51762.fb2
— Заходзьце, галубкі, заходзьце, — паказаў Кляйн на расчыненыя дзверы ў самым канцы калідора. — Залятайце ў клетку. Хі-хі-хі…
Пасярод пакоя, у які мы зайшлі, стаяў паліраваны чатырохвугольны стол, а вакол стала — крэслы з выгнутымі спінкамі.
Кляйн лёгка падштурхнуў мяне ў спіну.
— Сядай на крэсла, сядай.
Я сеў і… раптоўна паехаў на крэсле, бездапаможна махаючы рукамі. Не ведаю, як стрымаўся, не закрычаў.
— Хі-хі-хі,— захіхікаў Кляйн, — гэта мой сюрпрызік, жарт.
Я ўпёрся нагамі ў падлогу. Крэсла спынілася. Сюды едзь, едзь назад, — лагодна прамовіў Кляйн. — Крэсла на калёсіках. — І яшчэ раз паўтарыў: — На калёсіках.
Падпіхваючыся нагамі, я пад'ехаў да стала.
— У крэсле кнопачка ёсць. Націснеш на кнопачку — калёсікі перастануць круціцца. Націсні, не бойся, — звярнуўся да мяне Кляйн.
Збоку, каля спінкі, я намацаў пальцамі невялікую кнопку, націснуў і… крэсла падскочыла ўгору. Адзін раз, другі, трэці…
— Вундэркінд на кані едзе. Ха-ха-ха, хі-хі-хі…— ажно захлёбваўся Кляйн.
— У-у-у, — глуха замычаў я.
Крэсла часта-часта падскоквала, і я тросся як у ліхаманцы. «Растрасе, зараз зусім растрасе», — са страхам думаў, моцна ўчапіўшыся за крэсла рукамі.
— Даволі! — закрычала Наташа, падбягаючы да Кляйна.
Кляйн дакрануўся да крэсла рукою, і яно, з палёгкаю адчуў я, трывала стала на падлогу. Кляйн заморгаў прыжмуранымі вочкамі.
— Ты сам вінаваты. Ты не на тую кнопачку націснуў. Трэба націснуць на кнопачку, якая справа, а ты націснуў на кнопачку, якая злева.
«Свіння!» — рвалася з майго языка.
— Сядайце, — запрасіў Кляйн Міхася і Наташу. — Не забудзьцеся націснуць на кнопачкі, якія справа.
Міхась і Наташа спачатку націснулі на кнопачкі, а потым селі на крэслы.
— А стол на нас не накінецца? — спытала Наташа.
— Не накінецца. Хіба можна, каб сталы на гасцей кідаліся?
«Ад цябе ўсяго можна чакаць, — разважаў я. — Хітры. Знарок мяне першым на крэсла пасадзіў. Думаў, што закрычу знячэўку. Не, не паддамся».
Хочаце смейцеся, а хочаце асуджайце, але мне вельмі захацелася паказаць Кляйну фігу. Скруціць з трох пальцаў вялікую-вялікую і паказаць. Пад нос яму, вядома, не сунеш гэтую фігу. Дык я схаваў руку ў кішэню, там скруціў фігу, на Кляйна накіраваў.
Лёгка стала на душы, што хоць спявай.
А Кляйн, не здагадаўшыся, што фігу ў кішэні трымаю, звярнуўся да мяне:
— Даруй, што адразу пра кнопачкі не сказаў. Я пажартаваў. Без дасціпнага жарту і жыць нецікава. А ты любіш жартаваць? Умееш?
«Любіш… Умееш…» Круціцца, як вуж. Спачатку казаў, што я вінаваты, цяпер прабачэння просіць. Слізкі ён, як вугор. Ці ўмееш жартаваць? Шкада, што ружы ў пакоі не растуць. Ты ў мяне патанцаваў бы. Але ж трэба штосьці прыдумаць. Каб аж млосна яму стала. Трэба. Бач, як дапытліва глядзіць на мяне. Што ж, хутка малюнак убачыш. Зараз я намалюю такое, што вочы на лоб палезуць.
Я пачаў вадзіць пальцам па стале, паказваючы, што нібы пішу літары.
— Маладому чалавеку ручка і папера патрэбны? — здагадаўся Кляйн.
Я кіўнуў галавою.
Кляйн стукнуў у далоні. Быццам з-пад зямлі, вырас Піф-Піф.
— Паперу і ручку, — загадаў Кляйн. Піф-Піф знік, як прывід. А праз хвіліну зноў
з'явіўся ў пакоі, паклаў на стол лісток паперы і ручку.
— Пакажы, на што здольны. Пакажы, — падахвоціў мяне Кляйн.
Я ўзяў ручку і знарок няспешна правёў на лістку чатыры лініі.
«Што гэта?» — запытальна глянуў на Кляйна.
— Паралельныя лініі.
Я кіўнуў галавою і дамаляваў:
— Плот! — крыкнуў над вухам Кляйн. Зноў малюю:
— Радыятар. Малюю далей:
— Электрычная лямпачка.
Я ўсміхнуўся. Пабачым, ці цяпер адгадаеш.
— Напэўна, ваза?
Кіўнуўшы галавою, старанна выводжу:
Кляйн паціснуў плячыма. — Не ведаю.
Тады я стаўлю дзве кропкі і пішу:
А яшчэ ніжэй, вялікімі літарамі: «КЛЯЙН». Пазлуйся, цяпер пазлуйся, жартаўнік! У Кляйна, я заўважыў, шыя стала барвовая. Вырачыўшы вочы, ён доўга-доўга глядзеў на мяне.
— Са старога Кляйна смяешся? — нарэшце вымавіў.— Ты хоць ведаеш, што я з цябе магу зрабіць?
Я хуценька пішу на паперы: «Мы гэтак не дамаўляліся».