— Можна пакаштаваць, — згадзіўся Міхась. — Дык як гэтыя плады правільна называюць: мамоны ці дыні?
— Мамоны, — сказаў я, хоць і сам не ведаў, ці правільна так будзе.
Сёлетні год у Эльдарада, відаць, ураджайным выдаўся. Голле проста гнулася ад мамонаў, як назваў я іх Міхасю. Мамоны былі велічынёю з ананас. Я сядзеў на дрэве, рваў іх і кідаў Міхасю. А Міхась, стоячы ўнізе, клаў у торбачку. Бачым: Наташа ідзе. Усё-ткі не вытрымала.
— Частуйся, — гукнуў я з дрэва.
— Спачатку сам пакаштуй, — прапанавала Наташа.
— Я ўжо каштаваў. Смачныя. А калі не верыш, то яшчэ пакаштую.
Я з'еў адзін мамон, другі. Паглядзела на мяне Наташа — таксама давай есці.
— Андрэй, сапраўды смачныя, — сказала. — Што мы рабілі б без цябе?
Калі мяне хваляць, дык я як на дражджах расту. Тады мне хочацца зрабіць яшчэ болей, яшчэ лепей.
Я злез з дрэва.
— Хутка рыбы пакаштуеце, — хвалюся. — Вось толькі чарвей налаўлю.
— Можа, накапаеш? — паправіў мяне Міхась.
— Не, чарвей я буду лавіць, а не капаць.
Я не хлусіў. Асаблівасць дажджавога чарвяка трэба ведаць. Якую, цікавіцеся? Вушэй, як вядома, у чарвяка няма. Гукі ён адчувае ўсім сваім целам. Калі глеба трасецца. Вось і прыдумалі ў амерыканскім штаце Фларыда, як без асаблівых клопатаў чарвей лавіць. Я таксама вырашыў выкарыстаць іхні вопыт.
Знайшоў невялікі кій, забіў яго ў зямлю і па яго верхнім канцы пачаў вадзіць другім кіем. Туды-сюды, туды-сюды.
— На скрыпцы іграеш? — зарагатаў Міхась. А я не зважаю. Старанна ваджу кіем. Вось-вось павінны вылезці чэрві са сваіх норак на паверхню. Не любяць яны гэткіх гукаў, нервуюцца. Але выйшла не так, як мне хацелася.
— Уцякай! — чую, як закрычала Наташа. І Міхась за ёю:
— Уцякай!
«Смяюцца з мяне», — думаю. Хутка-хутка кіем ваджу. Ажно рука забалела.
— Андрэй, уцякай! — штосілы крыкнула Наташа.
— Пачакайце, — кажу. — Зараз яны навылазяць. Многа іх навылазіць.
— Андрэй, міленькі, уцякай! — у трэці раз крыкнула Наташа.
Глянуў на сваіх сяброў: калоцяцца, рукамі махаюць. «Што з імі сталася?» — думаю.
Азірнуўся — і амаль не самлеў. Каля маіх ног варушылася мясістая двухметровая пачвара. Шпурнуўшы ўбок кій, я як сігануў…
Так, за гэтыя два дні нямала давялося пабегаць. Але цяпер, напэўна, рэкорд па бегу ўстанавіў бы. Так ляцеў, так ляцеў… Адным словам, ледзь спынілі мяне Міхась і Наташа.
— Што, налавіў чарвей? — запытаўся Міхась.
— Ты водзіш кіем, а яна вылазіць. Ты водзіш, а яна вылазіць. Там яшчэ адна была, — паведаміла мне Наташа.
— Змяя? Ты думаеш, што гэта змяя? Яна не ўкусіла мяне?
Я падняў калашыну, правяраючы, ці няма ранкі на назе.
— Яна тваю музыку слухала, — сказаў Міхась. «Не, — думаю. — Змяя такую музыку не слухала б».
Я зразумеў, што дарэмна спалохаўся. Зусім забыўся, што ў свеце існуе не менш як сто восемдзесят відаў дажджавых чарвей. І ў такіх цёплых краінах, як Эльдарада, яны вырастаюць да трох метраў даўжынёю. Пра гэта я Міхасю і Наташы расказаў. А, відаць, не трэба было расказваць. Зусім напалохаў іх. Асабліва Наташу. Яшчэ доўга пасля гэтага Наташа хадзіла, як балерына, на дыбачках. Смешна? Скажаце, баязліўка? А што вы рабілі б, калі б ведалі, што каля вашых ног можа вылезці двухметровая пачвара? Хай сабе і завецца яна дажджавым чарвяком.
Мне вельмі хацелася налавіць рыбы, і я вырашыў не адступацца ад задуманага. Праўда, выклікаць на гук чарвей расхацелася. Дый для такіх чарвей, як у Эльдарада, трэба было б асаблівы кручок заказваць. А ў мяне (пра гэта я пазней успомніў) зусім кручка не было.
Я вырашыў выклікаць на гук рыбу. Так, так, не здзіўляйцеся. Рыбу на гук нават у нас ловяць. Тунцоў, напрыклад. Уключаюць дажджавальны апарат, і кроплі вады, нібы дажджынкі, па вадзе б'юць. А тунцам здаецца, што гэта маленькія рыбкі выскакваюць з вады. Чарадою кідаюцца яны туды, а іх ужо кручкі чакаюць.
У мяне, як вы ведаеце, не было ні кручкоў, ні тым болей дажджавальнага апарата. Я задумаў прасцей.
Знайшоў на беразе возера некалькі пустых ракавін, паклаў туды маленькія каменьчыкі і палавінкі гэтых ракавін смалою склеіў. Смалы з дрэва наскроб.
— Ты што задумаў? — здзівілася Наташа, убачыўшы, што склейваю ракавіны.
Я паднёс ракавіны да Наташынага вуха і моцна-моцна затрос.
— Чуеш, як каменьчыкі шастаюць? Наташа паціснула плячыма.
— Чую. Ну і што?
— Марозік, ты зусім здзяцінеў,— прагаварыў Міхась. — Цацачкі робіш.
— З такой цацкай я рыбы налаўлю. Рыбу ў пяску спячэм. Вунь ён які гарачы!
— Гумарыст, — уздыхнуў Міхась. — Цікава: як ты на ракавіну рыбу зловіш?
Я паднёс ракавіну да Міхасёвага вуха, патрос.
— Чуеш, як шастае?
— У цябе ў галаве даўно шастае, — пачуў я ў адказ.
А я зусім не пакрыўдзіўся.
— Калі б не шастала, — кажу, — то вы галодныя сядзелі б. Хто вас мамонамі накарміў?
Міхась моўчкі засоп носам. Не спадабалася, што так сказаў.
— Слухай, філосаф, — працягваю я, звяртаючыся да Міхася. — Чуў, што каменьчыкі ў ракавіне шастаюць? Чуў. І драпежныя рыбы пачуюць. Ім здасца, што маленькія рыбкі плёскаюцца. Ну і кінуцца да ракавін. А тут мы…