Адвёўшы жынчыну ўбок, ён некалькі хвілін сур’ёзна з ёй размаўляў. Я пачуў толькі апошнія словы: “Спадзяюся, вашыя трывогі неўзабаве знікнуць”.
Жанчына, змрочная і маўклівая, сышла з дзіцем.
— Што з сябе ўяўляе місіс Мэйсан? — спытаў Холмс.
— Як бачыце, не надта прыгожая асоба, але з залатым сэрцам і вельмі любіць малога.
— Яна табе падабаецца, Джэк? — звярнуўся раптам Холмс да падлетка. Выразны жывы твар хлопца пацямнеў, і ён пакруціў галавой.
— Джэкі мае вельмі моцныя сімпатыі і антыпатыі, — сказаў Фэргюсан, абняўшы хлопчыка. — На шчасце, я — адна з яго сімпатыяў.
Хлопчык штосьці завуркатаў і паклаў галаву на бацькоўскія грудзі. Фэргюсан мякка вызваліўся.
— А цяпер, маленькі Джэкі, бяжы, — сказаў ён і пяшчотна праводзіў сына вачыма, а калі хлопчык сышоў, працягнуў: — Містэр Холмс, я сапраўды адчуваю, што ўцягнуў вас у безнадзейную справу, бо чым, апроч спачування, вы можаце мне дапамагчы? З вашага гледзішча гэта мусіць быць справа надта далікатная і складаная.
— Справа сапраўды далікатная, — адказаў мой сябар з дзіўнай усмешкай, — але нават цяпер я не думаю, што яна складаная. Яна патрабуе лагічных высноваў, і калі яны крок за крокам пацвярджаюцца шэрагам незалежных адзін ад аднаго эпізодаў, суб’ектыўнае робіцца аб’ектыўным, і мы можам упэўнена казаць, што дасягнулі мэты. Фактычна, я дасягнуў яе яшчэ да ад’езду з Бэйкер-стрыт; астатняе было простым назіраннем і пошукам пацверджання.
Фэргюсан правёў рукой па пакрытым зморшчынамі ілбе.
— Дзеля ўсяго святога, Холмс, — хрыпла сказаў ён, — калі вы бачыце, у чым тут рэч, не трымайце мяне ў напружанні. Як я магу вытрываць? Што мне рабіць? Мяне не турбуе, дзе вы здабылі свае факты, калі толькі вы і праўда ў іх разабраліся.
— Безумоўна, я павінен вам усё патлумачыць і зраблю гэта. Але дазвольце мне весці справу так, як мне зручней. Ўотсан, лэдзі мае сілы нас прыняць?
— Яна хворая, але ў прытомнасці.
— Вельмі добра. Бо мы можам праліць на ўсё гэта святло толькі ў яе прысутнасці. Давайце да яе падымемся.
— Яна не хоча мяне бачыць! — усклікнуў Фэргюсан.
— О, яна захоча, — адказаў Холмс і накрэмзаў на аркушы некалькі радкоў. — Вас, Ўотсан, туды пусцяць. Будзьце так ласкавы, занясіце лэдзі гэтую запіску.
Я зноў падняўся і перадаў запіску Далорэс, якая асцярожна адчыніла дзверы. Праз хвіліну ў пакоі пачуўся ўскрык, у якім, здавалася, перамяшаліся радасць і здзіўленне. З-за дзвярэй вызірнула Далорэс.
— Яна хоча іх бачыць. Яна будзе слухаць, — сказала яна.
Я паклікаў Фэргюсана з Холмсам наверх. Калі мы зайшлі ў пакой, Фэргюсан зрабіў крок ці два да жонкі, якая паднялася ў ложку, але яна жэстам спыніла яго. Гаспадар апусціўся ў фатэль, Холмс, пакланіўшыся лэдзі, якая глядзела на яго з прастадушным здзіўленнем, сеў побач.
— Думаю, мы можам абысціся без Далорэс, — сказаў Холмс. — О, добра, мадам, калі вы настойваеце, каб яна засталася, то я не супраць. Што ж, містэр Фэргюсан, я заняты чалавек з шырокай практыкай, а таму мае метады павінныя працаваць хутка і трапляць у цэль. Чым хутчэйшая аперацыя, тым меншы боль. Найперш дазвольце мне вас супакоіць. У вас цудоўная жонка, якая вас кахае, але абышліся з ёй вельмі кепска.
Фэргюсан падскочыў з крыкам радасці.
— Дакажыце гэта, містэр Холмс, і я буду вечна вам абавязаны.
— Дакажу, але для гэтага мне давядзецца зноў глыбока вас параніць.
— Мяне не турбуе нічога, апроч апраўдання мае жонкі. У параўнанні з гэтым усё астатняе на зямлі — нішто.
— Тады дазвольце мне прадставіць вам ланцуг разважанняў, які прайшоў у маёй галаве яшчэ на Бэйкер-стрыт. Ідэя пра вампіра падалася мне абсурднай. У ангельскай крымінальнай практыцы такога проста не бывае. І тым не менш, вы не памыліліся і сапраўды бачылі жонку, што схілілася над дзіцячым ложкам, з акрываўленымі вуснамі.
— Безумоўна.
— А вам не прыйшло ў галаву, што кроў, якая цячэ з раны, можна смактаць не толькі з прычыны смагі? Ці ж у ангельскай гісторыі не было каралевы, якая высмактала з раны кроў, каб выцягнуць атруту?
— Атруту?
— Вось яна, паўднёваамерыканская гаспадарка. Я інстынктыўна здагадваўся пра існаванне гэтай зброі на сцяне яшчэ да таго, як сюды прыехаў. Атрута магла быць і іншай, але я падумаў менавіта пра яе. Маленькі пусты калчан каля невялікага лука для палявання на птушак быў менавіта тым, што я чакаў убачыць. Калі дзіця было параненае адной з такіх стрэлаў, змочаных курарэ ці якой іншай д’ябальскай атрутай, яно памерла б, калі б атруту не высмакталі.
А сабака? Калі хтосьці хацеў скарыстацца атрутай, чаму б спярша не праверыць, ці не страціла яна моц? Сабаку я не прадбачыў, але сэнс здарэння зразумеў, і яно толькі пацвердзіла маю думку.
Цяпер вы разумееце? Вашая жонка баялася гэтага. Яна бачыла, як на дзіця напалі, і выратавала яго жыццё, але ўсю праўду сказаць вам баялася, бо ведала, як вы любіце хлопчыка і як вам будзе балюча.
— Джэкі!
— Я назіраў за ім, калі вы песцілі малое. У шыбе, зацемненай аканіцаю, ягоны твар адлюстроўваўся вельмі выразна. І я заўважыў такую рэўнасць, такую жорсткую нянавісць, якія на чалавечым твары бачыў рэдка.
— Мой Джэкі!
— Вам трэба прыняць гэта, містэр Фэргюсан. Гэта яшчэ больш пакутліва ад таго, што ім кіравала скажоная, ненармальна вялікая, маніякальная любоў да вас і, мабыць, да памерлай маці. Яго душу спапяляе нянавісць да гэтага дзівоснага дзіцяці, чыё здароўе і прыгажосць так кантрастуюць з яго ўласнай нядужасцю.
— Святы Божа! Гэта неверагодна!
— Я сказаў праўду, мадам?
Жанчына рыдала, схаваўшы твар у падушку. Потым яна павярнулася да мужа.
— Як я магла сказаць табе, Боб? Я здагадвалася, якім гэта будзе для цябе ўдарам. Лепш было чакаць, каб ты дазнаўся пра ўсё ад кагосьці іншага, не ад мяне. Калі гэты джэнтльмен, які, мабыць, мае чарадзейную сілу, напісаў, што ён усё ведае, я суцешылася.
— Я прапісаў бы маладому Джэкі год на моры, — сказаў Холмс, падымаючыся. — Толькі адно ўсё яшчэ не высветлена, мадам. Мы цудоўна разумеем прычыну вашых нападаў на Джэкі. Існуе мяжа і матчынаму цярпенню. Але як вы рызыкнулі пакінуць дзіця на два апошнія дні?
— Я расказала ўсё місіс Мэйсан. Яна ведала.
— Зразумела. Я так і думаў.
Фэргюсан, задыхаючыся, стаяў каля ложка. Яго працягнутыя да жонкі рукі трэсліся.
— Думаю, Ўотсан, нам самы час сысці, — шэптам сказаў Холмс. — Калі вы возьмеце занадта адданую Далорэс пад адну руку, я вазьму пад другую. Ну вось, — дадаў ён, зачыніўшы за сабой дзверы, — думаю, астатняе яны ўлагодзяць самі.
Да гэтай гісторыі засталося дадаць толькі адзін ліст, напісаны Холмсам у адказ на той, якім гісторыя пачынаецца. Вось ён:
Бэйкер-стрыт,
21 лістапада
Адносна вампіраў.
Шаноўны сэр!