— Дурненькая, чаго ты так?
— Антона шкада.
Ёй шкада. А яму хіба не шкада? Здаецца, душа разрываецца. Ніколі не думаў, што будзе так шкадаваць.
— Алеся, не плач. Мы яго знойдзем. Цяпер жа пайду ў лес.
— І я пайду, — прамовіў Мацей.
Яны паволі ішлі па лесе. Янка моцна сціскаў у руках сваю зброю — басалык.
— Нас, мусіць, маці шукае, — падаў голас Мацей.
«Шукае, — падумаў Янка. — Пайшлі, не сказаўшы. А калі б сказалі? Не пусціла б».
— Шукае… — зноў сказаў Мацей.
— Антон! — раптам усклікнула Алеся.
Янка стаў, нібыта яго хтосьці ззаду тузануў. За павароткай сцяжынкі, па якой яны ішлі, стаяў Антон, прывязаны, няйначай, як лыкам, да сасны. У роце нейкая брудная ануча.
— Тут, мабыць, і цётка з барадой, — прамовіў Мацей і на ўсё горла: — Ого-го-го-о!..
Янка кінуўся да Антона, выцягнуў з рота анучу.
— Хто цябе прывязаў? Яна?
Антон адкрывае рот, нібы пазяхаючы. Ні слова не вымавіць. Твар белы, што палатно. Ні крывінкі.
— Хто прывязаў? Цётка з барадой?
— Дзеці! Дзеткі! — пачулася за спінаю. Янка азірнуўся: Ясь і бацька бягуць, спяшаюцца.
— Яначка! Хто крычаў? — падбег бацька.
— Я! — выпаліў Мацей.
— Ты-ы?
— Клікаў каго-небудзь.
— Мы ішлі, ішлі, азіраліся, — пачала расказваць Алеся. — Бачым: Антон да сасны прывязаны.
— Ён зусім знясілеў,— прагаварыў Ясь і, выняўшы нож, разрэзаў лыка. Антон асунуўся на зямлю.
— Ногі яго не трымаюць, — сказаў бацька. Янка моўчкі глядзеў на Антона. Ляжыць, не варушыцца. Напэўна, доўга стаяў вось так, прывязаны. Даўкі камяк падступіў да горла…
Бацька прысеў, прытуліў Антона да грудзей.
— Дзіця, дзіцятка…
— Мяне… Мяне… Бацька нахіліўся ніжэй.
— Хто?
— Мяне… Мяне цётка з барадой схапіла. Янку здалося, што кубак ледзяной вады за карак вылілі. Усё-ткі яна. Вось прыблуда!
— Яна мяне прывязала. Яна нешта гергетала. Здаецца, хацела, каб дарогу ёй паказаў, каб правёў яе.
— Якую дарогу?
— Не ведаю. Я амаль нічога не памятаю. Янка глядзеў на Антона. Кажа, што хацела, каб дарогу ёй паказаў. Дзіўна. Хіба сама дарогі не ведае? Хіба першы дзень па гэтых балотах гойсае?
— Яна тут. Яна непадалёку, — усклікнуў Мацей. — Зараз вылезе і схопіць нас.
— Не вылезе. Не бойцеся, — сказаў Ясь.
— Думаеш, што недзе брэндаецца? — прамовіў бацька.
— Хочацца мне яе логава знайсці. Хочацца злавіць яе.
— З нячыстай сілай вырашыў змагацца? — вырвалася ў бацькі.
— Не такіх ламалі.
— Ясечка, не трэба, — папрасіла Алеся. — На каго ты Паўлінку пакінеш?
— Вярнуся жывы і здаровы. Сустрэне мяне Паўлінка.
— З нячыстай сілай не жартуй, — выгаварыў бацька.
Ясь усміхнуўся.
— Яшчэ паглядзім, дзе каго пасадзім. Нешта падобнае на зайздрасць адчуў Янка.
Вось які Ясь. Самой нячыстай сілы не баіцца. Сапраўдны вой. Ці будзе ён такі калі-небудзь? А бацька наставіў рукі.
— Ясь, не пушчу.
— Не бойцеся. Не васіліск гэта.
— Не васіліск? Хто ж тады?
— Пакуль не ведаю.
Ясь павярнуўся і, пасвістваючы, пайшоў. Бацька паківаў галавою.