраць, вылузацца…»
«Кат! Вылюдак!.. Сволач! — праклінаў Янг Судзіра. — Гэтак і загубіць можна чалавека!» Шаптаў «чалавека», а думаў пра Дзіка.
Урэшце дрэсіроўшчык і Дзік вынырнулі. Дэльфін шумна, як не са стогнам выдыхнуў — Янг добра пачуў. Відаць было, што абодва змораныя дашчэнту. Аднак Судзір усё яшчэ трымаўся рукою за пятлю, круціў, падтужваў. Павёў Дзіка да плыта, а падвёўшы, узяў з дошак апошнюю, трэцюю чарпалку, націснуў ручкаю на зубы Дзіка сілком. Мабыць, таму добра забалела, бо не вытрываў, расшчапіў рот… Тр-р-р… — ручка пералічыла зубы дэльфіну. Судзір выштурхнуў з рота загубнік: «Аб!» — і зноў ухапіў загубнік у рот, штурхануў Дзіка зверху, прымушаючы нырнуць. Дэльфін, аднак, паўтарыў свой Мансур, уздыбліваючыся на хвост і вытручваючыся — ажно Судзіра прыпадняў з вады. Але ўжо тае сілы, з якою шпурнуў папярэднюю чарпалку, не было. Проста выпхнуў ручку з рота, і чарпалка, падаючы, трэснула Судзіра па галаве, каўзанулася і знікла пад вадою.
Судзір раз'юшыўся. Ухапіўся за пятлю праваю рукою, а леваю — за спінны плаўнік. Рвануў пятлю з Дзіка і пачаў сцёбаць ёю па галаве, па вачах, па роструме… Дзік неяк узвізгнуў, крутнуўся верацяном, збаўляючыся ад мучыцеля, затым скокнуў угору, шумна пляснуўся ўсёй тушай. Дэльфіны, якія тоўпіліся ў цёмным закуце храма, раптам прапалі з вачэй, зніклі пад вадою.