Пятрусь падскочыў, адкінуў бохан убок. Жудасны піск сціх. Адразу, нібы голас з радыёпрадуктара, калі штэпсель з разеткі выцягнуць.
«Кап», — ужо на зямлю капнула чырвоная кропля. Я са страхам чакаў, што зноў пачую піск. Ды не, не пачуў.
— Глянь на поле! Дзіва! — усклікнуў Пятрусь.
Але, дзіва. Кволыя сцябліны, нядаўна пераламаныя, на вачах уставалі, каласы наліваліся важкім зернем.
— Казка! — усклікнуў я. — Усё-ткі мы ў казцы?
— Як бачыш, — сказаў Пятрусь.
У казцы. Выходзіць, яна не толькі ў думках. Выходзіць, яна не фантазія, а рэальнасць. Не верыцца. Але ж жытнёвае поле на вачах ажыло.
— Вось якая яна, казка, — сказаў я.
— Дзіўная, — падхапіў Пятрусь.
Нічога не скажаш. Дзіўная. Вядома, слуп на раздарожжы не навіна. Але пацук, якому перарэзалі горла…
— У нейкую нялюдскую казку мы трапілі,— прамовіў я.
— У нялюдскую, — пагадзіўся са мною Пятрусь. — Звычайна ў казках хлеб шануюць, а тут…
— Бывае, што і ў нас не шануюць, — заўважыў я. — У школьнай сталовай часта на падлозе ляжыць. Я сам адзін раз у кут шпурнуў.
Пятрусь зірнуў на мяне.
— Ігнат, гэта не пацук енчыў.
Хто ж тады? Ці не стаў дзіваком і Пятрусь у гэтай дзіўнай казцы?
— Ігнат, гэта не пацук. Хлеб плакаў. Яму балела.
Ці магчыма такое? Калі кідалі скарынкі пад стол, ніводная не заплакала. Здараецца, што некаторыя хлеб нават нагамі падбіваюць, як футбольны мяч.
— Хлеб плакаў,— сказаў Пятрусь. — Тут казка. Я зірнуў на бохан хлеба. Ляжыць скрываўлены, нібы паранены. Зноў успомніў пра той кавалак, які шпурнуў у кут. На ім яшчэ засталіся адбіткі маіх зубоў. Там, дома, не ўспамінаў. А цяпер… Чаму цяпер? Не зведаўшы гора, шчасця не пазнаеш?
— Пацука нехта нядаўна на галіну павесіў,— прагаварыў Пятрусь.
Няўжо сапраўды нядаўна? Калі так, то не на добрае. Што, калі гэты нелюдзь паблізу? Што, калі сядзіць у жыце, цікуе за намі, слухае, пра што гаворым? Калі хлеба не пашкадаваў, то і нас па галоўцы не пагладзіць. Возьме за горла і…
— Чалавек такога не зробіць, — сказаў я.
— А Мірон Казіміравіч не зрабіў бы?
— Зрабіў бы. І Ландыш таксама зрабіў бы. Але тут, у казцы…
Пятрусь не паспеў скончыць, бо ззаду пачулася, як стрэл:
— Добры дзень.
Я азірнуўся і аж прысеў.
— Мірон Казіміравіч! — вырвалася ў мяне.
Так, перад намі стаяў Мірон Казіміравіч. І акуляры на носе, і валасы на галаве ўскудлачаныя, нібы толькі што са стога сена вылез, добра выспаўшыся. Праўда, барада не рыжая, а чорная. Але ж бараду можна перафарбаваць.
Няўжо і ён адправіўся за намі ў казку? Не верыцца. Такі над іншымі любіць праводзіць эксперыменты. Сам не стане рызыкаваць. Дык што ж выходзіць? Выходзіць, не ў казцы мы. Выходзіць, выняў з бутляў і ў лес прывёз. Наш лес, не казачны. А пацука знарок на сук павесіў. Чаму ж каласы на вачах зернем наліліся? Так бывае толькі ў казках. Дзе ж мы?
У мяне затахкала ў скронях, закалола ў патыліцы. Хацелася ўпасці ніцма, абхапіць галаву. І я ўпаў бы, бо не ставала сіл, ды Мірон Казіміравіч неспадзявана сказаў:
— Я не Мірон Казіміравіч.
Вось табе і маеш! Мірон Казіміравіч не Мірон Казіміравіч. Як жа такое магчыма? Тлуміць галаву. Зноў праводзіць нейкі эксперымент.
— Вы бараду перафарбавалі. З рыжай чорную зрабілі,— выціснуў я праз зубы.
— Мая барада зроду чорная.
— Хто ж вы?
— Казімір Міронавіч.
Дык ён не толькі бараду перафарбаваў, але, як пішуць у анкетах, і свае ініцыялы змяніў. Хіба для канспірацыі?
— Не вярзіце лухту. Ведаем вас як аблупленага, — не сцярпеў я.
А гэты Казімір Міронавіч глянуў на мяне, як сабака на ката.
— Ты не вельмі. Нос не задзірай. Я з табою свіней не пасвіў. Зараз вазьму за вушы і на хвойку закіну.
Жартуе? Не. Вырачыў вочы, кулакі сашчаміў. Што, калі падвесіць мяне, як пацука?
— Дык… — пачаў я.
— Дык індык. Я Казімір Міронавіч. Мірон Казіміравіч жыве ў вас. Тут казка. Мірон Казіміравіч не раз сюды сігналы падаваў. Толькі я іх успрыняў, зразумеў. Мы з ім браты па душы. Мірон Казіміравіч паведаміў, што вас у казку адправіць. Трэці дзень чакаю. Вось мы і сустрэліся.
Я са страхам глядзеў на яго. Нейкі нервовы. Не любіць, калі не ў руку. З такім да двух не гавары. Ён пацуку горла перарэзаў. Знарок. Каб сябе паказаць, каб зразумелі, чым дыхае.
Пятрусь кіўнуў галавою, паказваючы на пацука.
— Ваша работа?
— Мая. — Казімір Міронавіч узяў пацука за хвост, патрымаў. Падумалася: зараз плясне мне ці Петрусю пацуком па твары. Не. Шпурнуў убок. Пасля крануў нагою бохан.
— Вы хлеб адкінулі?