— Ідзі.
Анту ўстаў, крыху пастаяў, ступіў па бервяно і пайшоў, шырока расставіўшы рукі. Я ўсхапіўся.
— Дзядзька Анту…
А ён, саскочыўшы з бервяна, папракнуў:
— Антось, які ж ты дурань! Чаму сядзеў?
— Дзядзька Анту… — сказаў я, размазваючы па шчаках слёзы.
— Не трэба плакаць. Плачам іх не праймеш. Яшчэ болей узлуюцца. Паласнуць з аўтамата.
— Мне ўсё роўна.
— Антось, сядай мне на спіну.
— А калі звалімся? Кракадзілы ў рацэ.
— Сядай. Не бойся.
— Антось, не бойся, — гукнула Алеся.
Я абхапіў Анту за шыю, забраўшыся яму на спіну. Ён устаў і пайшоў па бервяне.
Унізе, пад бервяном, усплёснула.
— Кракадзіл! — крыкнуў Чон-чон. Я ўздрыгануў.
— Не бойся, — сказаў Анту і ступіў на бераг.
Я сядзеў на спіне, моцна-моцна абхапіўшы яго за шыю. Да нас кінуліся Максім і Алеся.
Калі я споўз са спіны Анту і стаў на зямлю, Максім абняў мяне.
— Антось, Металіст наставіў на цябе аўтамат, а я… Я хацеў накінуцца на яго. Абавязкова накінуўся б, калі б не Анту. Не верыш? Я верыў Максіму.
Мы адышліся ўбок, прыселі пад дрэвам, каля якога раслі архідэі. Востры пах гэтых кветак п'яніў, кружыў галаву.
— Цудоўная тут зямля, — прагаварыў Максім. — Можна сказаць, што для міру створаная. Каб любавацца, каб адпачываць, каб працаваць. Ці не так?
— Уся зямля створана для міру, — адказала Алеся.
Я цяпер неяк па-новаму глядзеў на прыроду, якая акружала нас. Вось муравей-садоўнік па ствале дрэва бяжыць, спяшаецца, трымае кавалачак зямлі. Гэтыя мураўі, ведаў я, носяць на вершаліны дрэў не толькі зямлю, але і насенне.
Зямля з насеннем перамешваецца, і пасля на вершалінах дрэў вырастаюць новыя дрэвы ці кусты. Нездарма такіх мураўёў назвалі садоўнікамі. Іх ніхто не просіць, не прымушае, а яны носяць зямлю, насенне, каб высока-высока вырасла дрэва.
Шмат хаваюць гэтыя джунглі. Невядома, што тут было шмат гадоў таму назад. Мажліва, у гэткі ж, як і сёння, сонечны дзень адпачывалі каля рэчкі іспанскія канкістадоры, а непадалёку сядзелі іх палоннікі — індзейцы.
Да нас падышоў Анту, прашаптаў:
— Паспрабуем уцячы.
— Калі? — выдыхнуў Максім.
— Калі сцямнее. Цяпер Металіст з мяне вачэй не спускае. Санча яму загадаў. Толькі без мяне не ўздумайце ў джунглі ўцякаць. Заблудзіцеся і загінеце. Джунглі чужых не любяць.
Праўду ён кажа. Мы ж у горадзе выгадаваліся. У лесе бывалі нячаста. Дый наш лес — не джунглі. У нас пералескі, вёсачка каля вёсачкі.
Я ўстаў, працягнуў руку, каб сарваць кветку архідэі, але тут з лісцяў высунулася тонкая зялёная нітка — варушыцца, выгінаецца, што жывая. Пасля я ўбачыў змяіную галаву, якая цягнулася да мяне.
— Змяя! — усклікнула Алеся.
— А-а! — закрычаў я.
Анту, адапхнуўшы мяне, схапіў змяю за галаву, прыўзняў. Тонкая зялёная змейка выгнулася ў паветры.
Зразумела, чаму я яе адразу не заўважыў. Злілася з зялёным лісцем. Кветку захацелася мне сарваць…
— Ядавітая, — прамовіў Анту. — Каб яшчэ імгненне, то ўджаліла б. Гэтыя змейкі доўга не раздумваюць.
Змяя выпускала джала, выгіналася, стараючыся абвіцца вакол рукі.
— Дзядзька Анту, выкіньце яе, — сказала Алеся.
— Няхай крыху патанцуе.
— Выкіньце.
Анту шпурнуў змяю праз галаву. Не ведаю, ці знарок так пастараўся, але змяя ўпала на плячо Металісту. Ён, заверашчаўшы, крутнуўся, змахнуў яе рукавом, а пасля выпусціў па ёй доўгую чаргу.
Аўтамат у ягоных руках дрыжаў, і сам ён, спалатнелы, калаціўся як у ліхаманцы. Затым падскочыў да Анту.
— Застрэлю сабаку!
У Анту на твары ніводзін мускул не здрыгануўся.
— Чаго шалееш?
Металіст яшчэ болей узбурыўся.
— Кулькамі прастрэлю! Сціхнеш.
Да яго падышоў Санча, адвёў убок ствол аўтамата.
— Супакойся.