— За адну ноч.
— Калі?
— Месяцы чатыры таму.
— Цудоўна. Наводзіць на пэўныя думкі.
— Што вы ў гэтым бачыце, містэр Холмс?
— Пацверджанне маіх гіпотэзаў.
— Дзеля ўсяго святога, скажыце, што гэта за гіпотэзы, містэр Холмс! Можа, для вас гэта проста заблытаная загадка, але для мяне — справа жыцця ці смерці! Мая жонка, магчыма, забойца, мае дзеці ў пастаяннай небяспецы. Не гуляйце са мной, містэр Холмс. Справа жахлівая і надзвычай сур’ёзная.
Высачэзны рэгбіст дрыжаў усім целам. Холмс мякка паклаў руку яму на плячо.
— Баюся, любая разгадка прынясе вам боль, — сказаў ён. — Паспрабую з усіх сілаў вас ад гэтага берагчы. Цяпер я нічога сказаць не магу, але спадзяюся, што буду ведаць больш, перш чым пакіну гэты дом.
— Дай жа Бог! З вашага дазволу, джэнтльмены, я падымуся да жонкі і зірну, ці няма зменаў.
Ён адсутнічаў некалькі хвілінаў, а Холмс тым часам вярнуўся да агляду дзівосаў на сцяне. Калі гаспадар спусціўся, па яго засмучаным твары мы зразумелі, што паляпшэнняў няма. Ён прывёў з сабой высокую, хударлявую і смуглявую дзяўчыну.
— Гарбата гатовая, Далорэс, — сказаў Фэргюсан. — Прасачы, каб у гаспадыні было ўсё што яна пажадае.
— Яна вельмі хварэць, — усклікнула дзяўчына, абурана пазіраючы на гаспадара. — Яна не прасіць ежа. Яна вельмі хварэць. Яна трэба доктар. Я баяцца быць з ёй адна, без доктар.
Фэргюсан запытальна зірнуў на мяне.
— Буду рады дапамагчы.
— Спытай, ці згодная гаспадыня ўбачыцца з доктарам Ўотсанам.
— Я браць яго. Я не пытаць дазвол. Яна трэба доктар.
— Тады я зараз жа пайду з вамі.
Услед за дзяўчынай, што трымцела ад моцнага хвалявання, я падняўся па лесвіцы і прайшоў старым калідорам, у канцы якога ўбачыў масіўныя дзверы, акаваныя жалезам. Зірнуўшы на іх, я падумаў, што калі б Фэргюсан вырашыў уварвацца да жонкі, гэта было б нялёгка. Дзяўчына выцягнула з кішэні ключ, і цяжкія дубовыя створкі зарыпелі на старых завесах. Я зайшоў, і яна паспяшалася за мной, замкнуўшы за спінаю дзверы.
На ложку ляжала жанчына — без сумневу, у моцнай гарачцы. Яна была ў паўзабыцці, а калі я зайшоў, падняла спалоханыя, але прыгожыя вочы і з асцярогай зірнула на мяне. Убачыўшы незнаёмца, яна нібыта адчула палёгку і з уздыхам апусцілася на падушку. Са словамі падтрымкі я падышоў да яе і пакуль мераў пульс і тэмпературу, яна спакойна ляжала. Пульс быў часты, тэмпература — даволі высокая, і ўсё ж у мяне склалася ўражанне, што прычыны гэтага — хутчэй у разумовым і нервовым напружанні, чым у хваробе.
— Яна так ляжыць адзін дзень, два дзень. Я баюся яна памерці, — сказала дзяўчына.
Жанчына павярнула да мяне пачырванелы прыгожы твар.
— Дзе мой муж?
— Ён унізе і хоча вас бачыць.
— Я не жадаю яго бачыць! Не жадаю! — тут яна, відаць, пачала трызніць. — О, дэман! Дэман! Што мне з гэтым д’яблам рабіць?
— Я магу вам неяк дапамагчы?
— Не. Ніхто не можа. Усё скончана. Усё знішчана. Што б я ні зрабіла, усё знішчана.
У яе, відаць, пачалася нейкая дзіўная галюцынацыя. Я не мог уявіць шчырага Боба Фэргюсана ў ролі дэмана альбо д’ябла.
— Мадам, — сказаў я, — ваш муж горача вас кахае. Гэтае здарэнне вельмі яго засмуціла.
Яна зноў падняла на мяне чароўныя вочы.
— Ён кахае мяне. Кахае. Але хіба я не кахаю яго? Хіба я не кахаю яго так, што хутчэй ахвярую сабой, чым разаб’ю яго сэрца? Вось як я яго кахаю! І ўсё адно ён падумаў на мяне… ён сказаў пра мяне такое…
— Ён моцна бядуе, але нічога не разумее.
— Так, не разумее. Але яму варта давяраць мне.
— Не хочаце з ім сустрэцца? — прапанаваў я.
— Не, не, я не магу забыць ні ягоных жудасных словаў, ні выразу ягонага твару. Не хачу яго бачыць. Ідзіце. Вы нічым мне не дапаможаце. Скажыце яму толькі адно. Я хачу сваё дзіця. Я маю на яго права. Гэта адзінае, што я магу яму перадаць, — яна адвярнулася да сцяны і не сказала болей ні слова.
Я спусціўся ў пакой, дзе ля агню ўсё яшчэ сядзелі Фэргюсан і Холмс. Фэргюсан паныла выслухаў аповед пра нашую размову.
— Як я магу аддаць ёй дзіця? — спытаў ён. — Адкуль я ведаю, што можа на яе раптам найсці? Хіба можна забыць, як яна адарвалася ад сына з вуснамі ў крыві? — ад гэтай згадкі ён уздрыгнуў. — Немаўля ў бяспецы з місіс Мэйсан, з ёй яно і застанецца.
Зграбная пакаёўка, адзіны кавалачак сучаснасці, які мы ўбачылі ў доме, прынесла гарбату. Калі яна падавала яе, дзверы адчыніліся, і ў пакой увайшоў падлетак. Гэта быў мілы хлопец з бледным тварам, светлымі валасамі і неспакойнымі блакітнымі вачыма, якія ўспыхнулі раптоўным полымем хвалявання і радасці, калі спыніліся на бацьку. Хлопец кінуўся наперад і з нязмушанасцю адданай дзяўчынкі абняў яго рукамі за шыю.
— Ох, татачка! — усклікнуў ён. — Я не ведаў, што ты будзеш ужо сёння. Я б цябе сустрэў. Ох, я так рады цябе бачыць!
Фэргюсан, крыху збянтэжаны, мякка вызваліўся з абдымкаў.
— Мой любы хлопчык, — сказаў ён, пяшчотна гладзячы ільняныя валасы. — Я прыехаў рана, бо мае сябры, містэр Холмс і доктар Ўотсан, далі сябе ўгаварыць і прыехалі сюды правесці з намі вечар.
— Дык гэта містэр Холмс, дэтэктыў?
— Але.
Падлетак зірнуў на нас вельмі пранікліва і, як мне падалося, непрыязна.
— А як наконт другога дзіцяці, містэр Фэргюсан? — спытаў Холмс. — Ці можам мы пазнаёміцца з малечай?
— Папрасі місіс Мэйсан прынесці дзіця, — сказаў Фэргюсан.
Хлопец выйшаў, і я як хірург звярнуў увагу на яго незвычайную няўклюдную паходку, што сведчыла пра хворую спіну. Неўзабаве ён вярнуўся разам з высокай хударлявай жанчынай, якая трымала на руках вельмі прыгожае, чарнавокае і золатавалосае, дзіця — чароўнае стварэнне, у якім зліліся саксонская і лацінская кроў. Фэргюсан, не хаваючы захаплення, узяў дзіця на рукі і пачаў песціць.
— Няўжо хтосьці можа яго пакрыўдзіць? — прамармытаў ён, зірнуўшы на маленькую ранку на шыі херувімчыка.
Акурат у гэты момант я зірнуў на Холмса і заўважыў надзвычайную засяроджанасць на яго твары, што застыў, бы выразаны са старой слановай косткі. Яго вочы, якія ненадоўга спыніліся на бацьку з немаўлём, цяпер з прагнай цікавасцю разглядалі нешта ў іншым канцы пакоя. Прасачыўшы за яго позіркам, я даведаўся толькі, што ён глядзеў праз акно ў змрочны мокры сад. Хаця аканіца напалову закрывала від з акна, я ўсё адно зразумеў, што Холмс напружана засяродзіўся на чымсьці ў садзе. Потым ён усміхнуўся і зноў паглядзеў на дзіця, на чыёй тоўсценькай шыйцы быў бачны маленькі бугарок. Нічога не кажучы, Холмс уважліва агледзеў дзіця і ўрэшце паціснуў маленькі кулачок у ямінках, якім малое размахвала перад яго тварам.