Народны цар Іванка кіўнуў галавою.
— Чытай.
Паэт Карней таксама страсянуў галавою.
Стаіць, пазірае на народнага цара Іванку. Нібы дзіцё, якое на Новы год, каля ёлкі, прыз за выступленне чакае. Сонца славіць… Свабоду… Не. Свайму гаспадару дагаджае. І прыдумаў жа такое: карацелька. Не паэт, а сапраўдны карацельшчык. Складае так, каб было карацей і да славы, і да багацця.
— Выдатная карацелька, — усміхнуўся народны цар Іванка. — Правільна ты напісаў. Я даў ім сонца. Калі б не я, то яно не свяціла б. А калі б і свяціла, то ўсё роўна не грэла б. Яно толькі, толькі…
— Толькі тлела б, — дапамог паэт Карней.
— Во! Во! Не грэла б, а тлела б. Як малюсенькі-малюсенькі вугалёчак.
Цар Іванка лічыць, што без яго сонца не грэла б. Няўжо ўсур'ёз? Мабыць, усур'ёз. Вочы блішчаць, што ў галоднага. Паэт Карней яго славіць, а ён расце як на дражджах.
— Яшчэ адну карацельку прачытаю. Можна? — падаў голас паэт Карней.
— Можна. А тую… Загадаю, каб тую ўсе-ўсе вывучылі.
Паэт Карней кашлянуў у кулак і пачаў:
— Будзем вам ламаць мы косці,— перапыніў яго народны цар Іванка.
— Мне? — скалануўся паэт Карней.
— Табе не. Каму-небудзь іншаму…
— Каму-небудзь іншаму трэба. Хапае незычліўцаў на свеце. Ваша вялікасць, яны ёсць і ў нашым горадзе. Паэт Мацей нядаўна казаў, што яму надакучыла вас славіць. Казаў, што стане пісаць пра птушак, пра кветачкі. Каб ваша імя ні-ні…
Ну й губасцік!.. Ён не толькі паэт-астраном, але і зайздроснік. Топча ў гразь паэта Мацея. Дзе ж ягоны гонар?
— Ваша вялікасць, паэт Мацей даўно хоча славіць не вас, а розных там птушачак-шчабятушачак.
— А мы яго на мыла.
— Трэба, ваша вялікасць. Спісаўся.
— Не хвалюйся. Ідзі, пішы, старайся.
Паэт Карней, ашчасліўлены, выйшаў з залы. Цяпер ён, відаць, быў на сёмым небе ад радасці. І ласкавага слова дачакаўся, і паэта Мацея ўтапіў. Магчыма, нядаўна разам за сталом з ім сядзеў, свае карацелькі чытаў. Які ж дурань паэт Мацей! Каму прызнаўся, што надакучыла славіць, што захацелася пра прыроду напісаць!
— Хлопчыкі,— прагаварыў народны цар Іванка, — навучыліся чаму-небудзь?
Хоча, каб і мы славілі, як паэт Карней, каб скакалі пад ягоную дудку, каб утапілі адзін аднаго, калі прыйдзецца.
— Не буду такім, як Карней, — сказаў я.
— Няхай у яго пан Бадзей павучыцца, — дадаў Пятрусь.
Пан Бадзей скрыгітнуў зубамі.
— Вас дрынам трэба вучыць.
— Вельмі ж ганарыстыя, — працадзіў праз зубы народны цар Іванка. — Вас яшчэ супроць шэрсці не гладзілі.
— У прафілакторый іх? — запытаў пан Бадзей.
— Адпушчу. Няхай ідуць.
У пана Бадзея вочы сталі круглыя-круглыя.
— Адпускаеце? Не пакараўшы?
Мы бокам-бокам з гэтай залы, падобнай на турму.
У горадзе быў сапраўдны тарарам. Піск, енкі, крыкі. Нейкія людзі ў лахманах б'юць, цягнуць гараджан. Ды хіба толькі іх? Вось адзін схапіў за ногі астрыжанага сабаку, пакруціў у паветры і шпурнуў за плот, у агарод. Сабака толькі вякнуў.
— Разбойнікі разгуляліся! — крыкнуў Пятрусь.
Цяпер і я здагадаўся, што разбойнікі ў горадзе гаспадараць. Разгуляліся дык разгуляліся! Як відаць, не хутка спыняцца. Нямала слёз пральецца.
Я азірнуўся і ўбачыў пана Катовіча. Ён стаяў непадалёку. Каля яго скупіліся стражнікі. Покатам са смеху качаюцца.
Я падбег да пана Катовіча.
— Сонца сёння добра смаліць, — прамовіў ён, як бы не заўважаючы, што я перад ім стаю.
— В-вы… В-вы… — прамовіў я, запінаючыся ад хвалявання.
Пан Катовіч глянуў на мяне, бы на камара, які надакучае.
— Цябе выпусцілі, а падзецца няма куды?
— Чаму людзей не ратуеце?
— Няхай патрэніруюцца разбойнікі,— сказаў пан Катовіч і пайшоў. За ім пацягнуліся стражнікі.
Да Петруся, бачу, падбег разбойнік. Паглядзелі б вы на яго! Нос сіні, сарочка расхрыстаная, нагавіцы на каленях парваныя, быццам цэлы дзень, не спыняючыся, поўзаў.
— Дзядзька… — пачаў Пятрусь.
— Дай закурыць, — сказаў разбойнік. Пятрусь вытрашчыў вочы.
— Я не куру.
— Не курыш? Гы-гы-гы… — гыгыкнуў разбойнік і кулаком пад дых.