— У бабкі Веркі кватарант жыве!
Я адразу пра ўсё забыўся. Не часта ў нашу вёску чужыя людзі прыязджаюць, ды яшчэ кватараваць.
— Малады? — пытаюся.
— Здаецца, не, — адказаў Дзіма. — Я ад мамы пачуў. Пабеглі паглядзім.
Праз некалькі хвілін мы былі каля хаты бабкі Веркі. На надворку, на лаўцы, сядзелі бабка Верка і незнаёмы мужчына. Я яму даў бы гадоў пяцьдзесят, не меней. Адзенне на ім было новенькае, як толькі ў магазіне купленае: і адпрасаваны касцюм, і доўгі, ажно да пояса, гальштук, і сарочка ў клеткі, як на шахматнай дошцы. А яшчэ на каленях у мужчыны ляжаў шэры капялюш.
Мы з Дзімам прыселі каля плота.
— Міхась, — прашаптаў Дзіма, — бабка Верка і яе кватарант падобныя, як дзве кроплі вады.
Прыгледзеўся я. Здаецца, падобныя: ружовашчокія (іголкай дакраніся — кроў пырсне), тоўстыя, як бочачкі.
— Мабыць, яны сваякі, - кажу Дзіму.
— Не, — не пагадзіўся са мною Дзіма, — у бабкі Веркі няма сваякоў. Толькі сын Дзяніс у сталіцы, у Менску, жыве. Я нават яго адрас ведаю. Бабка Верка часта просіць мяне, каб пісьмо яму напісаў.
— А можа, гэты капялюш, — паказваю на мужчыну, — сватаецца да бабкі Веркі?
— Вярзеш грушу на вярбе, — сказаў Дзіма. — Лепей паслухаем, аб чым гавораць.
Мы сцішыліся.
Мужчына ўзяў капялюш, надзеў на галаву, звярнуўся да бабкі Веркі:
— Бульбы сёлета шмат накапалі?
— Позняя была. І ўсходзіла кепска. Ды колькі той бульбы мне трэба? — адказала бабка Верка.
— А грыбоў багата было?
— Не сказаць, каб вельмі. Дожджык толькі зрэдку пырскаў. Але я торбачку баравікоў насушыла. Прыедзе сын з горада — хай з сабою вязе.
— Раней лепей было. Лепей, — два разы паўтарыў мужчына. — І дажджы штодзень ішлі, і грыбоў вырастала, хоць касу закладай.
— Лепей, — пагадзілася бабка Верка. — Цяпер вось ногі круціць, а некалі, памятаю, нібы перапёлка, бегала.
Некалькі хвілін бабка Верка і мужчына сядзелі моўчкі. Потым зноў пачаў мужчына:
— Ваш сын, Вераніка Юльянаўна, часта да вас прыязджае?
Я пырснуў у кулак. Вераніка. Ды яшчэ Юльянаўна. Смешна гучыць. Так бабку Верку ў нашай вёсцы, відаць, ніхто зроду не называў. Цвіце бабка Верка. Такі зварот ёй як маслам па сэрцы.
— Маўчы, — зашаптаў Дзіма. — Калі насмяешся?
— Не, рэдка, — уздыхнула бабка Верка. — Нявестка мая, Ірына, да сваёй маткі ўсё цягне. А ён за Ірынаю, як цялятка, бяжыць.
— Вось і гадуй дзяцей, — прамовіў мужчына. — На старасці кубак вады не пададуць. Волю вялікую ім далі. Да чаго дадумаліся, нягоднікі! Кароў павыпускалі.
— Яшчэ свая вош іх не ўкусіла. Таму і гуляе вецер у галаве, — прагаварыла бабка Верка.
Мужчына зняў капялюш, памахаў ім перад тварам:
— Э-э-э, памыляецеся, Вераніка Юльянаўна. Ад распусты ўсё. Іх трэба ў кулаку трымаць. Каб не піснулі.
У мяне раптам заказытала ў носе. Вось-вось чхну. Заціснуў рот, а ўсё роўна чхнуць так хочацца, што не вытрываць. І я не вытрываў:
— Апчхі.
Мужчына ажно падскочыў:
— Што гэта?
«А ў цябе слабыя гайкі», — падумаў я.
— Пайшлі на надворак, пакуль не заўважылі, што каля плота сядзім, — пацягнуў мяне за сабою Дзіма.
Мы адчынілі весніцы, зайшлі на падворак, прывіталіся.
Мужчына зыркнуў на нас спадылба, а бабка Верка ўсміхнулася:
— Што скажаце?
— Вады захацелася папіць, — схлусіў Дзіма.
— Калодзеж на вуліцы, — няласкава сказаў мужчына. — Дасталі б і папілі б з вядра.
— Я не прывык з вядра піць, — з гонарам адказаў Дзіма.
— Школьнікі? — спытаўся мужчына.
— Школьнікі, - прагаварыў я.
— Можа, пазнаёмімся?
Мы моўчкі стаялі, пераступаючы з нагі на нагу.
— Гэты Міхась, а той Дзіма, — тыцнула пальцам бабка Верка. — Саромеюцца хлопцы.
— Міхась? Дзіма?
Мужчына выцягнуў шыю, зірнуў на нас, як кот на мышэй. Мне здавалася: яшчэ хвіліна — і кінецца, ушчарэпіцца, каб не выпусціць. Але, на шчасце, не кінуўся, праз секунду скрывіў губы ва ўсмешцы:
— Мяне Фама Спірыдонавіч зваць. Са сталіцы я прыехаў. Навуковым работнікам там працую. Вялікія навуковыя працы пішу. Захацелася ў вёсцы крыху пажыць, вясковым кіслародам падыхаць. Вераніка Юльянаўна дазволіла, каб у яе пажыў.