52121.fb2 ??r?le - читать онлайн бесплатно полную версию книги . Страница 2

??r?le - читать онлайн бесплатно полную версию книги . Страница 2

Hiç ğacäp yuq, bulsa bulır, bik qalın, bik küp bit ul;

Küktä ni bulmas, diseñ, oçsız-qırísız kük bit ul!

IV

Şul turıdan az ğına, biş-altı süz söylim äle.

Ğadätemçä az ğına cırlím äle, köylim äle.

Bik matur ber aylı kiçtä bu awılnıñ ber yeget

Kitkän urmanğa utınğa, yalğızı ber at cigep.

Tiz barıp citkän yeget, eşkä totınğan barğaç uq,

Kisä başlağan utınnı balta berlän tuq ta tuq!

Cäyge tönneñ ğadätençä, tön beraz salqın ikän;

Barça qoş-qort yoqlağan bulğanğa, urman tın ikän.

Şundí tın, yaxşı hawada bezneñ utınçı isä,

Alnı, artnı, uñnı, sulnı belmiçä, utın kisä.

Baltası qulda, yeget eştän beraz tuqtap tora;

Tuqta, çü! Yämsez tawışlı ällä närsä qıçqıra.

Siskänep bezneñ yeget qatıp qala ayägürä,

Añlamastan, qarşısında ällä nindi "yat" kürä.

Närsä bu? Qaçqınmı, cenme? Ya öräkme, närsä bu?

Qotoçarlıq, bik kileşsez, ällä nindi närsä bu!

Bornı käp-käkre bögelgänder tämam qarmaq kebi;

Töz tügel qullar, ayaqlar da botaq-tarmaq kebi.

Yaltırí, yalt-yolt kiläder eçkä batqan küzläre,

Qot oçar, kürsäñ ägär, tönlä tügel - köndezläre.

Yap-yalanğaç, näp-näzek, läkin keşe tösle üze;

Urta barmaq buylığı bar mañlayında mögeze.

Käkre tügelder monıñ barmaqları - bik töz-tözen,

Tik kileşsez härbere dä yartı arşınnan ozın.

V

Bik ozaq torğaç qaraşıp, küzne küzgä nıq teräp,

Endäşä batır utınçı: "Siña minnän ni kiräk?"

- Ber dä şiklänmä, yeget, sin, min qaraq-ugrı tügel;

Yul da kismimen, şulay da min bigük tugrı tügel.

Ğadätem: yalğız keşelärne qıtıqlap üteräm;

Min äle kürgäç sine, şatlanğanımnan ükeräm.

Tik qıtıqlarğa yaralğandır minem barmaqlarım,

Bulğalídır kölderep adäm ütergän çaqlarım.

Kil äle sin dä beraz barmaqlarıñnı selket, i

Yäş yeget! Kilçe ikäw uyníq beraz keti-keti.

- Yaxşı, yaxşı, süz dä yuqtır, min qarışmí uynímın,

Tik sine şartımğa künmässeñ, diep min uylímın.

- Närsä şartıñ, söylä, i biçara adämçek kenäm!

Tik tiz ük uyníqçı, zinhar, närsä quşsañ da künäm.

- Söyläyem şartımnı siña, yaxşı tıñlap tor: änä

Şunda bar iç bik ozın häm bik yuan ber büränä.

Min dä köç-yärdäm birermen, äydä, iptäş, quzğalíq.

Şul ağaçnı bergä-bergä uşbu arbağa salíq.

Büränäneñ ber oçında bar äçelgän yarığı,

Şul cirennän nıq qına sin tot, i urman sarığı!

Bu kiñäşkä şüräle dä künde, kilmiçä kire,

Kitte quşqan cirgä, atlap adımın ire-ire;