Каралева i прынцэсы, калi ўбачылi гэтую бiтву першы раз, былi ў такiм захапленнi, што расказалi аб ёй каралю. Назаўтра кароль абедаў разам з iмi, каб толькi паглядзець, як Грыльдрыг ваюе з мухамi.
У гэты дзень Гулiвер рассек сваiм корцiкам некалькi вялiкiх мух, i кароль пахвалiў яго за храбрасць i спрыт.
Але бой з мухамi - яшчэ не самая цяжкая справа. Неяк Гулiверу давялося вытрымаць бой з больш страшным працiўнiкам.
Здарылася гэта ў адну звычайную летнюю ранiцу. Глюмдальклiч паставiла скрынку з Гулiверам на падаконнiк, каб ён мог падыхаць свежым паветрам. Ён нiколi не дазваляў вешаць свой дом за акном на цвiк, як часам вешаюць клеткi з птушкамi.
Расчынiўшы ўсе вокны i дзверы ў сваiм домiку, Гулiвер сеў у крэсла i пачаў есцi. У руках яго быў вялiкi кавалак салодкага пiрага з варэннем. I раптам штук дваццаць восаў уляцела ў пакой з такiм гудзеннем, быццам разам зайгралi дзесяткi два баявых шатландскiх валынак. Восы вельмi любяць салодкае i, вiдаць, здалёк пачулi пах варэння. Штурхаючы адна другую, яны рынулiся на Гулiвера, адабралi ў яго пiрог i мiгам разарвалi на кавалачкi.
Тыя, каму нiчога не дасталося, насiлiся над галавой Гулiвера, аглушаючы яго сваiм гудзеннем i пагражаючы страшэннымi джаламi.
Але Гулiвер быў не з баязлiвых. Ён схапiў сваю шпагу i кiнуўся на разбойнiц, чатырох забiў, а астатнiя паўцякалi.
Пасля гэтага Гулiвер зачынiў вокны i дзверы i, трохi перадыхнуўшы, пачаў разглядаць трупы сваiх ворагаў. Восы былi велiчынёй з вялiкага цецерука. Вострыя, як iголкi, джалы iх былi даўжэйшыя, чым сцiзорык Гулiвера. Добра, што яму пашчаслiвiла пазбегнуць уколу гэтых атручаных нажоў!
Асцярожна загарнуўшы ўсiх чатырох вос у ручнiк, Гулiвер схаваў iх у нiжнюю скрынку сваёй камоды.
- Калi мне яшчэ суджана калi-небудзь вярнуцца на радзiму, - сказаў ён сабе, - я падарую iх школе, дзе я вучыўся.
8
Днi, тыднi i месяцы ў краiне велiканаў былi не даўжэйшыя i не карацейшыя, чым ва ўсiх iншых частках свету. I беглi яны адзiн за другiм з такой жа хуткасцю, як i ўсюды.
Пакрысе Гулiвер прывык бачыць вакол сябе людзей, вышэйшых за дрэвы, i дрэвы, вышэйшыя за горы.
Неяк каралева паставiла яго сабе на далонь i падышла з iм да вялiкага люстэрка, у якiм абое яны былi вiдаць з галавы да пят.
Гулiвер мiмаволi засмяяўся. Яму раптам здалося, што каралева самага звычайнага росту, зусiм такая, як усе людзi на свеце, а вось ён, Гулiвер, зрабiўся меншы, чым быў, разоў у дванаццаць.
Патрохi ён перастаў здзiўляцца, калi бачыў, што людзi жмураць вочы, каб лепш разгледзець яго, i падносяць далонь да вуха, каб пачуць, што ён гаворыць.
Ён ведаў, што амаль кожнае яго слова здаецца велiканам смешным i дзiўным i чым больш сур'ёзна ён разважае, тым болей з яго смяюцца. Ён ужо не крыўдзiўся на iх за гэта, а толькi думаў з горыччу: "Можа, i я смяяўся б, калi б канарэйка, якая жыве ў мяне дома ў прыгожай пазалочанай клетцы, раптам надумалася гаварыць пра навуку i палiтыку".
Зрэшты, Гулiвер не скардзiўся на свой лёс. З таго часу як ён трапiў у сталiцу, яму жылося нядрэнна. Кароль i каралева вельмi любiлi свайго Грыльдрыга, а прыдворныя былi з iм вельмi пачцiвыя.
Прыдворныя заўсёды пачцiвыя з тымi, каго любяць кароль i каралева.
Адзiн толькi вораг быў у Гулiвера. I як нi ахоўвала свайго выхаванца клапатлiвая Глюмдальклiч, яна ўсё-такi не змагла засцерагчы яго ад многiх непрыемнасцяў.
Гэты вораг быў карлiк каралевы.
Да таго як з'явiўся Гулiвер, ён лiчыўся самым маленькiм чалавекам ва ўсёй краiне. Яго прыгожа апраналi, гулялi з iм, яму даравалiся дзёрзкiя жарты i надакучлiвыя свавольствы. Але як толькi Гулiвер пасялiўся ў пакоях каралелевы, i яна сама i ўсе прыдворныя перасталi нават заўважаць карлiка.
Карлiк хадзiў па палацы хмуры, сярдзiты, злаваўся на ўсiх, а больш за ўсё, зразумела, на самога Гулiвера.
Ён не мог спакойна глядзець на тое, як цацачны чалавечак стаiць на стале i, чакаючы выхаду каралевы, свабодна размаўляе з прыдворнымi.
Злосна ўхмыляючыся i крыўляючыся, карлiк пачынаў падсмейвацца з новага каралеўскага любiмчыка. Але Гулiвер не звяртаў на гэта ўвагi i на кожны жарт адказваў двума, яшчэ больш дасцiпнымi.
Тады карлiк пачаў думаць пра тое, як бы iнакш насалiць Гулiверу. I вось аднойчы ў час абеду, падлавiўшы момант, калi Глюмдальклiч пайшла па нешта ў другi канец пакоя, ён узлез на падлакотнiк крэсла каралевы, схапiў Гулiвера, якi спакойна сядзеў за сваiм столiкам, размахнуўся i кiнуў яго ў срэбны кубак са смятанкай, а сам кулём выкацiўся з пакоя i зашыўся ў нейкi цёмны куток.
Каралева так перапалохалася, што ёй нават i ў галаву не прыйшло падаць Гулiверу кончык мезенца цi маленькую лыжку. Бедны Гулiвер плюхаўся ў белых густых хвалях i, мусiць, праглынуў не менш гладыша халоднай, як лёд, смятанкi, пакуль нарэшце не падбегла Глюмдальклiч. Яна выхапiла яго з кубка i загарнула ў сурвэтку.
Гулiвер хутка сагрэўся, i незвычайная ванна не прынесла яму вялiкай шкоды. Усё скончылася лёгкiм насмаркам, але з таго часу ён не мог без агiды нават глядзець на смятанку.
Каралева вельмi раззлавалася i загадала сурова пакараць свайго ранейшага любiмца.
Карлiка балюча адлупцавалi i прымусiлi выпiць кубак смятанкi, у якой выкупаўся Гулiвер.
Пасля гэтага тыднi два карлiк паводзiў сябе добра - не чапаў Гулiвера i нават ветлiва ўсмiхаўся яму, праходзячы мiма.
Усе - нават насцярожаная Глюмдальклiч i сам Гулiвер - перасталi асцерагацца яго.
Але карлiк затаiўся, ён толькi чакаў зручнага выпадку, каб расквiтацца разам за ўсё са сваiм шчаслiвым сапернiкам. I гэты выпадак, як i першы раз, трапiўся яму ў час абеду.
Каралева паклала сабе на талерку костку з мазгамi, мазгi дастала, а талерку адсунула ўбок.
Глюмдальклiч якраз пайшла да буфета, каб налiць Гулiверу вiна. Карлiк падкраўся да стала, i не паспеў Гулiвер апамятацца, як карлiк засунуў яго па самыя плечы ў пустую костку.
Добра яшчэ, што костка паспела астыць. Гулiвер не апёкся, але ад крыўды ледзь не заплакаў.
Болей за ўсё крыўдна было тое, што каралева i прынцэсы нават не заўважылi, што ён знiк, i спакойна гаманiлi са сваiмi прыдворнымi дамамi.
Клiкнуць iх на дапамогу i прасiць, каб яго выцягнулi з каровiнай косткi, Гулiвер не хацеў. Ён вырашыў маўчаць, што б нi было далей.
"Толькi б костку не кiнулi сабакам!" - думаў ён.
Але, на шчасце, вярнулася Глюмдальклiч са збанам вiна. Яна адразу ж убачыла, што Гулiвера няма на месцы, i пачала шукаць яго.
Якi перапалох узняўся ў каралеўскай сталовай! Каралева, прынцэсы i прыдворныя дамы пачалi падымаць i трэсцi сурвэткi, заглядваць у мiскi, шклянкi, соўснiкi.
Але ўсё было дарэмна: Грыльдрыг прапаў бясследна. Каралева была ў роспачы. Яна не ведала, на каго злавацца, i таму злавалася яшчэ больш.
Невядома, чым бы скончылася гэтая гiсторыя, калi б меншая прынцэса не заўважыла Гулiвераву галаву, якая тырчала з косткi, быццам з дупла вялiзнага дрэва.
- Вунь ён! Вунь ён! - закрычала яна.
Праз хвiлiну Гулiвера выцягнулi з косткi.
Каралева адразу ж здагадалася, хто ўсё гэта натварыў.
Карлiка зноў адлупцавалi, а нянечка панесла Гулiвера адмываць i пераапранаць.
Пасля гэтага выпадку карлiку забаранiлi паказвацца ў каралеўскай сталовай, i Гулiвер доўга не бачыў свайго ворага - пакуль не сустрэўся з iм у садзе.
Здарылася гэта так. Аднойчы гарачым летнiм днём Глюмдальклiч вынесла Гулiвера ў сад i пусцiла яго пагуляць у цяньку.