Вуж зноў сыкнуў, тыцнуў галавою.
— Чаго ты так? Супакойся. Саслужы нам службу, — стаў прасіць яго Пятрусь.
Вуж, як відаць, не хацеў саслужыць нам службу. Ён бесперапынна сыкаў па-змяінаму, выгінаўся, тыцкаў галавою.
— Хопіць танцаваць. — Пятрусь схапіў вужа каля самай галавы, кінуў у кашулю, загарнуў.
— Вось каб яшчэ аднаго злавіць! — усклікнуў я.
— Хопіць і аднаго. — Пятрусь завязаў кашулю і панёс вужа, як кілбасу.
Я чакаў, спадзяваўся, што выскачаць Мірон Казіміравіч і Ландыш. Знарок наступаў на сухія галінкі, каб трашчалі. Ды ні адзін з іх і носа не высунуў.
Калі мы падышлі да маёй хаты, Пятрусь запытаў:
— Ігнат, што з вужом рабіць? Я хуценька адказаў:
— Няхай у мяне пажыве.
— Калі на падворак выпусцім, то ў лес уцячэ, — сказаў Пятрусь.
Так, уцячэ, папаўзе. Зноў у рукі не дасца. Навучаны.
Я, не падумаўшы, ляпнуў:
— Давай прывяжам. Пятрусь у рогат:
— Прывяжам, як сабаку? У яго ж шыі няма.
Але, няма. Як ні прывязвай, усё роўна выкруціцца. У хату пусціць? Ноччу яшчэ на ложак запаўзе. Маці так перапалохаецца, што на бяссонніцу захварэе.
— Пятрусь, можа, выпусцім? Пасля яшчэ аднаго зловім.
— Не, — сказаў Пятрусь. — Вужы — не грыбы. Іншы раз па лесе цэлы тыдзень цягаешся і ніводнага не ўбачыш. А Мірон Казіміравіч і Ландыш не будуць спаць у шапку. Заўтра падпільнуюць нас на дарозе.
Я ў роспачы махнуў рукою.
— Куды ж яго? Такая зброя прападзе! Пятрусь падышоў да веласіпеда, які стаяў каля плота, стукнуў рукою па кабуры.
— У кабуру пасадзім. Тут яму будзе, як у гарадской кватэры з усімі выгодамі.
— У кабуры ключы ад веласіпеда.
— Ключы вымем. Вужу месцейка хопіць. Ён клубочкам любіць ляжаць.
— А калі бацька ў кабуру палезе? Калі яму захочацца ключы ўзяць?
— Нікуды ён сёння не паедзе. Хутка звечарэе. А проста так не любіць катацца. Гэта ж не ты. Адшпільвай.
Я адшпіліў кабуру, выняў ключы, а Пятрусь туды вужа галавою. Хуценька зашпіліў кабуру, нагнуўся, прытуліў вуха, прыслухоўваючыся.
— Што робіць вуж? — не вытрываў я. Пятрусь расплыўся ва ўсмешцы.
— Са сваёй кватэрай знаёміцца. Хадзем у хату. Халоднай вады нап'юся. У роце перасохла.
Мы з Петрусём сядзелі ў хаце і вялі між сабою гаворку. Яе Пятрусь распачаў.
— Ігнат, чаму людзі бываюць розныя? — запытаў.
Я задумаўся. Сапраўды, людзі не толькі знешне адрозніваюцца. Што ні чалавек, то характар. Адзін спакойны, памяркоўны, а другі — што порах. Скажы слова не ў радок — успыхне, загарыцца.
— Людзі не робаты, — кажу. — Што было б, калі б былі падобныя адзін на аднаго?
Пятрусь паціху сказаў:
— Нічога не было б.
Што ж, мае ён рацыю. Чаму ў нас гэтулькі песень, казак? Чаму і вёскі, і гарады пабудавалі? Чаму розныя машыны прыдумалі? Бо людзі розныя. Адзін песні складае, другі зямлю арэ, трэці думае над тым, як у космас паляцець.
— Нічога не было б, — паўтарыў Пятрусь і, крыху памаўчаўшы, дадаў: — Ды я не пра гэта.
— А пра што?
— Чаму адзін добры, а другі злы? Чаму адзін табе спрыяе, а другі на ражне рад цябе бачыць?
— Ад душы залежыць, — сказаў я. — Калі душа добрая, то і сам чалавек добры.
— Але ж людзі не нарадзіліся злымі. Бачыў, як немаўляты ўсміхаюцца, як маленькімі ручкамі цягнуцца, каб абхапіць? У іх няма зла.
Цяжкае пытанне задаў Пятрусь. Што ж выходзіць? Чалавек падрастае і нейкім зусім іншым становіцца? Вось гэтыя… Мірон Казіміравіч і Ландыш. Яны таксама калісьці смяяліся, цягнуліся рукамі, каб абняць. А цяпер цягнуцца, каб схапіць. Каб прымелі, то ў лыжцы вады ўтапілі б. Чаму ж так перайначыліся?
— Дык чаму ж адзін добры, а другі злы? — паўтарыў Пятрусь.
— Не ведаю, — прызнаўся я.
— Ніхто не ведае, — упэўнена сказаў Пятрусь. — Калі б ведалі, то такога, як цяпер, не было б.
На двары пачулася гамонка. Я выглянуў у акно. Каля хаты стаялі маці і наша суседка цётка Ганна.
— Хто там? — пацікавіўся Пятрусь.
— Цётка Ганна, — сказаў я. — Захацелася ёй лясы патачыць. Не ўсядзела ў хаце.
У кожнай Палашкі свае замашкі. Любіць цётка Ганна язык пачасаць. Пра такіх, як яна, кажуць: не дай паесці, а дай пагаварыць. Вось і цяпер распачала:
— А ведаеш, мая суседачка, пра што ў газетах пішуць?