Пан Бадзей усміхнуўся, нібы яму зорку з неба дасталі, далі.
— Паэт Карней без вершаў не можа жыць.
— Хоць нялёгка ношка гэта, ды радзіўся я паэтам, — прагаварыў паэт Карней.
Пан Бадзей узяў яго пад руку, падвёў да нашай калоны. Паэт Карней выняў з кішэні хусцінку, выцер успацелы лоб.
— Дарагія мае! Суайчыннікі! Вы, вядома, ведаеце мяне. Ведаеце?
У адказ дружна запляскалі ў ладкі.
— Дзякую, дарагія! Дзякую, суайчыннікі! Я прыйшоў да вас, каб прачытаць свае вершы. Паслухайце верш-карацельку.
Паэт Карней думаў, што зноў запляскаюць у ладкі. Ён нават уперад падаўся, прыслухоўваючыся. Але людзі стаялі моўчкі, апусціўшы вочы. Нават такія, як каратканогі даносчык.
Паэт Карней азірнуўся, як воўк, якога абклалі.
— Прачытайце яшчэ верш-карацельку, — падахвоціў яго пан Бадзей. — Не дайшло да іх.
Паэт Карней адным духам выпаліў:
На гэты раз запляскалі ўсе як адзін. І я пляскаў, не шкадуючы далоняў. Смешным здаўся мне гэты вершык. Смешны быў і паэт Карней, які яго прыдумаў.
Калі ў калоне крыху супакоіліся, паэт Карней аб'явіў:
— Цяпер прачытаю верш, прысвечаны вашаму прафілакторыю.
Зноў людзі апусцілі вочы. А паэт Карней, не заўважаючы гэтага, усклікнуў:
Во дае! Цэлым народам сябе лічыць. І як такое ўлезла яму ў галаву? Лічыць, што тут жыццё бесклапотнае, што гуляем, нібы па праспекце. Вось каб сам пахадзіў па вострых каменьчыках. У некаторых нявольнікаў усе падэшвы ў крыві. Зноў ноччу будуць стагнаць. Складае свае вершыкі, лежачы ў ложку.
Не сонцу, а пану Бадзею. Каб рэзнуў. Насмажаць, навараць… Яго б сюды хоць на адзін тыдзень. Пайшоў бы па розум у галаву, калі б пасмактаў хвост ад селядца.
Пан Бадзей заківаў галавою. Цікава, што паэт Карней папросіць у яго за свае вершыкі? Проста так не прывык чытаць. Мабыць, мы сёння і хвастоў ад селядцоў не ўбачым.
— Ура паэту Карнею! — загарлапаніў пан Бадзей.
— Ура-а!.. — падхапілі стражнікі.
І ў нашай калоне найбольш старанныя закрычалі:
— Ура-а!..
Паэт Карней паднёс да вачэй хусцінку.
— Дарагія мае! Суайчыннікі! Цяпер пра сваё жыццё раскажу, сваю біяграфію вам абмалюю.
Памятаю сябе, калі яшчэ быў немаўляткам. Усе дзеці плачуць як прыйдзецца. А я плакаў па-асабліваму, у рыфму. Пасля сваімі ножкамі патупацеў. І таксама пачаў хадзіць не так, як усе, а ў рыфму.
— А яму някепска жывецца. У рыфму, — заўважыў Пятрусь.
— Неўзабаве першы верш напісаў і на ўвесь горад праславіўся. Нялёгка пісаць вершы. Асабліва цяжка рыфму падабраць. Не верыце? Падбярыце рыфму да слоў «гэй, гэй, гэй».
Здзівіў нас паэт Карней. Немаўляткам у рыфму плакаў, вучыўся хадзіць у рыфму. А цяпер просіць, каб да слоў «гэй, гэй, гэй» рыфму падабралі. З гэтых жа слоў пачынаецца карацелька, якая на прафілакторыі. Кожны нявольнік яе бачыў.
— Ну, што? Цяжка падабраць рыфму? — сказаў паэт Карней. — Вершы складаць — не тварыкі сонцу падстаўляць.
— Не бойся ты чарцей, — гукнуў Пятрусь.
— Вельмі кепска, — скрывіўся паэт Карней. Не даспадобы, што Пятрусь рыфму падабраў.
Яму думаецца, што мы з каменнага веку.
— Няхай жыве Карней, — крыкнуў каратканогі.
Паэт Карней увесь засвяціўся.
— А гэта някепска.
Вельмі захацелася мне, каб ён горкую пілюлю праглынуў. Фанабэрыцца. Стаіць, як певень. Калі б было пер'е, то распусціў бы. Што ж зрабіць? Абазваць? Непрыгожа. А калі верш пра яго скласці, каб пачынаўся з гэтых «гэй, гэй, гэй»? Зноў скрывіцца. Трэба скласці, трэба. Ага, нешта рыфмуецца… Зараз паскачаш.
Я падняў угору руку, як у школе ў час урока.
— Можна мне рыфму падабраць?
— Паспрабуй.
— Я верш прачытаю.
— Паспрабуй. Папасмяёмся.
Я выйшаў з калоны і на ўвесь голас, каб усе чулі, пачаў:
Я прыпыніўся, каб перадыхнуць, а Пятрусь нечакана гукнуў:
— Лаві курэй!
Паэт Карней вытрашчыў вочы так, што, я думаў, яны вылезуць. Пасля як тупне нагою!
— Мяне сам народны цар Іванка паважае! А тут… А гэтыя…
Да ягонага пляча дакрануўся рукою пан Бадзей.
— Не хвалюйцеся. Мы вас усе паважаем. Гэтыя ў мяне і застогнуць, і заенчаць. Я на іх даўно зуб тачу.
Кажа спакойна, а сам свідруе нас вачыма. Вочы халодныя-халодныя.