7. З правай нiжняй кiшэнi камiзэлькi звешваецца тоўсты металiчны ланцуг, вiдаць, срэбны. Гэты ланцуг прымацаваны да вялiкага круглага прадмета, якi знаходзiцца ў кiшэнi i зроблены з таго ж металу. Што гэта за прадмет, невядома. Адна яго сценка празрыстая, як лёд, i праз яе добра вiдаць дванаццаць чорных знакаў, размешчаных па крузе, i дзве доўгiя стралы.
Унутры гэтага круглага прадмета, вiдаць, сядзiць нейкая таямнiчая iстота, якая не перастаючы стукае не то зубамi, не то хвастом. Чалавек-Гара растлумачваў нам - часткова словамi, а часткова жэстамi - што без гэтай круглай металiчнай скрынкi ён бы не ведаў, калi яму ўставаць ранiцой i калi класцiся вечарам, калi пачынаць працу i калi яе канчаць.
8. У левай нiжняй кiшэнi камiзэлькi мы бачылi рэч, падобную на рашотку дварцовага саду. Вострымi прутамi гэтай рашоткi Чалавек-Гара расчэсвае сабе валасы.
9. Закончыўшы абследаванне кафтана i камiзэлькi, мы агледзелi рэмень Чалавека-Гары. Ён зроблены са скуры нейкай велiзарнай жывёлiны. З левага боку на iм вiсiць меч даўжынёй больш чым у пяць разоў за сярэднi чалавечы рост, а з правага - мяшок, падзелены на два аддзяленнi. У кожным з iх могуць лёгка змясцiцца тры дарослыя лiлiпуты.
У адным з аддзяленняў мы знайшлi мноства цяжкiх i гладкiх металiчных шароў велiчынёй з чалавечую галаву; другое да краёў запоўнена нейкiмi чорнымi зярнятамi, даволi лёгкiмi i не надта буйнымi. Мы, змаглi змясцiць у сябе на далонi некалькi дзесяткаў гэтых зярнят.
Такi падрабязны вопiс рэчаў, знойдзеных пры вобыску ў Чалавека-Гары.
У час вобыску вышэйназваны Чалавек-Гара паводзiў сябе ветлiва i спакойна".
Пад вопiсам чыноўнiкi паставiлi пячатку i падпiсалiся:
Клефрын Фрэлок, Марсi Фрэлок.
8
На другую ранiцу перад домам Гулiвера выстраiлiся войскi, сабралiся прыдворныя. Прыехаў i сам iмператар са свiтай i мiнiстрамi.
У гэты дзень Гулiвер павiнен быў аддаць iмператару Лiлiпуцii сваю зброю.
Адзiн чыноўнiк гучна чытаў вопiс, а другi бегаў па Гулiверу з кiшэнi ў кiшэню i паказваў яму, якiя рэчы патрэбна даставаць.
- Кавалак грубага палатна! - пракрычаў чыноўнiк, якi чытаў вопiс.
Гулiвер паклаў на зямлю сваю насоўку.
- Срэбны куфэрак!
Гулiвер дастаў з кiшэнi табакерку.
- Стос гладкiх белых лiстоў, прашытых вяроўкамi!
Гулiвер паклаў побач з табакеркай сваю запiсную кнiжку.
- Доўгi прадмет, падобны на садовую рашотку.
Гулiвер дастаў грабеньчык.
- Скураны пояс, меч, падвойны мяшок з металiчнымi шарамi ў адным аддзяленнi i чорнымi зярнятамi - у другiм!
Гулiвер адшпiлiў пояс i паклаў яго на зямлю разам са сваiм корцiкам i мяшочкам, у якiм ляжалi кулi i порах.
- Машына з жалеза i дрэва! Рыбалоўная сетка з круглымi прадметамi з медзi, серабра i золата! Велiзарны нож! Круглая металiчная скрынка.
Гулiвер дастаў пiсталет, кашалёк з манетамi, кiшэнны ножык i гадзiннiк. Iмператар перш за ўсё агледзеў нож i корцiк, а затым загадаў Гулiверу паказаць, як страляюць з пiсталета.
Гулiвер паслухаўся. Ён зарадзiў пiсталет адным толькi порахам - порах у парахаўнiцы застаўся зусiм сухi, таму што вечка завiнчвалася наглуха, - узняў пiсталет i стрэлiў у паветра.
Пачуўся аглушальны грукат. Многiя людзi страцiлi прытомнасць, а iмператар пабялеў, закрыў твар рукамi i доўга не адважваўся расплюшчыць вочы.
Калi дым разышоўся i ўсе супакоiлiся, уладар Лiлiпуцii загадаў адвезцi ў арсенал нож, корцiк i пiсталет.
Астатнiя рэчы Гулiверу аддалi назад.
9
Цэлага паўгода пражыў Гулiвер у палоне. Шэсць самых славутых вучоных кожны дзень прыходзiлi ў замак вучыць яго лiлiпуцкай мове.
Праз тры тыднi ён ужо добра разумеў, што гавораць навокал, а месяцы праз два i сам навучыўся размаўляць з жыхарамi Лiлiпуцii.
На першых жа ўроках Гулiвер запомнiў адну фразу, якая патрэбна была яму больш за ўсё: "Ваша вялiкасць, я прашу вас адпусцiць мяне на волю".
Кожны дзень на каленях паўтараў ён гэтыя словы iмператару, але iмператар адказваў заўсёды адно i тое ж:
- Люмоз кельмiн песо дэсмар лон эмпазо!
Гэта значыць: "Я не магу вызвалiць цябе, пакуль ты не паклянешся мне жыць у мiры са мной i з усёй маёй iмперыяй".
Гулiвер гатоў быў у любую хвiлiну даць клятву, якую ад яго патрабавалi. Ён зусiм i не хацеў ваяваць з маленькiмi чалавечкамi. Але iмператар адкладваў цырымонiю ўрачыстай клятвы з дня на дзень.
Пакрысе лiлiпуты прывыклi да Гулiвера i перасталi яго баяцца.
Часта вечарамi ён клаўся на зямлю перад сваiм замкам i дазваляў пяцi цi шасцi чалавечкам танцаваць у сябе на далонi.
Дзецi з Мiльдэнда прыходзiлi гуляць у хованкi ў яго валасах.
I нават лiлiпуцкiя конi больш не храплi i не станавiлiся дыбка, калi бачылi Гулiвера.
Iмператар наўмысна загадаў як мага часцей наладжваць конныя вучэннi перад старым замкам, каб прывучыць коней сваёй гвардыi да жывой гары.
Ранiцой усiх коней з палкавых i ўласных iмператарскiх канюшань праводзiлi ля ног Гулiвера.
Кавалерысты прымушалi сваiх коней пераскокваць цераз яго руку, пакладзеную на зямлю, а адзiн славуты коннiк пераскочыў нават неяк цераз яго нагу, закутую ў ланцуг.
Гулiвер усё яшчэ сядзеў на ланцугу. Ад нуды ён узяўся за работу i сам зрабiў сабе стол, крэслы i ложак.
Для гэтага яму прывезлi каля тысячы самых вялiкiх i тоўстых дрэў з iмператарскiх лясоў.
А пасцель для Гулiвера зрабiлi лепшыя мясцовыя майстры. Яны прынеслi ў замак шэсцьсот сеннiкаў звычайнай лiлiпуцкай велiчынi. Па сто пяцьдзесят штук сшылi яны разам i зрабiлi чатыры вялiкiя сеннiкi на Гулiвераў рост. Iх паклалi адзiн на адзiн, але ўсё-такi спаць Гулiверу было мулка.
Такiм жа чынам зрабiлi для яго коўдру i прасцiны.
Коўдра выйшла тонкая i не вельмi цёплая. Але Гулiвер быў марак i не баяўся прастуды.